وزن گیری جنین
وزن نوزاد شما یکی از اولین چیزهایی است که هنگام تولد به شما گفته میشود، اما همه نوزادان وزن یکسانی ندارند.
دانستن وزن نوزاد شما نه تنها برای اطلاع دادن به دوستان و خانواده مفید است، بلکه شاخصی از سلامت نوزاد نیز میباشد.
اما چه عواملی بر وزن تولد تأثیر میگذارند؟ و مشکلات وزن کم تولد چه میتواند باشد؟
چرا وزن کردن نوزادان مهم است؟
پیگیری وزن نوزاد از بدو تولد بخش اساسی از اطمینان یافتن از سلامت آنها و رشد بهینهشان است. نوزادانی که در هنگام تولد کوچکتر هستند، در معرض خطر بیشتری برای عوارض زایمانی قرار دارند و همچنین خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریها و مشکلات پزشکی دیگر در آینده زندگیشان دارند.
به همین دلیل است که همیشه در بخشهای زایمان تعداد زیادی ترازوی نوزاد وجود دارد. به محض اینکه نوزاد متولد شود، تقریباً بلافاصله وزن میشود.
وزن متوسط تولد نوزاد چقدر است؟
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، نوزادی که وزن آن کمتر از ۲۵۰۰ گرم باشد، به عنوان نوزاد با وزن کم تلقی میشود، صرف نظر از اینکه حاملگی چقدر طول کشیده باشد. از سوی دیگر، آنها بیان میکنند که میانگین وزن تولد بین ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ گرم است.
عوامل مؤثر بر وزن تولد
عوامل متعددی وجود دارند که بر وزن تولد نوزاد تأثیر میگذارند، از جمله:
ژنتیک
یک نوزاد معمولاً نیمی از ژنهای خود را از مادر و نیمی از پدر به ارث میبرد، بنابراین منطقی است که هر دو بر ژنتیک نوزاد نهایی تأثیر بگذارند. قد و وزن پدر و مادر بر وزن نوزاد در هنگام تولد تأثیر میگذارد. برخی از نوزادان به دلیل ویژگیهای ارثی خانواده کوچک هستند.
با این حال، برخی از نوزادان ممکن است بیشتر به مادر یا پدر شبیه باشند تا اینکه ترکیبی از هر دو باشند.
سن والدین
شواهد نشان میدهد که مادران نوجوان بیشتر احتمال دارد نوزادی با وزن کم به دنیا بیاورند. علاوه بر این، خطر داشتن نوزاد با وزن کم برای مادرانی که زیر ۲۰ سال هستند تقریباً دو برابر بیشتر است.
به طور مشابه، زنانی که ۳۶ سال و بیشتر دارند نیز بیشتر نوزادان با وزن کم دارند.
تعداد نوزادان
مطالعهای دیگر نشان داد که اولین نوزاد مادر بیشتر احتمال دارد که وزن کمتری نسبت به فرزند دوم داشته باشد. این ممکن است به این واقعیت مرتبط باشد که مادر اطلاعات بیشتری در مورد حاملگی در بار دوم دارد، اما این مسئله تأیید نشده است.
همچنین لازم به ذکر است که نوزادانی که دوقلو هستند، نسبت به نوزادان تک قلو کوچکتر به دنیا میآیند، زیرا دوقلوها در یک رحم رشد و نمو می کنند. همچنین، نوزادی که اول به دنیا میآید احتمالاً بزرگتر از نوزاد دوم است.
طول مدت حاملگی
سن حاملگی که نوزاد در آن به دنیا میآید نیز میتواند تأثیر زیادی داشته باشد. در واقع، وزن نوزادی که در ۳۲ هفته متولد شده است، کمتر از وزن نوزادی است که در ۴۰ هفته متولد شده است.
نوزادان در مراحل پایانی حاملگی وزن میگیرند. بنابراین، اگر نوزاد زودتر از موعد به دنیا بیاید، به طور کامل در رحم رشد نکرده و احتمالاً کوچکتر از نوزادی خواهد بود که در زمان موعد خود یا بعد از آن به دنیا آمده است.
وزن تولد مادر
در حالی که قد و وزن پدر مهم است، به نظر میرسد که وزن مادر در هنگام تولد نقش مهمی در وزن نهایی نوزاد دارد. زنانی که اضافه وزن دارند بیشتر احتمال دارد نوزادی بزرگتر از حد متوسط به دنیا بیاورند.
به طور مشابه، زنانی که در دوران حاملگی وزن کمتری دارند بیشتر احتمال دارد نوزادی با وزن کم به دنیا بیاورند (LBW).
رژیم غذایی در دوران بارداری
برخی عوامل قابل تغییر هستند، مانند رژیم غذایی مادر در دوران بارداری. اگر مادر به مقدار کافی غذا نخورد، مواد مغذی لازم به کودک منتقل نمیشود و احتمال بیشتری وجود دارد که نوزاد با وزن کم به دنیا بیاید.
عادات مادر
به طور مشابه، اگر مادر در دوران بارداری عادت به سیگار کشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی داشته باشد، وزن تولد نوزاد میتواند کاهش یابد. همچنین انواع مختلف مواد مخدر نیز میتوانند تأثیر منفی بر وزن تولد نوزاد داشته باشند.
جنسیت
تفاوتهای جزئی بین پسران و دختران قابل مشاهده است. به طور کلی، پسران کمی سنگینتر هستند.
شرایط پزشکی والدین
هرگونه مشکل پزشکی در دوران بارداری میتواند بر وزن نوزاد تأثیر بگذارد. شرایطی مانند کمخونی و فشار خون بالا نیز باعث میشوند نوزاد در معرض خطر تولد با وزن کم قرار گیرد. دیابت نوع ۱ و نوع ۲ و یا دیابت بارداری، میتوانند باعث تولد نوزادانی با وزن بالا شوند. اگر قند خون مادر در دوران بارداری کنترل نشود، نتیجه همین خواهد بود. یک نوزاد همچنین میتواند بیماریهای ارثی را در رحم به ارث ببرد که میتواند باعث کاهش وزن تولد شود.
نژاد
آخرین عامل، پسزمینه نژادی والدین است.
چه اتفاقی میافتد اگر نوزادی با وزن کم به دنیا بیاید؟
قانون کلی در مورد وزن کم نوزاد این است که هرچه وزن تولد کمتر باشد، خطر بیشتری نوزاد را تهدید میکند.
وزن کم تولد با مشکلات تنفسی، مشکلات حفظ دمای بدن، مشکلات تغذیهای و خطر بیشتر عفونت مرتبط میباشد.
راهکارهای افزایش وزن جنین
برای وزنگیری جنین، چند راهکار مؤثر عبارتاند از:
۱. تغذیهی متنوع و متعادل: مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، آهن، کلسیم، ویتامینها و املاح معدنی، به ویژه غذاهایی مانند گوشت، تخممرغ، لبنیات، حبوبات و میوهها.
۲. افزایش مصرف کالری: مادران باردار باید با مشاوره پزشک مقدار کالری مصرفی خود را افزایش دهند.
۳. مصرف مکملهای بارداری: مصرف مکملهایی مانند فولیک اسید، آهن و ویتامینها تحت نظر پزشک.
۴. استراحت و کاهش استرس: خواب کافی و دوری از استرس برای بهبود سلامت جنین و مادر ضروری است.
۵. پیگیری منظم بارداری: انجام معاینات دورهای و پیگیری وضعیت رشد جنین از طریق سونوگرافی.
این راهکارها با مشورت پزشک باید اجرا شوند تا به سلامت مادر و جنین کمک کنند.