نگاه طب سنتی به باروری و ناباروری

از دیدگاه اطبای سنتی، آماده بودن زن و مرد برای باروری بسیار مهم است و حکمای این طب 3 دلیل مردانه و 16 دلیل زنانه برای ناباروری مشخص کرده‌اند و معتقدند اگر زوجی قصد فرزنددار شدن دارند، باید به حالت تعادل جسمی و روحی برسند؛ به این ترتیب که برخی نکات را درباره خوراکی و نوشیدنی‌ها، آب‌و‌هوا، پاکسازی‌های جسمی، حرکت و سکون بجا و مناسب، تعادل در خواب و بیداری و تعادل در حالت‌های روحی و روانی رعایت کنند.

در این میان پاکسازی جسمی به خصوص پاکسازی و تقویت رحم و منی، یکی از مهم‌ترین مراحل درمانی زوج‌های نابارور بوده است. تحقیقات ثابت کرده داروهایی که در قدیم برای تقویت منی تجویز می‌شده، روی تعداد، تحرک و کیفیت اسپرم موثر است و باعث باروری می‌شود. در مواردی که مشکل ناباروری از خانم بود، پزشکان شاخص‌های مختلفی را در نظر می‌گرفتند؛ از عفونت‌های رحمی تا مشکلات آناتومیک رحم. نتایج مطالعه‌ها نشان داد، 60 تا 70 درصد غذای ایرانیان در گروه «گرم‌مزاج » قرار دارد و بسیاری از مردم تصور می‌کنند خوراکی‌های گرم، باعث تقویت اسپرم‌ها می‌شوند اما تمام خوراکی‌های گرم چنین خاصیتی ندارند و به‌طور کلی فقط گروه خاصی از خوراکی‌‌ها یا داروهای گیاهی در این مورد موثرند. 

 

از طرفی در بسیاری از موارد، گرم کردن بیش از حد مزاج باعث ایجاد مشکلات جنسی می‌شود. از دیدگاه طب سنتی، افراد گرم‌مزاج با مصرف بیش از اندازه خوراکی‌های گرم، دچار کاهش توانایی جنسی می‌شوند. ما مراجعان زیادی داریم که با پیروی از این باور عامه، سرخود و بی‌رویه خوراکی گرم مصرف کرده‌اند، بدون اینکه به گرم‌مزاجی خودشان توجه کرده باشند. با این کار نه‌تنها اختلال جنسی بهبود نیافته بلکه بیشتر هم شده است.

 

گاهی زوجین یک فرزند دارند اما برای بارداری دوم، دچار مشکل می‌شوند زیرا مثلا شاخص‌های اسپرم مرد تغییر کرده است و در چنین مواردی زوجین باید با درمان‌های سنتی، پاکسازی شوند و مزاج‌ خود را متعادل کنند. در برخی موارد هم فرد سوءمزاج ‌مادرزادی دارد و به دلیل اختلالات ژنتیکی نمی‌‌تواند بارور شود، پس نباید تصور کرد همیشه مشکل ناباروری به‌طور اعجاب‌انگیزی با درمان‌های سنتی بهبود می‌یابد. در بسیاری از موارد، اختلال باروری در خانم‌ها ناشی از مشکلات قاعدگی است و رحم پذیرای اسپرم نیست. در طب سنتی، برای رفع این مشکل تدابیری در نظر گرفته شده است.

تاکید می‌کنم که برای درمان ناباروری به روش‌های طب سنتی، باید حتما تمام عوامل مشکوک و موثر زیر نظر متخصصی دانش‌آموخته و باتجربه به دقت بررسی شوند. هنوز درباره آثار مشترک طب مدرن ناباروری و طب سنتی، تحقیقات کافی انجام نشده است اما مطالعه‌ها نشان می‌دهد طب سنتی تاثیر روش IVF را بیشتر می‌کند. مثلا نتایج تحقیقات نشان می‌دهد زوج‌هایی که مدت‌ها برای باروری اقدام‌های ناموفقی انجام داده‌اند، با برنامه غذایی و تصحیح مزاج تجویزی طب سنتی موفق به بارداری شده‌اند.

بسیاری از مردم کشور ما درباره طب سنتی و آثار آن اطلاعات کافی ندارند و اگر هم بخواهند به این طب روی بیاورند، به اشخاصی مراجعه می‌کنند که به صورت تجربی و بعضا نادرست این روش‌ها را آموخته‌‌اند. بنابر این افراد به جای مراجعه به عطاری‌های غیر مجاز باید به پزشکانی مراجعه کنند که بر طب سنتی احاطه کامل دارند و در مراکز دانشگاهی مشغول به کار هستند.