بی حسی موضعی
داروهای بی‌حسی موضعی جزء تسکین دهنده‌های درد هستن که به دو دسته آمیدی و استری تقسیم می‌شن. داروهای بی‌حسی موضعی به صورت نخاعی، تزریقی و سطحی وارد بدن می‌شن. وقتی عضوی در بدن درد بگیره از طریق گیرنده‌های درد پیام به مغز می‌رسه. وقتی بی‌حسی موضعی به بدن تزریق بشه باعث مختل شدن اعصاب اون قسمت می‌شه و حرکت عضلات هم دچار اختلال می‌شن. این بی‌حسی عوارض کمتری داره. این بی‌حسی برخلاف بیهوشی عمومی باعث به خواب رفتن مریض نمی‌شه. در جراحی‌های جزئی و دندان پزشکی از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شه.
بی‌حسی موضعی چطور کار می‌کنه ؟
این بی‌حس کننده‌ها مانع رسیدن سینگال‌های درد به مغز می‌شن وقتی این سیگنال‌ها متوقف شدن هیچ دردی احساس نمی‌شه. چند دقیقه بعد از استفاده این بی‌حس کننده ناحیه مورد نظر دردی رو احساس نمی‌کنه.
انواع داروهای بی‌حس کننده موضعی :
1 _ پریلوکائین اف : این بی‌حس کننده موضعی، تزریقی هست و بیشتر در دندان‌پزشکی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیره و 4 تا 5 ساعت دوام داره.
2 _ بوپیواکایین : این بی‌حسی موضعی تزریقی هست و با تزریق اون سیگنال‌های عصب بسته می‌شن و دردی احساس نمی‌شه. این بی‌حسی در اپیدورال و بی‌حسی‌های نخاعی به کار می‌ره.
3 _ دیبوکائین موضعی : این بی‌حسی قوی و تاثیرگذار اثری طولانی داره. جزء بی‌حسی‌های آمیدی هست و بیشتر در بی‌حسی‌های نخاعی و موضعی استفاده می‌شه.
4 _ تتراکائین : این دارو به صورت قطره چشمی برای بی‌حسی چشم قبل از جراحی به کار می‌ره. این دارو سیگنال‌های درد رو در انتهای عصب چشم مسدود می‌کنه.
نمونه‌های دیگری از بی‌حسی موضعی :
1 _ دیکلونین : از این بی‌حسی قبل از معاینات پزشکی مثل : آندوسکوپی استفاده می‌شه. این بی‌حس کننده، مخصوص غشای مخاطی هست و برای معاینات دهان، مری، حنجره، حلق و گلو، نای و دستگاه ادراری و واژن به کار می‌ره.
2 _ لیدوکائین لوکال : این بی‌حسی کاربرد ضد درد و ضد آریتمی داره و به عنوان کمکی برای لوله‌گذاری به استفاده می‌شه.
3 _ پراموکسین : یه بی‌حسی طولانی مدته که برای کاهش درد، خارش ناشی از اگزما، نیش حشرات، بریدگی، خراش‌ها و آفتاب سوختگیها به کار می‌ره.
4_ پریلوکائین : قبل از انجام بعضی اقدامات پزشکی روی پوست یا ناحیه تناسلی از این بی‌حسی استفاده می‌شه. در جراحی‌های جزئی مثل : برداشتن زگیل و جلوگیری از درد ناشی از تزریق خون‌گیری به کار برده می‌شه.
5 _ آرتیکائین : این بی‌حسی موضعی برای بی‌حسی دندان به کار می‌ره. این دارو نسبت به داروهای بی‌حسی دیگه به جای یه حلقه بنزن یه حلقه تیوفن داره. همین امر باعث می‌شه این داروی بی‌حسی سریع‌تر و بیشتر به کل غشای عصبی منتشر بشه. قدرت این دارو 4 برابر لیدوکائین هست.
موارد دیگه‌ای از بی‌حس کننده‌های موضعی :
1 _ لیدوکائین + اپی نفرین : در روش‌های خاص پزشکی از این ترکیب استفاده می‌شه. این بی‌حسی موضعی اعصاب ویژه‌ای در بدن رو بخصوص در قسمت بین دنده‌ای یا اپیدورال مسدود می‌کنه.
2 _ لیدوکائین + پریلوکائین : با ترکیب این بی‌حس کننده‌ها در قالب یک کرم موضعی می‌توان برای تسکین درد، سوزش‌های دهان و گلو و بی‌حس کردن قسمت‌هایی از بدن که آسیب دیدن از اون استفاده کرد.
عوارض استفاده از بی‌حسی موضعی :
همانطور که از اسم این بی‌حس کننده‌ها پیداست برای بی‌حسی موضعی استفاده می‌شن. از اونجا که این بی‌حس کننده‌ها جذب بدن می‌شن به کمک خون به کل بدن منتقل می‌شه، بنابراین می‌تونه دارای عوارضی باشه که عبارتند از :
- وز وز گوش
- اختلال در فشار خون و ریتم قلب
- احساس گیجی
- داشتن سرگیجه
- احساس درد در محل تزریق
- سوزن سوزن شدن ناحیه تزریق
خطر جدی داروهای بی‌حس کننده موضعی :
- انقباضات عضلانی
- بی‌حسی در اطراف دهان
- مسمومیت سیستمیک
- تشنج
- تغییر در وضعیت ذهن
تزریق دوز بالای این بی‌حسی‌ها با عوارضی همراه است. یکی از عوارض کمتر دیده شده اون مسمومیت سیستمیک هست که البته این مسمومیت به سن و قسمت تحت درمان بستگی داره. اگه تزریق غیر عمدی داخل وریدی انجام بشه در مسمومیت سیستمیک باعث تپش قلب و ایست قلبی می‌شه.
میزان ماندگاری بی‌حسی موضعی چقدر است ؟
اثر این بی‌حسی‌ها زود می‌ره. بی‌حسی مثل : لیگنوکائین اثری یک ساعته داره. باید به درستی از ناحیه بی‌حس شده مواظبت کرد، مثلا وقتی در دندانپزشکی از بی‌حسی استفاده می‌شه باید قهوه یا چای داغ مصرف نشه. اگه بی‌حسی طولانی باشه پزشک انواع دارو رو به کار می‌بره تا کم کم آزاد بشن یا تزریق داروی بی‌حسی رو تکرار می‌کنه.
