شاید اسامی تجهیزات پزشکی افراد را به این اشتباه بیاندازد که این وسایل ثمره علم مدرن پزشکی است، اما در واقع پیشینه استفاده از تجهیزات پزشکی به حدود 7000 سال قبل برمیگردد و بسیار از ملتهای گذشته مانند ایرانیان از نمونه ابتدایی این ابزار و تجهیزات در مداوای بیماران استفاده میکردند.
تجهیزات پزشکی برای تشخیص، پیشگیری، درمان یا کاهش بیماری استفاده میشود و گاهی نیز نقش حمایت کننده یا پشتبانی کننده زندگی را ایفا میکند. امروزه در تمامی بیمارستانها، آزمایشگاهها، کلینیکها و حتی منازل، تجهیزات پزشکی وجود دارد. احتمالا دانستن نام انواع وسایل پزشکی کمک زیادی برای افراد در معاینات پزشکی داخل منزل کند. وسایل پزشکی مختلفی مانند فشارسنج، تب سنج، ست کمکهای اولیه، گوشی پزشکی و بسیاری از موارد دیگر که افرادی عادی نیز میتوانند از آن استفاده کنند.
در این مقاله ضمن معرفی فهرست اسامی انواع تجهیزات پزشکی به کاربردهای آن نیز اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
فشارسنج یا دستگاه اندازه گیری فشارخون
اولین و مهمترین ابزار از لیست تجهیزات پزشکی پرکاربرد، فشارسنج است. در میان اسامی تجهیزات پزشکی این اسم برای همه آشناست. فشارسنج یک ابزار مهم در معاینه و تشخیص بیماری بوده که تقریبا برای همه بیماران استفاده میشود. این دستگاه برای اندازهگیری فشار خون بیماران کاربرد دارد.
ایده اولیه این دستگاه پرکاربرد برای اولین در سال 1733 و توسط یک روحانی انگلیسی به اسم استفان هیلز داده شد. و در سالهای بعد توسط دانشمندان دیگر کامل شد. بد نیست بدانید که نام انواع وسایل پزشکی فشارسنج با هم متفاوت است و سه نوع از آن در بازار وجود دارد. قدیمیترین نوع آن فشارسنج جیوهای است که کار با آن مشکل است. در عکس وسایل پزشکی واقعی میتوان استوانه جیوهای کنار آن را به خوبی مشاهده کرد.
فشارسنج عقربهای نوع پرکاربردتر آن است که وسیله فنردار بوده و با استفاده از فشار هوا، عقربهای را روی صفحه مدرجی حرکت میدهد. و فشارسنج دیجیتال که چند سالی است وارد بازار شده است. از آنجایی که کار با آن بسیار راحت است، معمولا در همه منازل وجود دارد.
بازوبند فشار خون که بخشی از این دستگاه محسوب میشود، برای جلوگیری از خونریزی سرخرگی دست یا پا به جای شریان بند به کار میرود.
گوشی پزشکی
یکی دیگر از اسامی تجهیزات پزشکی که بد نیست بدانید، استِتوسکوپ است که ما آن را به عنوان گوشی پزشکی میشناسیم. این وسیله هرچند ظاهری ساده دارد، اما کاربردهای بسیار زیادی داشته و در تشخیص خیلی از بیماریهای قلبی و تنفسی به کمک پزشکان میآید.
گوشی پزشکی با قسمت انتهایی خود که دیافراگم نام دارد، صداهای درون بدن را با فرکانس بالا منعکس میکند. جالب است بدانید که برخی از بیمارهای خاص ریوی و قلبی صداهای کاملا متفاوتی دارند. در واقع این دستگاه فقط برای چک کردن نبض و ضربان قلب نیست، و بسیار پرکاربردتر است. البته برای تشخیص صداهای داخلی بدن باید با آنها و همچنین نقاطی که میتوان این صداها را شنید، کاملا آشنا بود.
گوشی پزشکی نیز یکی از وسایل کلیدی و پرکاربرد پزشکی است که در سال 1816 میلادی توسط یک پزشک اختراع شد. البته ظاهر اولیه این وسیله از آن زمان تاکنون بسیار تغییر کرده و کار با آن نیز راحتتر شده است.
ست کمک های اولیه
یکی دیگر از نام انواع وسایل پزشکی که دانستن آن برای هرکسی لازم است، ست کمکهای اولیه میباشد. یک جعبه کوچک که در همه خانهها، کارخانهها و مدرسهها و بیمارستانها میتوان یافت. البته جعبه کمکهای اولیهای که یک امدادگر حمل میکند با چیزی که در خانهها وجود دارد، متفاوت است.
در این ست وسایلی مانند بتادین، الکل، ژل سوختگی، داروهای ضد اسهال، آسپرین، قرصهای ضد تهوع، پماد سوختگی، پنبه، سرنگ، کمپرس سرد و گرم و چسب زخم وجود دارد. اسم وسایل پزشکی با عکس کمک زیادی به شناخت این تجهیزات و نحوه استفاده از آنها میکند. آشنایی با ابزارهای اولیه که در این جعبه وجود دارد، میتواند در بسیاری از مواقع بحرانی و حساس و تا رسیدن نیروهای امدادی به محل، کاربردی و مفید باشد.
اتوسکوپ یا وسیله معاینه گوش
از اسامی تجهیزات پزشکی میبایست حتما به اتوسکوپ یا وسیله معاینه گوش هم اشاره کرد. این دستگاه برای معاینه گوش استفاده شده و میتواند دلیل مواردی مانند گوش درد، کم شنوایی یا ناشنوایی را تشخیص دهد. ساختار اتوسکوپ بدین شکل است که یک منبع و یک سیستم بزرگنمایی در انتها دارد، به همین دلیل راحت میتوان قسمتهای داخلی گوش را معاینه کرد. البته برای معاینه بینی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
هرچند اتوسکوپهای مدرن در قرن نوزدهم میلادی به وجود آمدند، اما سالها پیش یعنی در قرن 14، ایده اولیه آن مطرح شده بود. تا اینکه در سالهای 1864 نمونه اولیه آن اختراع شد. اتوسکوپها دو نوع ثابت و قابل حمل دارند.
افتالموسکوپ ابزاری برای معاینه چشم
افتالموسکوپ از دیگر نام انواع وسایل پزشکی است که برای معاینه چشم به کار میرود. بد نیست بدانید که این دستگاه کاربردی اولین بار توسط یک پزشک مسلمان به اسم علی بین عیسی کحال در قرن یازدهم و دوازدهم میلادی ساخته شد و در دورههای بعد تکمیل شد. این دستگاه برای معاینه شبکیه و زجاجیه چشم به کار میرود و میتواند بسیاری از بیماریها و علائم آن را تشخیص دهد.
تب سنج یا ترمومتر
تب سنج، دماسنج یا ترمومتر یکی از اسامی تجهیزات پزشکی پرکاربرد است که وظیفه آن اندازهگیری دمای بدن است. دماسنجها دو عنصر خیلی مهم دارند یکی سنسور دما که معمولا مقداری جیوه است که در حباب پایین آن قرار دارد و دیگری چیزی است که میزان تب را به صورت عددی نشان میدهد. دماسنجها برای اولین بار در قرن 16 میلادی به وجود آمدند و در قرن 18، انقلابی در شکل آن به وجود آمد و دماسنج جیوهای روانه بازار شد.
دماسنج طبی یا بالینی همان است که برای انسان استفاده میشود و انواع مختلفی دارند. مثلا دماسنجی مخصوص گوش که دارای مادون قرمز هستند. دماسنجهای روی پیشانی که دماسنج کریستال مایع میباشند و دماسنجهای مقعدی که معمولا از نوع جیوهای استفاده میشود.
گلوکومتر یا دستگاه سنجش قند خون
از جمله نام انواع وسایل پزشکی که تقریبا همه با آن آشنا هستند، گلوکومتر یا دیابت سنج است. اختراع این دستگاه به دلیل آمار بالای مبتلایان به دیابت در جهان است. این بیماری خطرناک باید کنترل شده و مدام چک شود. به همین جهت دیابت سنج یک وسیله ضروری برای خانهها، مخصوصا بیماران دیابتی است.
روش کار با آن نیز بسیار ساده است. این دستگاه یک صفحه مانیتور کوچک دارد و انتهای آن نیز یک سوزن کوچک قرار گرفته است. این سوزن که لنست نام دارد، یک سوراخ خیلی کوچک روی دست ایجاد کرده و بدین ترتیب میزان قند خون را محاسبه میکند.
آبسلانگ
از جالبترین اسامی تجهیزات پزشکی، ابسلانگ است که همه آن را به اسم چوب بستنی میشناسند، اما این دقیقا چوب بستنی نیست. آبسلانگ برخلاف ظاهر سادهاش، بسیار کاربری است و وجود آنها در منزل میتواند در مواقع حساس و بحرانی خیلی مفید باشد. از این وسیله کوچک و ساده برای دیدن گلو، معاینه حلق بیمار، ست برای شکستگی فک پایین، تست گرفتگی عضلات، بیحس کردن گلو و ایجاد یک راه در گلو که بتوان زبان را کنار زد و راه هوایی در گلو قرار داد، استفاده میشود.
پایش یا مانیتورینگ
مانیتورینگ یا پایش نام انواع وسایل پزشکی است که شرایط و علائم بیمار را در مدت زمانی طولانی، تحت نظر میگیرد. این دستگاه برای بیمارانی که مشکلات قلبی حاد دارند بیشتر استفاده میشود و تعداد ضربان قلب آنها در هر ثانیه را نشان میدهد. البته در کنار آن سطح تنفس بیمار هم وجود دارد. این دستگاه ثابت بوده و بیشتر در بیمارستانها کاربرد دارد. اما برای برخی بیماران که نیاز به پایش علائم حیاتی و تنفسی دارند نیز در خانه استفاده میشود.
ونتیلاتور یا دستگاه تنفس مصنوعی
بد نیست بدانید اولین باری که انسان فهمید میتواند از طریق تنفس مصنوعی، هوا را به ریههای فرد برساند، حدود 870 سال قبل از میلاد مسیح بود. ونتیلاتور نام انواع وسایل پزشکی تنفس مصنوعی است که نمونههای اولیه آن در جنگ جهانی دوم ساخته شده است. این دستگاه برای بیمارانی که دچارهای بیماریهای تنفسی مزمن یا موقت هستند و قادر به تنفس نیستند، استفاده میشود. ونتیلاتور در دو نوع ثابت و پرتابل آن وجود دارد.
جمع بندی
اسامی تجهیزات پزشکی و کاربردهای آنها ممکن است دغدغه و نیاز خیلی از افراد باشد و یا بتواند در شرایط حساس به کمکشان بیاید. این تجهیزات نقش مهمی در تشخیص و پیشگیری از بیماریها دارند. هرچند تجهیزات پزشکی بیشتر برای استفاده در بیمارستانها تولید شدهاند، اما امروزه به دلیل بالا رفتن دانش عمومی مردم، سعی شده تا برخی از این وسایل و تجهیزات به شکل سادهتری تولید شوند تا عموم مردم نیز بتوانند از آن استفاده کنند. بدون آنکه نیاز باشد هر بار به مطب پزشک مراجعه کنند.
در این مقاله نام انواع وسایل پزشکی پرکاربرد ذکر شده تا در صورت لزوم بتوان به راحتی آنها را تهیه و استفاده کرد.