زوال عقل یک کاهش کلی در توانایی شناختی است که معمولاً بر حافظه کوتاه مدت (یادگیری/یادآوری اطلاعات جدید) و یک توانایی شناختی دیگر (یا بیشتر) تاثیر میگذارد مانند کاهش مهارتهای اجرایی، زبان و دیداری. در زوال عقل این کاهشها معمولاً بر توانایی فرد برای مستقل بودن کاملاً تاثیر میگذارد (یعنی ممکن است فرد در مدیریت مالی یا داروها، مشکل/اختلال در رانندگی و غیره مشکل داشته باشد). یکی از دلایل این است که زنان بیشتر از مردان عمر میکنند و زوال عقل معمولاً پس از 80 سالگی ظاهر میشود. سایر توضیحات احتمالی عبارتند از:
- تحصیلات عالی با نرخ کمتر زوال عقل همراه است
- زوال عقل با افسردگی مرتبط است و زنان بیشتر از مردان افسردگی دارند
- افرادی که ورزش میکنند کمتر به زوال عقل مبتلا میشوند و زنان کمتر از مردان ورزش میکنند
زوال عقل زمانی رخ میدهد که نورونهای مغز از کار یا تعامل با سایر سلولهای مغزی خودداری کنند. همه افراد با افزایش سن برخی از نورونها را از دست میدهند اما افراد مبتلا به زوال عقل از دست دادن چشمگیری دارند. در حالی که بسیاری از افراد بالای 85 سال به زوال عقل مبتلا هستند اما به عنوان بخشی طبیعی از پیری در نظر گرفته نمیشود.
زوال عقل چه علائمی دارد؟
زمانی که افراد متوجه علائم زیر در خود یا یکی از نزدیکان خود میشوند ممکن است سریعاً به پزشک مراجعه کنند. همین امر در مورد تغییرات جدید، علائم جدید یا بدتر شدن علائم قبلی نیز صادق است. برخی از درمانها وجود دارد که نمیتوانند آسیب را درمان یا معکوس کنند. چند نوع از زوال عقل شامل موارد زیر است:
- فراموشی پیشانی گیجگاهی
- زوال عقل بدن لوی
- زوال عقل عروقی
برخی افراد ممکن است ترکیبی از دو یا چند نوع زوال عقل داشته باشند. علائم و نشانههای زوال عقل عبارتند از:
- تجربه از دست دادن حافظه، قضاوت ضعیف و سردرگمی
- مشکل در صحبت کردن، درک و بیان افکار یا خواندن و نوشتن
- سرگردانی و گم شدن در محلهای آشنا
- مشکل در رسیدگی مسئولانه به پول و پرداخت قبوض
- سوالات تکراری
- استفاده از کلمات غیر معمول برای اشاره به اشیاء روزمره
- زمان بیشتری برای تکمیل کارهای معمول روزانه طول میکشد
- از دست دادن علاقه به فعالیتها یا رویدادهای عادی روزانه
- از دست دادن تعادل و مشکلات حرکتی
آیا استفاده از ملینها برای زوال عقل مفید است؟
ملینهای محرک مانند سنا ملینهای قویتری هستند که روده شما را تحریک میکنند و ماهیچهها را برای حرکت دادن محتویات به جلو تحریک میکنند. آنها اغلب به عنوان یک عارضه جانبی باعث ایجاد گرفتگی میشوند. ملینهای اسمزی معمولاً ملینهای خط اول هستند و ملایم با حداقل عوارض جانبی هستند اما ممکن است دو یا سه روز طول بکشد تا اثر کنند. از سوی دیگر ملینهای محرک بسیار موثرتر و سریعتر عمل میکنند و اغلب 6 تا 12 ساعت طول میکشد تا اثر کنند اما عوارض جانبی مهمتری دارند. هیچ کدام نباید به صورت مزمن بدون راهنمایی متخصص گوارش استفاده شوند.
ملینها چه تاثیری بر زوال عقل میگذارند؟
یبوست و استفاده از ملین در میان افراد میانسال و مسن رایج است. با این حال مصرف منظم ملین ممکن است میکروبیوم روده را تغییر دهد و احتمالاً بر سیگنالهای عصبی از روده به مغز تاثیر بگذارد یا تولید سموم رودهای را افزایش دهد که ممکن است بر مغز تاثیر بگذارد. آنها میتوانند مشکلات یبوست را بدتر کنند و شما میتوانید به آنها وابسته شوید.
چگونه مشکل یبوست را کاهش دهیم؟
فیبر محلول آب را جذب میکند و مادهای ژل مانند ایجاد میکند که به ایجاد مدفوع صافتر کمک میکند. در مقابل فیبر نامحلول غذا و ضایعات را با هم حجیم میکند تا آنها را در دستگاه گوارش حرکت دهد. شما میتوانید این نوع فیبر را درغذاهایی مانند جو، نخود فرنگی، مرکبات، سبزیجات سبز برگ و لوبیا پیدا کنید. همچنین وقتی صحبت از یبوست میشود سلولز (نوعی فیبر نامحلول) اغلب به عنوان «ملین طبیعت» در نظر گرفته میشود. به طور طبیعی در آجیل، غلات کامل، سبوس گندم، دانهها و برنج قهوهای یافت میشود.
منبع: