منظور از حقوق مصرف کنندگان چیه؟
تا حالا در مورد حقوق مصرف کنندگان چیزی شنیدی؟ حقوق مصرف کننده اصول و قوانینی رو شامل می‌شه که هدف اون‌ها حمایت از خریداران کالا و یا سایر خدمات هست. آشنایی با این حقوق برای همه افراد ضروری و لازمه. از این رو همه انسان‌ها باید با حقوق مصرف کننده آشنایی داشته باشن و تو زندگی روزمره ازشون استفاده کنن. مانند هر مسئله اقتصادی دیگه‌ای برای حمایت از مصرف کننده باید اصول و سازوکاری متناسب با اهداف در نظر گرفته بشه. برای این‌که حقوق مصرف کنندگان رو به درستی درک کنی، باید اول با مفهوم کالا و مصرف کننده آشنا بشی؛ چون حقوق مصرف کننده موارد متعددی رو شامل می‌شه. علاوه‌بر این لازمه بدونی که حقوق مصرف کننده یکی از موضوعاتی هست که قانون‌گذار به طور جدی از اون حمایت می‌کنه.
به طور کلی، قانون‌گذار حمایت از مصرف کنندگان رو وظیفه خودش می‌دونه. تولید کنندگان با داشتن سرمایه کافی و قدرت تولید، قادر هستن که قیمت‌ها و کیفیت محصولات خودشون رو تعیین کنن. از این رو حقوق مصرف کنندگان هم تحت‌الشعاع قرار می‌گیره. همونطور که می‌دونی، کالاها با قیمت‌ها و کیفیت‌های مختلفی تولید می‌شن. بنابراین مصرف کننده حق داره از بین کالاهای متنوع، محصول مورد نظر خودش رو با قیمت و کیفیت معقول انتخاب کرده و نسبت به خرید اون اقدام کنه. ناگفته نمونه که تولید کنندگان نمی‌تونن محصولات خودشون رو با قیمت دلخواه عرضه کنن. در واقع، تعیین قیمت باید با نظارت قانونی همراه باشه.
آشنایی با قانون حمایت از مصرف کنندگان در ایران
بد نیست بدونی که حقوق مصرف کنندگان از نظر قانون‌گذار یه موضوع مهم و اساسی به شمار می‌ره. این موضوع تو همه کشورها به خصوص کشورهای توسعه یافته به طور جدی پیگیری می‌شه. مسئله حقوق مصرف کننده به قدری اهمیت داره که تو این زمینه قوانینی هم تصویب شده و بر اجراش نظارت صورت می‌گیره. تو ایران هم این قوانین وجود دارن و مسئولین بر اون‌ها نظارت کامل دارن.
قانون حمایت از مصرف کنندگان تو ایران در سال 1388 توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. تصویب این قانون برای تولید کنندگان و سایر بنگاه‌های اقتصادی الزامات جدی رو در بر داشت. قانون حمایت از مصرف کننده در ایران 5 فصل و 22 ماده داره که وظایف عرضه کنندگان کالا و یا خدمات در قبال حقوق مصرف کننده، ایجاد انجمن‌های حمایت از حقوق مصرف کننده و شیوه رسیدگی به جریمه‌ها و مجازات عرضه کنندگان کالای معیوب و یا خدمات ناقص رو شامل می‌شه.
جریمه‌ها و مجازات نقض قانون حمایت مصرف کننده
همونطور که تو بخش قبل به اون اشاره کردیم، برای حقوق مصرف کنندگان قوانینی وضع شده و توسط قانون‌گذار از اون حمایت می‌شه. از این رو زمانی که شخصی این قوانین رو نقض کنه، تخلف کرده. به عبارتی دیگه، فردی که حقوق مصرف کننده رو زیر پا بذاره، مشمول جریمه می‌شه. در واقع می‌شه گفت برای حمایت از مصرف کننده از همه ظرفیت‌ها استفاده شده. اگه به عنوان یه مصرف کننده با حقوق خودت آشنا باشی، در صورت دریافت کالای معیوب می‌تونی به راحتی از تولید کننده شکایت کنی. مطمئن باش که قانون ازت حمایت می‌کنه و نمی‌ذاره حق کسی ضایع بشه.
نکات مهمی که باید در مورد قانون مصرف کننده بدونی
بخش اول قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان در ایران در مورد وظایف تولید کنندگان کالا هست. طبق این قانون همه افرادی که در زمینه تولید کالا و یا عرضه خدمات فعالیت می‌کنن، مسئول صحت و سلامت کالا و یا خدمات هستن. در نتیجه تولید کننده و یا عرضه کننده باید همه خسارت‌های مادی و معنوی ناشی از نقص و یا عیب رو جبران کنه. همچنین اگه مصرف کننده کالایی تهیه کنه که با ویژگی‌های ذکر شده توسط تولید کننده انطباق نداشته باشه، می‌تونه از این قانون استفاده کنه و از تولید کننده خسارت بگیره. نکات مهم دیگه‌ای که باید در مورد قانون حمایت از مصرف کنندگان بدونی موارد زیر رو شامل می‌شن:
- تولید کننده باید اطلاعات دقیق در مورد کیفیت، کمیت، دستورات پیش از مصرف، تاریخ تولید و انقضای محصول، نوع و سایر مشخصات کالا رو در اختیار مصرف کننده قرار بده.
- تولید کننده باید سلامت کالا رو تضمین کنه و به مصرف کننده ضمانت نامه بده.
- نشان استاندارد روی کالا و یا محصولات اجباری هست.
- همه عرضه کنندگان و تولید کنندگان باید نمایندگی رسمی (و در صورت نیاز تعمیرگاه مجاز) داشته باشن تا در مواقع لازم مصرف کننده بتونه از اون استفاده کنه.
