بی خوابی اصطلاحی است که برای توصیف یک اختلال خواب استفاده می‌شود که در آن فرد به سختی به خواب می‌رود. بی‌خوابی دوران کودکی ممکن است در دوران نوزادی ایجاد شود و در برخی موارد ممکن است تا نوجوانی ادامه یابد. کودکان مبتلا به بی‌خوابی دائماً در به خواب رفتن مشکل دارند یا خیلی زود از خواب بیدار می‌شوند و ممکن است دوباره به خواب نروند. بی‌خوابی در کودکان ممکن است برای کوتاه مدت (حاد) که برای چند روز تا چند هفته طول می‌کشد یا طولانی مدت (مداوم یا مزمن)ادامه یابد. برای آشنایی با علل، تشخیص، عوارض و راه‌های درمان بی‌خوابی در کودکان ادامه مطلب را بخوانید.
بی خوابی در کودکان به چه علت به وجو می‌آید؟
بی خوابی می‌تواند یک بیماری اولیه باشد یا ممکن است نشانه‌ای از یک وضعیت پزشکی باشد. در زیر دلایلی وجود دارد که ممکن است در ایجاد بی‌خوابی در دوران کودکی نقش داشته باشد:
اختلالات سلامت روان یا استرس عاطفی:
کودکان در شرایط استرس‌زا در خانه یا مدرسه ممکن است با خواب دست و پنجه نرم کنند. علاوه بر این اختلالات روانی موجود مانند اضطراب یا افسردگی ممکن است کودکان را مستعد ابتلا به اختلالات خواب مانند بی‌خوابی کند.
عوارض جانبی دارو‌ها:
برخی دارو‌ها مانند استروئید‌ها و دارو‌های ضد افسردگی ممکن است باعث تغییر در الگوی خواب کودک شوند.
رفتار‌ها یا تداعی‌های مربوط به زمان خواب:
کودکانی که به تماشای بیش از حد صفحه نمایش، خوابیدن با والدین و عدم گذراندن زمان آرام قبل از خواب عادت دارند ممکن است مشکلاتی در به خواب رفتن داشته باشند.
عوامل محیطی:
یک محیط آرام برای یک خواب خوب و بدون وقفه لازم است. کودک شما ممکن است نتواند در محیط‌های پر سر و صدا یا گرم بخوابد.
مصرف کافئین:
نوشیدنی‌های کافئین دار مانند نوشابه‌های گازدار، قهوه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است با الگو‌های خواب تداخل داشته باشند و کودک شما را بیدار نگه دارند. از این رو ممکن است از دادن چنین نوشیدنی‌هایی به فرزندان خود اجتناب کنید.
سایر شرایط پزشکی:
برخی شرایط پزشکی مانند آپنه انسدادی خواب، سندرم پای بی‌قرار، ADHD و عفونت‌ها ممکن است خطر ابتلا به بی‌خوابی را در کودک افزایش دهند.
بی خوابی در کودکان چه علائمی دارد؟
- خستگی مداوم
- امتناع از خواب یا تلاش برای به خواب رفتن
- بیدار شدن مکرر در شب و ناتوانی در بازگشت به خواب
- خواب آلودگی در طول روز، چرت زدن یا به خواب رفتن در مدرسه
- مشکلات تمرکز و حافظه
- ناتوانی در تمرکز بر وظایف تحصیلی، روابط خانوادگی و تعاملات اجتماعی
- مسائل رفتاری (بیش فعالی) و اختلالات خلقی
- بداخلاق یا اغلب احساساتی بودن
- پرخاشگر بودن
- فقدان انگیزه و ناتوانی در تصمیم‌گیری
بی خوابی در کودکان چه عوارضی دارد؟
- اختلالات روانپزشکی مانند اضطراب و افسردگی
- سیستم ایمنی ضعیف و عفونت‌های مکرر
- افزایش سطح استرس و مشکلات عاطفی
- تمرکز، حافظه و عملکرد تحصیلی ضعیف
- رفتار‌های نامناسب مانند مسائل خلقی و پرخاشگری
بی خوابی در کودکان را چگونه درمان کنیم؟
اصلاح روال خواب:
شامل ایجاد برنامه‌ای برای توسعه فعالیت‌های مرتبط با خواب مثبت مانند داشتن برنامه روتین قبل از خواب و عدم تماشای صفحه قبل از خواب است. برای ایجاد ریتم‌های شبانه‌روزی سالم باید روال‌های خواب ثابتی از جمله چرت زدن را ایجاد کنید.
درمان شناختی رفتاری برای بی‌خوابی:
این یک درمان ساختاریافته برای بی‌خوابی است که بر شناسایی افکار و رفتار‌هایی که به الگو‌های خواب آسیب می‌زند جایگزین می‌کند.
دارو‌ها:
درمان دارویی معمولاً آخرین مرحله درمان است زیرا اکثر دارو‌ها عوارض جانبی دارند و برای استفاده در کودکان تأیید نشده‌اند. هرگز نباید دارو‌های خواب بدون نسخه را به کودک بدهید و آن‌ها را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید. پزشک ممکن است تنها زمانی دارو‌ها را توصیه کند که سایر درمان‌ها نتیجه مثبتی نداشته باشند. ملاتونین یک داروی رایج است که برای بی‌خوابی در کودکان تجویز می‌شود.
چگونه با بی‌خوابی کودکان مقابله کنیم؟
یک برنامه روتین خواب تنظیم کنید:
کودکان عمدتاً به دلیل اختلال در الگوی خواب مشکلات خواب دارند. از این رو داشتن یک برنامه خواب ثابت ممکن است اکثر مشکلات خواب را حل کند.
ساعات خواب کافی داشته باشید:
کل ساعات خواب در روز (۲۴ ساعت) شامل چرت زدن است. بنابراین چرت زدن را در برنامه خواب کودک ادغام کنید. شما می‌توانید در مورد تعداد ساعات خواب روزانه مورد نیاز کودک برای سن خود اطلاعاتی به دست‌آورید.
تکنیک‌های تمدد اعصاب را امتحان کنید:
ممکن است کودکتان را تشویق کنید تا قبل از خواب از یک برنامه آرام‌سازی مانند مدیتیشن و تمرین‌های تنفسی پیروی کند..
از تماشای صفحه نمایش خودداری کنید:
مطمئن شوید که کودکتان قبل از خواب از صفحه نمایش مانند تماشای کارتون استفاده نمی‌کند. زمان تماشای صفحه ممکن است ذهن آن‌ها را هیجان‌زده و آرامش را برای آن‌ها دشوار کند.
حمام آب گرم را امتحان کنید:
یک حمام گرم و آرام بخش قبل از خواب ممکن است باعث آرامش چند کودک شود و به خواب رفتن آن‌ها آسان‌تر شود.
رایحه‌ها را امتحان کنید:
رایحه‌های ملایم و آرام‌بخش اسانس‌ها ممکن است اثرات خواب‌آوری روی برخی از کودکان داشته باشند با این حال اگر کودک از بویی خوشش نمی‌آید از آن استفاده نکیند.
ترویج یک سبک زندگی سالم:
یک رژیم غذایی متعادل و یک برنامه ورزشی منظم ممکن است در ترویج عادات خواب خوب در برخی از کودکان مفید باشد.
نتیجه‌گیری:
خواب خوب باعث می‌شود کودک شاد و سالم باشد. بیشتر موارد بی‌خوابی دوران کودکی حاد هستند و ممکن است با چند راه حل در خانه خود به خود برطرف شوند. با کودک خود صحبت کنید، بررسی کنید که آیا چیزی او را آزار می‌دهد یا خیر و سعی کنید برای حل این مشکل مداخله کنید.
منبع:
