اغلب افرادی که به اوتیسم مبتلا هستند، از نظر ظاهری با سایر افراد تفاوتی ندارند ولی ممکن است در رفتار، ارتباط و معاشرت با دیگران، متفاوت باشند! در حقیقت اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی است که کودک مبتلا، به موقع به تکاملِ رشدِ عصبی نرسیده یا هرگز نمی رسد! خودداری از برقراری ارتباط چشمی، برنگرداندن سر به سمت صدا و واکنش نشان ندادن به صداهای بلند، افسردگی، دلهره، انجام کارهای تکراری و نداشتن توانایی در ارتباط با دوستان خود و یا اختلال بیش فعالی در افراد مبتلا به اوتیسم، بیشتر دیده می شود.
با توجه به افزایش بروز اختلالات اوتیسمی در سال های گذشته در سراسر جهان، هیچ یک از عواملی که در ایجاد این اختلال، مؤثر است را نباید نادیده گرفت.
عوامل ژنتیکی، سن بالای والدین (سن بالای 45 سال در مادر)، وجود فلزات سنگین در مواد غذایی و استفاده از آفتکش ها، آلودگی هوا و ... از عواملی هستند که خطر اوتیسم را در کودکان افزایش می دهند. اما یکی از مباحثی که اخیراً مطرح شده و نظرات متفاوتی در مورد آن وجود دارد، دخالت اُکراتوکسین A روی اختلال اوتیسم می باشد!
اکراتوکسین A یکی از رایج ترین سموم قارچی یا مایکوتوکسینهاست که با رشد کپک روی بیشترِ مواد غذایی تولید می شود و می تواند مواد غذایی بر پایه غلات مانند برنج، گندم، جو و فرآورده های آنها، حبوبات، ادویه جات، انجیر خشک، کشمش، قهوه، پسته و ... رو آلوده کند. اکراتوکسین A می تواند از طریق جذب پوستی و راههای تنفسی وارد بدن شود، اما احتمال ورود این سم از طریق مصرف مواد غذایی آلوده، بیشتر است و بعد از ورود به بدن، اکراتوکسین A می تواند به سرعت از طریق دستگاه گوارش وارد خون شود. بیش از 90 درصد از اکراتوکسین های وارد شده به بدن، به سرعت به پروتئین های خون متصل می شوند.
برخی شواهد نشان می دهد که اکراتوکسین A می تواند هم بصورت مستقیم و هم با فعال کردن سلول های سیستم ایمنی، روی سیستم عصبی اثر بگذارد و منجر به اختلالاتی مانند اوتیسم شود. برخی معتقدند که حتی اگر اکراتوکسین A به طور مستقیم باعث اوتیسم نشود، می تواند خطر ابتلا به این بیماری و بروز علائمش را تشدید کند. بنابراین، لازم است که میزان اکراتوکسین A در غذای کودکان، مورد توجه قرار بگیرد. مواد غذایی بر پایه غلات، مثلِ سرلاک، فرنی برنج و حتی مواد غذایی دارای کاکائو می تواند به اکراتوکسین A آلوده باشند!
علاوه براین، مادران باردار و شیرده نیز باید به تغذیه سالم اهمیت دهند چون اگر غذای مادر، به اکراتوکسین آلوده باشد، این سم قارچی قادر است از طریق خون وارد غدد شیری شده و از طریق شیر به نوزاد منتقل شود. از طرفی، اکراتوکسین A موجود در خونِ مادر باردار می تواند از طریق جفت وارد جنین شده و آن را تحت تأثیر قرار بدهد. کودکان به سمیت با اکراتوکسین حساس تر هستند و طبق استانداردها حد مجاز این سم در غذای کودکان چندین برابر پایین تر از غذای بزرگسالان می باشد!
شاید بتوان گفت، یک تکه از پازل گمشده اختلال اوتیسم، اکراتوکسین A می باشد! بنابراین، حتماً مواد غذایی که تحت نظارت سازمان های مربوطه است و میزان اکراتوکسین در آنها مطابق با استانداردهای مربوط به کودکان می باشد را تهیه کنید، بطور مثال از خرید مواد غذایی مانند آرد برنج نامرغوب که فاقد نام معتبر و تأییدیه های سازمان های مربوطه است، برای تهیه غذای کودکتان، اکیداً خودداری کنید.
اندازه گیری اکراتوکسین در مواد غذایی
آزمایشگاه مرجعان خاتم شرکت خصوصی دانش بنیانی است که بیش از ۲۰ سال از شروع فعالیت آن در حوزه سلامت مواد غذایی می‌گذرد. در حال حاضر خدمات آزمایشگاهی مرجعان خاتم در سه شعبه آزمایشگاه تهران، آزمایشگاه خرمشهر و آزمایشگاه بندر امام خمینی ارائه می‌شود.
در این آزمایشگاه‌ها که تأییدیه سازمان ملی استاندارد، سازمان دامپزشکی کل کشور و سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت را نیز در اختیار دارند، از طریق کارشناسان حرفه‌ای و دستگاه‌های پیشرفته آزمایشگاهی، خدمات گسترده‌ای با دقت بالا و در کمترین زمان ممکن به متقاضیان و محققان ارائه می شود.
آزمایشگاه مرجعان خاتم، قادر است میزان اکراتوکسین در مواد غذایی از جمله غذای کودکان و همینطور مواد غذایی با منبع گیاهی مانند پسته، غلات، انجیر خشک، کشمش، قهوه و ... را مطابق با استانداردهای ایران و اروپا اندازه گیری کند.
