فرزندآوری؛ امری پرهزینه از دید والدین

 این روزها بسیاری از زوج‌های جوان بر این باورند که خانواده ایده‌آل، خانواده‌ای با یک فرزند است و داشتن بیش از یک فرزند در خانواده سطح کیفی تربیت کودک را کاهش می‌دهد، به همین دلیل در سال های اخیر شاهد افزایش روند تک فرزندی و همچنین کاهش تمایلات زوجین به باروری و فرزندآوری هستیم.

فربد فدائی در این خصوص اظهار کرد: هدف از تشکیل خانواده در چند دهه اخیر نسبت به گذشته دچار تغییر شده زیرا در خانواده‌های سنتی با دید تداوم وضعیت اجتماعی هدف اصلی ازدواج ضمن بر آوردن نیازهای زن و شوهری، پرورش فرزندان سالم بود اما درحال حاضر هدف اصلی هریک از زوجین ارتقای وضعیت خود در عرصه‌های مختلف تحصیلی، اجتماعی، اقتصادی و... است و در این بین آنان حضور فرزند را مخل رسیدن به اهداف شخصی خود می‌دانند.

مدیرگروه روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی ادامه داد: در ازدواج‌های سنتی مرد همواره در نقش نان آورخانه و زن نقش کدبانو و مادر را بعهده داشت؛ در چنین شرایطی زنان نقش مادری خود را به عنوان یک وظیفه اصلی و اساسی پذیرفته بودند، درحالیکه اکنون به علت اشتغال و افزایش سطح سواد گروه عمده‌ای از زنان در جامعه، این باورها از بین رفته و امکان آنکه زن بتواند بخش عمده‌ای از وقت خود را به فرزندپروری اختصاص دهد نیز وجود ندارد.

این روانپزشک افزود: درگذشته هدف‌های اصلی و اساسی ازدواج، زن و مرد را مکلف می‌کرد تا هدف‌های فردی خود را به نفع آنان تغییر دهند، اما درحال حاضر با وجود مسائلی چون افزایش امکان تحصیل برای دختران وسپس اشتغال و استقلال آنان شاهد افزایش سن باوروی و و کاهش تمایل به آن هستیم.

فدایی ادامه داد: همچنین زنان و مردانی که در سنین بالا ازدواج می‌کنند بعلت تعهدات شغلی و تحصیلی خود ترجیح می‌دهند فرزندان کمتری داشته باشند در حالیکه در کنار این عوامل نمی‌توان نقش تبلیغاتی که طی دهه‌های گذشته خانواده را تشویق به داشتن فرزند کمتر می‌کرد، نادیده گرفت.

مدیرگروه روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تصریح کرد: تمامی تصمیم گیری‌های کلان جامعه باید با نهایت آگاهی و با برنامه‌ریزی‌های دقیق صورت گیرد اما متاسفانه این دید جامع در زمان اجرای سیاست کاهش فرزند آوری در سال‌های گذشته وجود نداشت به نحوی که در آن زمان به صورت شتابزده تبلیغات وسیعی برای اجرای آن سیاست انجام شد.

وی ادامه داد: برای نهادینه شدن تحولات اجتماعی در مردم یک جامعه زمان زیادی لازم است و درحال حاضر نیز تغییر دیدگاه درخصوص فرزندآوری نیز به علت نهادینه شدن سیاست کاهش فرزندآوری در مردم، چندین دهه به طول خواهد انجامید و در این بین تبلیغات نیز تاثیر زیادی نخواهند داشت.

این روان پزشک در ادامه با تاکید بر آنکه در حال حاضر کاهش تمایل به باروری و فرزندآوری در تمامی اقشار جامعه وجود داشته و مختص گروهی خاص نیست، عنوان کرد: یکی دیگر از علل عمده این امر نیز نگرانی‌های والدین درخصوص نحوه تربیت و پرورش کودکشان است.

وی صریح کرد: واقعیت این است که در جامعه سنتی، فرزندان خود به عنوان نیرو کار بودند و داشتن فرزندان بیشتر به معنای دسترسی بیشتر به نیروی کار بدون مزد بود درحالی که در جامعه امروزی کودکان تنها مصرف کننده هستند.

فدایی ادامه داد: همچنین در دهه‌های گذشته تحصیلات و بهداشت به طور نسبی رایگان بود و به ویژه از نظر امکانات تحصیلی و آموزشی خانواده هیچ هزینه‌ای را متحمل نمی‌شد درحالیکه امروزه خانواده ها به دلیل افزایش نگرانیهای خود در بسیاری از مواقع مایل به ثبت نام کودکشان در مدارس غیرانتفاعی بوده و درمقابل آن نیز هزینه‌های زیادی را پرداخت می‌کنند؛ مجموع این عوامل باعث می‌شود که امروزه فرزندآوری به امری پر هزینه برای زوجین تبدیل شود.

مدیرگروه روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی در ادامه ضمن بیان آنکه در گذشته گزینش همسر اغلب از سوی خانواده ها صورت گرفته و در صورت بروز مشکل نیز زوجین با حمایت خانواده‌ها روبه رو بوده و شرایط با ثباتی را پشت سر می‌گذاشتند افزود: درحال حاضر تعداد قابل توجهی از ازدواج‌ها بر مبنای آشنایی‌های خیابانی و یا از طریق محل تحصیل و کار صورت می‌گیرد و علاقه فردی در آن نسبت به هماهنگی‌های فردی و خانوادگی اولویت دارد.

وی تصریح کرد: درچنین شرایطی زوجین در برابر مشکلات ضعیف بوده و از حمایتهای خانوادگی کامل نیز بهره مند نیستند و ضمن آنکه اگر آنان از طریق دوستی‌های خیابانی بایکدیگر آشنا شده و ازدواج کرده باشند اعتماد زیادی بهم نداشته و همواره این تفکر که ممکن بود هرکس دیگری جایگزین من شود در آنها وجود دارد، به همین دلیل در چنین شرایطی زوجین به دلیل عدم اعتماد و اطمینان کافی به یکدیگر داشتن فرزند را بعنوان تهدید و نگرانی‌ عمده تلقی می کنند.

فدایی در پایان رواج دیدگاه‌های سرمایه داری، تولید وپخش محصولات ضد فرهنگی غربی در جامعه و... را نیز از دیگر عوامل تاثیر گذار در کاهش تمایل زوجین به فرزندآوری دانست و اظهار کرد: در بسیاری از فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی غربی که در حال حاضر با استقبال عمومی مردم کشور مواجه شده‌اند روابط آزاد بین زن و مرد ترویج داده شده و بسیاری از تابوها و ارزش ‌های اجتماعی حاکم بر روابط زناشویی را تحت تاثیر خود قرارداده که در نتیجه آن شاهد کاهش ازدواج، کاهش تمایل و یا عدم تمایل به فرزندآوری در زوج‌های جوان خواهیم بود.

منبع : ایسنا