امروزه بازی به‌عنوان یکی از عوامل مهم در آماده‌سازی کودک به منظور پذیرش نقش در آینده محسوب می‌شود؛ به‌طوری که می‌توان گفت فقط عامل تخلیه انرژی اضافه کودک، اتلاف وقت یا جلوگیری از شلوغی نیست بلکه اثر و فرآیند زیادی در تندرستی روحی، روانی و رشد تفکر و تخیل کودک دارد چرا که بازی نقش غیرمستقیم آموزشی برای کودک به ویژه در ٧سال اول زندگی را دارد.
بازی یکی از اساسی‌ترین جنبه‌های زندگی کودک محسوب می‌شود و درواقع به کودک این فرصت را می‌دهد تا خود را برای ورود به دنیای بزرگسالی آماده کند. از این لحاظ شرایط محیطی بازی، آزادی کودک در بازی، نوع اسباب‌بازی مورد استفاده و مدت‌زمانی که صرف بازی می‌کند، اهمیت بسیار شایانی در روند رشد شخصیت و آموزش‌های تربیتی در کودک دارد.
مادران از ابتدای دوران شیرخوارگی از طریق اسباب‌بازی‌هایی مثل «جغجغه» با رنگ‌های درخشان و براق می‌توانند موجب تحریک حواس پنجگانه کودک شوند. بازی‌هایی مانند «دالی بازی» و «قایم موشک بازی» در تقویت هوش و خلاقیت کودکان موثر هستند. در انتخاب اسباب‌بازی باید به سن کودک توجه شود. اگر اسباب‌بازی مطابق سن کودک برای او خریداری شود، در بالا بردن قدرت تفکر و خلاقیت او کمک شایانی خواهد کرد. اسباب‌بازی‌های آموزشی مثل کره هوش، جورچین‌ها و خانه‌سازی برای کودکان یک‌سال به بالا مناسب است و از ٣ سالگی به بعد نقش اسباب بازی‌هایی مانند عروسک، ماشین و بازی‌های تقلیدی مثل
خاله بازی می‌تواند قوه تخیل کودک را افزایش دهد. انجام بازی‌های هوش و طرح معما، برای بکارگیری فکر کودک، باعث می‌شود تا کودک قوه فکر و تخیل خود را به کار بیندازد، جوانب مختلف مسأله را در نظر بگیرد و سعی در حل مسأله کند.
کودکی که مسائل مختلفی را به شکل بازی یا معما حل می‌کند، در برخورد با مسائل زندگی، مسائل علمی و ... به همین شکل عمل می‌کند زیرا یاد گرفته است که مسأله را از زاویه‌های مختلف نگاه کند و راه‌حل مناسب برای آنها بیابد. این موضوع نقش زیادی در تقویت اراده و نگرش مثبت کودک به مسائل مختلف دارد و در رشد هوش او نیز موثر است.
کودکان در ٣سال اول زندگی به سرعت علاقه خود را به یک نوع اسباب‌بازی از دست می‌دهند و در این سنین به اسباب‌بازی‌های متنوع و زیادی نیاز دارند. در این سن هر نوع وسیله‌ای حتی یک در قابلمه می‌تواند برای کودک اسباب‌بازی محسوب می‌شود. والدین باید توجه داشته باشند که گاهی یک اسباب‌بازی ساده که شباهت به چیز خاصی ندارد قوه خلاقیت کودک را بیشتر تحریک می‌کند. به‌عنوان مثال اگر یک تکه چوب در اختیار کودک باشد کودک آن را به جای عصا، شمشیر، تفنگ، اسب و... به کار می‌برد در حالی که وقتی از یک شمشیر پلاستیکی استفاده می‌کند این قابلیت‌ها را ندارد. در طبیعت منبع بی‌زوال و بی‌انتهایی از اسباب‌بازی برای کودکان وجود دارد، مانند بازی با آب، شن، چوب، برگ و بسیاری منابع بی‌خطر دیگر که موجب رشد جسمی، عاطفی، شخصیتی و ذهنی کودک می‌شود و زمینه بروز خشونت را در وی بسیار کاهش می‌دهد. در بیشتر مواقع کودک دلیل بازی کردن خود را نمی‌تواند بیان کند، ولی نمی‌تواند بدون بازی کردن زندگی کند.
امروزه ثابت شده است کودکانی که به درستی و به اندازه کافی در دوران کودکی بازی نکرده‌اند از رشد ذهنی و اجتماعی درستی برخوردار نیستند.
منبع: سلامت نیوز
