تأثیر چاقی روی باروری
اگه دارین تلاش می‌کنین باردار بشین و هنوز موفق نشدین، شاید یکی از دلایلی که خیلی بهش فکر نکردین، وزنتون باشه. اضافه وزن یا چاقی می‌تونه تأثیر زیادی روی باردار شدنتون بذاره. توی این مقاله قراره بهتون بگیم چرا رسیدن به وزن مناسب می‌تونه بهتون کمک کنه که راحت‌تر باردار بشین و از چالش‌های باروری خلاص بشین.
چاقی و باروری: این دوتا چه ربطی به هم دارن؟
حتماً براتون سوال شده که اصلاً چاقی چرا روی باروری تأثیر داره؟ ببینین، بدن ما یه سیستم خیلی پیچیده‌ست و هورمون‌ها توی تنظیم خیلی از عملکردهای بدن، از جمله باروری، نقش کلیدی دارن. وقتی که چربی بدنتون زیاد می‌شه، این هورمون‌ها هم به هم می‌ریزن.
یه مثال براتون بزنم. توی بدن، سلول‌های چربی هورمونی به اسم آندروستندیون رو به هورمون زنونه‌ای به اسم استرون تبدیل می‌کنن. حالا استرون میاد و عملکرد مغزی که تخمدان‌ها و بیضه‌ها رو کنترل می‌کنه، به هم می‌ریزه. این باعث می‌شه که سیستم تولید مثل دچار اختلال بشه.
چاقی و باروری در زنان
حالا بیایم سراغ اینکه چاقی دقیقاً چه تأثیری روی باروری زن‌ها می‌ذاره. اول از همه، چاقی می‌تونه چرخه قاعدگیتون رو به هم بزنه. یعنی ممکنه پریودتون نامنظم بشه یا حتی تخمدان‌ها نتونن درست تخمک آزاد کنن. توی یه مطالعه دیدن زنایی که چاق هستن، ۳ برابر بیشتر از زنان با وزن طبیعی احتمال داره که تخمک‌گذاری نداشته باشن. یعنی این دسته از زن‌ها ممکنه ماه به ماه تخمکی آزاد نکنن و خب بدون تخمک‌گذاری، بارداری هم ممکن نیست.
حتی اگه تخمک‌گذاری هم بکنین، باز هم چاقی می‌تونه کیفیت تخمک‌ها رو بیاره پایین. برای مثال، هر واحد اضافه وزن از BMI (شاخص توده بدنی) بالاتر از ۲۹، شانس باردار شدن شما رو در طول یه سال حدود ۴ درصد کم می‌کنه. یعنی اگه شاخص توده بدنی‌تون ۳۵ باشه، شانس باردار شدن شما نسبت به کسی که BMI بین ۲۱ تا ۲۹ داره، ۲۶ درصد کمتره. حالا اگه این عدد به ۴۰ برسه، شانس شما ۴۳ درصد پایین‌تر میاد.
چاقی و باروری در مردان
حالا بیایم سراغ مردان، چاقی توی مردان هم می‌تونه باعث مشکلات باروری بشه. یکی از دلایلش اینه که چاقی می‌تونه دمای بدن رو، مخصوصاً اطراف بیضه‌ها، بالا ببره. می‌دونین که بیضه‌ها برای تولید اسپرم به دمای خنک نیاز دارن. وقتی دما بره بالا، تولید اسپرم‌ها دچار مشکل می‌شه.
علاوه بر این، چاقی می‌تونه سطح هورمون‌ها رو به هم بریزه. مردای چاق معمولاً سطح استروژن (هورمون زنانه) بیشتری دارن و در مقابل سطح هورمون‌های اسپرم‌ساز مثل آندروژن و اینهیبین بی تو بدنشون کمتره. همین باعث می‌شه که تعداد و کیفیت اسپرم‌ها پایین بیاد. در واقع، اسپرم‌ها نه‌تنها کمتر می‌شن، بلکه قدرت حرکتشون هم کمتر می‌شه، که خب این خودش مشکل بزرگی توی باروریه.
چاقی و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
یه مسئله دیگه که معمولاً با چاقی همراهه، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا همون PCOS هست. این سندرم می‌تونه باعث بشه تخمدان‌ها کیست‌های کوچیک بسازن و تخمک‌گذاری به‌درستی انجام نشه. جالب اینجاست که چاقی توی نیمی از زنای مبتلا به PCOS دیده می‌شه و این علائم وقتی فرد چاق باشه، بدتر هم می‌شه.
رابطه استرس و چاقی با ناباروری
یه نکته دیگه‌ای که باید بدونین اینه که چاقی و ناباروری یه رابطه عجیبی با هم دارن. استرس، که خودش می‌تونه چرخه قاعدگی رو به هم بریزه، گاهی باعث می‌شه که افراد برای کنترل این استرس به خوردن غذاهای ناسالم روی بیارن. یعنی در واقع، استرس و چاقی می‌تونن یه چرخه معیوب درست کنن که هرکدوم مشکلات باروری رو تشدید کنن.
پس چیکار کنیم؟ راه‌حل چیه؟
اگه اضافه‌وزن دارین و با مشکلات باروری دست‌و‌پنجه نرم می‌کنین، یکی از بهترین کارها اینه که اول روی وزنتون کار کنین. خبر خوب اینه که کاهش وزن، حتی به مقدار کم، می‌تونه کمک بزرگی به حل این مشکلات بکنه. تحقیقات نشون داده که اگه زنان چاق فقط ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدنشون رو کم کنن، احتمال تخمک‌گذاری و بارداری‌شون به طور چشمگیری بالا می‌ره.
شاید بگین که کاهش وزن آسون نیست. خیلی‌ها با رژیم گرفتن و ورزش کردن موفق نمی‌شن. اما خبر خوب اینه که روش‌های دیگه‌ای هم هستن. اگه اضافه وزن زیادی دارین، شاید بتونین با پزشک در مورد روش‌های دیگه مثل جراحی چاقی مشورت کنین. این جراحی می‌تونه برای افرادی که از برنامه‌های کاهش وزن نتیجه نگرفتن و مشکلات سلامتی مثل دیابت یا فشار خون بالا دارن، مفید باشه.
وزنتون رو جدی بگیرین!
وقتی صحبت از بارداری می‌شه، چاقی فقط یه عدد روی ترازو نیست. وزن شما می‌تونه به شکل مستقیم روی شانس بارداری‌تون تأثیر بذاره. برای همین، اگه دچار اضافه وزن هستین و با مشکلات باروری مواجه شدین، به جای اینکه مستقیم به سمت درمان‌های باروری برید، بهتره اول به فکر کاهش وزن باشین.
رسیدن به وزن سالم فقط به خاطر باروری نیست. داشتن یه سبک زندگی سالم، ورزش منظم و تغذیه درست به شما کمک می‌کنه که نه‌تنها شانس بارداری‌تون بیشتر بشه، بلکه سلامت عمومی‌تون هم بهبود پیدا کنه.
به یاد داشته باشین که تغییرات بزرگ از قدم‌های کوچیک شروع می‌شن. همین حالا تصمیم بگیرین و برای سلامتی و آینده‌ای که در انتظارش هستین، تلاش کنین.
