بازی حسی چیست؟
بازی حسی همه چیز در مورد فعالیت‌های عملی است که کودک شما را دعوت می‌کند تا با حواس خود از جمله لامسه، بینایی، بویایی، صدا و چشایی و همچنین از حرکت یا تعادل استفاده کند. فعالیت‌های حسی ساختاری ندارند و به کودکان این فرصت را می‌دهند که با سرعت خودشان بازی کنند. بازی حسی می‌تواند در سنین مختلف متفاوت به نظر برسد. نوزادان خردسال از شنیدن صدای جیر جیر پرندگان در بیرون یا احساس یک پتوی نرم و مبهم لذت خواهند برد، در حالی که نوزادان بزرگتر عاشق بازی با اسباب بازی‌های پر سر و صدا یا فشار دادن کیسه‌های پر از مواد مختلف هستند. در دوران کودکی فعالیت‌های حسی می‌توانند بیشتر درگیر شوند.
به چه علت تشویق به بازی حسی بسیار مهم است؟
تحریک حسی روش مهمی است که نوزادان ابتدا دنیای اطراف خود را می‌شناسند. همانطور که بازی حسی به فعالیت‌های عملی تبدیل می‌شود همچنین نقش مهمی در کمک به کودکان در ایجاد مهارت‌های شناختی مربوط به حل مسأله و تفکر انتزاعی ایفا می‌کند. به نظر می‌رسد که تحریک بصری و حرکتی اولیه نیز در توسعه مهارت‌های زبانی و ریاضی در آینده نیز نقش داشته باشد. دادن آزادی به کاوش و آشفتگی به نوزادان و کودکان نوپا می‌تواند آن‌ها را تشویق کند تا یادگیرندگان قوی‌تری شوند. وقتی به بچه‌های کوچک فرصت بازی با سرعت خودشان داده می‌شود به احتمال زیاد حس کنجکاوی و پشتکار طبیعی در آن‌ها ایجاد می‌شود. دو ویژگی که به موفقیت در مدرسه و بعداً در کار کمک زیادی می‌کند و فواید فیزیکی نیز دارد. فعالیت‌های ساده مانند بازی با خاک رس یا خرد کردن کاغذ به تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت کودک شما کمک می‌کند و این دست‌های کوچک را قوی‌تر و هماهنگ‌تر می‌کند.
بهترین زمان برای شروع بازی حسی با فرزندان چه زمانی است؟
در هر سنی به نحوه واکنش فرزندتان به تجربیات حسی مختلف توجه کنید. تحریک بیش از حد می‌تواند برای نوزادان طاقت‌فرسا شود و ممکن است کودک شما با شروع به برگرداندن سر، هیاهو یا گریه به شما بگوید که به اندازه کافی سرگرم شده و خسته است. همانطور که کودک بزرگتر یا کودک نوپا شروع به انجام فعالیت‌های عملی می‌کند به او اجازه دهید سرعت را تنظیم کند. برخی از بچه‌ها مستقیماً به کاوش در یک حس جدید مانند گل لزج یا خاک رس مدل‌سازی نرم می‌روند در حالی که برخی دیگر ترجیح می‌دهند آن را آهسته انجام دهند. اگر کوچولوی شما مردد به نظر می‌رسد، می‌توانید با دستکاری یک مطلب خودتان، کمی تشویق کنید تا او بتواند از شما کپی کند. اما اگر فرزندتان آماده نیست هرگز او را مجبور نکنید چیزی را لمس کند یا در فعالیتی شرکت کند. همیشه می‌توانید استراحت کنید و بعداً دوباره امتحان کنید. ارائه فقط یک یا چند اسباب بازی در یک زمان ممکن است به جلوگیری از تحریک بیش از حد کمک کند.
فعالیت‌های بازی حسی برای نوزادان و کودکان نوپا
-قدم بزنید:
در اطراف محله قدم بزنید و توقف کنید تا صدای پرندگان و گل‌های رنگارنگ را حس کنید. در حین رفتن با گفتن جملاتی مانند \"اینم یک گل قرمز زیبا\" یا \"این نسیم خنک احساس خوبی دارد\" برای کودک خود روایت کنید. -لمس کنید: بافت‌های مختلف را در حین توصیف آن‌ها برای کودکتان کاوش کنید: «خز اسپارکی خیلی نرم است، ریش بابا خراشیده است، علف‌ها خیس است... » و مطمئن شوید که هر محیطی که او در حال کاوش امن است.
-اسباب بازی‌های پر سر و صدا ارائه دهید:
از حدود ۴ ماهگی عیار شما احتمالاً مجذوب اسباب‌بازی‌های حسی می‌شود که با فشار دادن یا تکان دادن، جیرجیر، جغجغ، تریل یا صدای جیر جیر می‌کنند. مجموعه‌ای را به او پیشنهاد دهید تا بتواند آن‌ها را امتحان کند.
-اجازه دهید کودک شما دهانش را بگیرد:
نوزادان با گذاشتن‌اشیاء در دهان خود یاد می‌گیرند بنابراین وسایل تمیز و ایمن زیادی را برای دستان خود تهیه کنید، مانند چکمه‌های تخته‌ای یا پارچه‌ای، جغجغه و دندان گیر.
-در حمام لذت ببرید:
وقتی کودک شما به اندازه کافی بزرگ شد که بتواند در حمام بنشیند چند اسباب بازی شناور را داخل آن بیندازید.
چگونه کودکان ۱ تا ۲ سال را به بازی تشویق کنیم؟
-از بازی انگشتی استفاده کنید:
رنگ انگشتی یا خمیر بازی را برای مالش دادن پیشنهاد دهید یا یک سطل را با ماسه یا آب برای گرفتن، برداشتن و ریختن پر کنید.
-موسیقی بزنید:
آهنگ‌های مورد علاقه خود را بنوازید و کودک نوپای خود را به همراه زنگ‌ها، شیکر‌ها، چوب‌های ریتم، طبل اسباب بازی، تنبور، کیبورد یا حتی یک قابلمه ساده و قاشق دعوت کنید.
-به طبیعت بروید:
با هم در پارک قدم بزنید، برای بررسی بافت‌های مختلف توقف کنید و پوست درخت خشن، سنگ‌های صاف و چمن نرم را احساس کنید.
-استشمام کنید:
ادویه‌ها را بیرون بیاورید و از کودک نوپا دعوت کنید تا هر شیشه را بو کند. اگر موردی هست که او واقعاً دوست دارد سعی کنید آن را روی چیزی بپاشید (مثل تکه‌های سیب یا ماست ساده) تا بتواند طعم آن را ببیند.
چگونه کودکان ۲ تا ۳ سال را به بازی تشویق کنیم؟
همانطور که مهارت‌های ارتباطی و دامنه توجه کودک بزرگتر شما قوی‌تر و طولانی‌تر می‌شود او برای تجربه‌های حسی که کمی پیچیده‌تر هستند آماده است. با این حال برای ایجاد مجموعه‌های پیچیده یا خرج کردن پول زیادی برای اسباب‌بازی‌ها یا لوازم تحت فشار نباشید. برخی از بهترین فعالیت‌های حسی برای کودکان نوپا نیاز به تجهیزات کمی دارند یا می‌توانند با استفاده از موادی که از قبل در دست دارید ایجاد شوند:
نمونه‌هایی از سه تا پنج میوه و سبزیجات رنگارنگ را تنظیم کنید و روی هر کدام یک شیرجه عمیق انجام دهید. از فرزندتان بخواهید در مورد رنگ، بافت، اندازه و البته طعم و مزه به شما بگوید!
مجموعه‌ای از‌اشیاء مانند کاشی، بلوک، چوب و سنگ را به کودک خود بدهید. کودکان نوپا بزرگتر عاشق ساختن الگو‌ها هستند، پس بنشینید و ببینید فرزندتان چه می‌کند. اگر او مردد است خودتان چند الگو بسازید و ببینید آیا او حاضر است از شما تقلید کند یا خیر.
یک سطح شیب دار کوچک با استفاده از مواد خانگی مانند مقوا یا لوله‌های حوله کاغذی تنظیم کنید. به فرزندتان اجازه دهید ماشین‌های اسباب‌بازی یا دیگر‌اشیاء کوچک را در پایین سطح شیب دار اجرا کند.
منبع:
