همیشه پایه فعلی که دانش‌آموز مشغول تحصیل است، سخت‌ترین مقطع و پایه تحصیلی است. چون سختی‌های گذشته را فراموش کرده‌اند و از دشواری کلاس‌های بالاتر بی‌خبرند. اما هرچه پیشتر می‌روند، حجم کتب درسی بیشتر، مفاهیم سخت‌تر و انتظار والدین، معلمان و جامعه بیشتر می‌شود. اما هر یک از پایه‌ها با توجه به اهداف و نوع آموزش، در جایگاه خود از اهمیت و دشواری خاصی برخوردارند. همراه ما باشید تا مفصل در‌این‌باره صحبت کنیم.
پایه ابتدایی: سخت‌ترین یا آسان‌ترین؟
در مورد پایه ابتدایی عدم آشنایی کودک با محیط مدرسه (تا قبل از آن) و واکنشی که نسبت به شرایط تازه نشان می‌دهد، همیشه سخت‌ترین مرحله است. در سیستم آموزشی جدید که نمره‌دهی از دروس پایه ابتدایی حذف شده، دشواری دروس به‌قدری نیست که کودک را تحت فشار بگذارد؛ اما مسائل دیگر مثل احساس خجالت از هم‌سالان، ناتوانی در برقراری ارتباط و گوشه‌گیری چالش‌های بزرگی است که در اولین روزهای مدرسه گریبان‌گیر کودک می‌شود. از سوی دیگر عادت‌کردن به ساعت خواب و بیداری جدید و تکرار هرروزه مسیر خانه تا مدرسه برای کودک عذاب‌آور است.
در نتیجه می‌توان گفت سال اول پایه ابتدایی یکی از مهم‌ترین، حساس‌ترین و بعضا دشوارترین پایه‌های تحصیلی برای برخی از دانش‌آموزان است. حساس از این جهت که اگر کودک نتواند مرحله را باموفقیت پشت‌سر بگذارد، در مهم‌ترین مفاهیم دوران تحصیل از جمله مباحث درسی، روابط اجتماعی، انجام تکالیف و ... به مشکل برمی‌خورد.
پایه متوسطه اول: سخت‌ترین یا آسان‌ترین؟
پایه متوسطه اول نسبت به پایه ابتدایی یک دنیای تازه پیش چشم دانش‌آموز ترسیم می‌کند. به تعداد کتاب‌ها اضافه می‌شود، حجم درس‌ها قابل‌مقایسه با پایه ابتدایی نیست و هر درس توسط یک معلم تدریس می‌شود. به همین خاطر بسیاری از دانش‌آموزان در ابتدای ورود به این مقطع کم‌و‌بیش با چالش مواجه می‌شوند. عده‌ای با تخصصی‌شدن درون به مشکل می‌خورند و عده‌ای نمی‌توانند با خلق‌و‌خو و روش تدریس همه دبیران ارتباط برقرار کنند؛ چون دیگر خبری از صمیمیت بین دانش‌آمو و معلم در دوران ابتدایی نیست.
مسئله بعدی رویارویی دانش‌آموز با درس‌های جدیدی مثل عربی و زبان انگلیسی است که تا قبل از این جزو دروس مدرسه نبوده و حالا اضافه شده‌اند. از این گذشته، کتب درسی نسبت به پایه قبلی تخصصی‌تر و درس‌ها به‌مراتب سخت‌تر می‌شوند. دانش‌آموز باید با کتاب‌های رنگارنگ و پر از شکل و تصویر پایه ابتدایی خداحافظی کند و به درس‌های مفهومی و تخصصی سلام بگوید. به همین خاطر بسیاری از دانش‌آموزان در بدو ورود به این پایه با مشکلات جدید مواجه می‌شوند و آن را سخت‌تر از مقطع ابتدایی می‌دانند.
پایه متوسطه دوم: سخت‌ترین یا آسان‌ترین؟
آخرین سال‌های دوران مدرسه به‌لحاظ برقراری ارتباط با دوستان و معلم برای دانش‌آموزان راحت‌تر است؛ اما مفاهیم درسی همان‌طور که انتظار می‌رود سخت و پیچیده‌تر از مقاطع قبلی مثل ریاضی کلاس پنجم یا کلاس‌های پایین‌تر می‌شوند. این مقطع سرنوشت‌ساز، دانش‌آموز را برای کنکور و ورود به دانشگاه آماده می‌کند و فراگیران به‌خاطر حجم فشار روحی که از جانب والدین و جامعه متحمل می‌شوند، بیشتر از هر زمان دیگری در طول تحصیل تحت فشار قرار می‌گیرند. از این جهت می‌توان گفت پایه متوسطه دوم یکی از سخت‌ترین مقاطع در تمام دوران تحصیل دانش‌آموزان است.
در کنار تمام چالش‌های درسی که دانش‌آموزان با آنها روبه‌رو هستند، بلوغ جسمی و روانی و مسائل و مشکلات روانشناسی نیز جزو دغدغه‌های پررنگ این دوران است.
جمع‌بندی
اگر از دانش‌آموزانی که به‌تازگی دوران تحصیل در مدرسه را به پایان رسانده‌اند درباره سخت‌ترین پایه تحصیلی بپرسید، با توجه به فشاری که در آخرین سال‌های تحصیل تحمل کرده‌اند، اکثرا دوران متوسطه دوم را سخت‌تر می‌دانند. البته نه به این معنی که مقاطع پایین‌تر ساده‌تر و بی‌اهمیت‌ترند. اتفاقا اگر بتوان در پایه‌های پایین‌تر مفاهیم اصلی تحصیل در مدرسه مثل اهمیت یادگیری و تلاش برای آن، نظم و مسئولیت‌پذیری را به کودک انتقال داد، چالش‌های احتمالی در مقاطع بعدی به‌مراتب کمتر و رفتار دانش‌آموز در مواجهه با این چالش‌ها متفاوت‌تر خواهد بود.
به نظر شما سخت‌ترین و آسان‌ترین پایه تحصیلی کدام است؟ خواهشمندیم نظرات‌تان را با ما در میان بگذارید.
