بدن شما در دوران بارداری دچار تغییرات زیادی می‌شود .شکم بزرگ‌تر شده و حجم خون با رشد کودک افزایش می‌یابد. ممکن است گرفتگی، تهوع صبحگاهی و انواع دردها و دردهای ناآشنا نیز در این دوران تجربه شود.
اگر متوجه لکه های تیره روی پوست صورت خود شدید، ممکن است ملاسما داشته باشید. در این مقاله کمی بیشتر در رابطه با این وضعیت، چرایی بروز آن در بارداری و نحوه درمان ایمن آن توسط دکتر پوست توضیح داده شده است.
“ملاسما یک اختلال پوستی است که در آن ملانوسیت‌ها (سلول‌های تولید کننده رنگ) در پوست شما به دلایلی رنگدانه اضافی تولید می‌کنند.”
علت بوجود آمدن لک بارداری
ایجاد لکههای تیره روی پوست در دوران بارداری موضوعی رایج است. به این لکه‌ها ملاسما، ماسک بارداری یا کلواسما نیز گفته می‌شود. زنانی که پوست‌های تیره‌تری داشته یا به طور کلی‌تر افرادی که رنگدانه بیشتری در پوست خود دارند، به عنوان مثال، افرادی که نژاد آفریقایی، آفریقای شمالی، خاورمیانه، لاتین یا اسپانیایی، آسیایی، هندی یا مدیترانه ای تبار دارند بیشتر در معرض ابتلا به ملاسما هستند چرا که آن‌ها به طور طبیعی ملانین فعال‌تری دارند. تغییرات رنگدانه‌ای پوست به دلیل ملاسما معمولاً پس از زایمان خود به خود از بین می‌روند.
این مشکل پوستی به هیچ وجه بر کودک شما تأثیر نمی‌گذارد یا نشان دهنده هیچ گونه عارضه بارداری نیست.
به طور کلی، بین ۵۰ تا ۷۰ درصد از افراد در طول بارداری به نوعی ملاسما مبتلا می‌شوند.
در صورت ابتلا به ابن بیماری ممکن است لکههای تیره‌ای را روی پیشانی، گونه ها، چانه یا اطراف دهان خود مشاهده کنید. این نواحی ممکن است هر چه بیشتر در معرض آفتاب قرار بگیرید یا در طول بارداری خود بیشتر تیره شوند.
خارش و درد نشانه‌های ملاسما نیستند. اگر این علائم را تجربه کردید یا دچار تحریک شدید پوست شدید، ممکن است با بیماری دیگری دست و پنجه نرم کنید. در صورتی که هر گونه علائم اضافی را که دارید، لازم است سریعا با پزشک خود در میان بگذارید تا برای درمان لک حاملگی اقداماتی انجام شود.
مدت زمان درمان لک بارداری
با پزشک خود در مورد راه‌های درمان لک حاملگی صحبت کنید. ممکن است پزشک، شما را برای کسب اطلاعات بیشتر به متخصص پوست ارجاع دهد.
برخی از متخصصان درمان ملاسما را در دوران بارداری توصیه نمی‌کنند. یکی از دلایل این موضوع آن است که احتمال برطرف شدن خود به خودی این مشکل وجود دارد و برخی از روش‌های درمانی ممکن است برای استفاده در دوران بارداری نه تنها خطرناک بوده بلکه تاقیرگذار هم نباشند.
درمان‌های موضعی لک بارداری
درمان‌های موضعی زیر ممکن است در بهبود ملاسما در دوران بارداری کمک کننده باشند:
- آب لیمو: محلولی از نصف آب لیموی تازه و نصف آب یا آب خیار را با هم مخلوط کنید. اسید موجود در آب میوه ممکن است به از بین بردن رنگدانه در لایه بالایی پوست کمک کند
- سرکه سیب: محلولی از نصف لیوان سرکه سیب و نصف لیوان آب را برای استفاده به عنوان تونر در مناطق تیره مخلوط کنید
- بلغور جو دوسر و عسل: ماسکی که با بلغور جو دوسر پخته شده پس از اینکه جوها سرد شد و ترکیب آن با عسل می‌توان مفید باشد. این ماسک را ده دقیقه روی پوست خود نگه دارید و بعد پوست را بشویید.
همچنین با رعایت موارد زیر می‌توانید به بهبود خود کمک کنید:
از آنجایی که ملاسما ممکن است نتیجه عدم تعادل هورمونی باشد، ممکن است با دادن مقداری TLC وضعیت بهبود یابد
- رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه نیز می‌تواند مفید باشد
- خواب کافی داشته باشید
- مصرف اسیدهای چرب امگا 3
- مصرف آهن
- مصرف مکمل‌های B12.
چگونه می توانم از بدتر شدن ملاسما در دوران بارداری جلوگیری کنم؟
در این دوران لازم است که تا حد امکان از قرارگیری در معرض آفتاب و به خصوص نور مستقیم خورشید اجتناب کنید و در صورتی که مجبور به ترک خانه در ساعات پر نور روز شدید با استفاده از لباس‌های خنک و نسبتا پوشیده، استفاده از کلاه نقاب‌دار، عینک و همچنین ضد آفتاب‌های مناسب بارداری از پوست خود و به خصوص لکههای تیره‌ی تشکیل شده روی پوست خود محةافظت کنید.
همچنین برای استفاده از پاک‌کننده‌های پوستی و لوازم آرایش حتما با پزشک خود مشورت کنید و ترجیحا از موادی استفاده کنید که پزشک به شما توصیه می‌کند، تا بتوانید آسیب‌های ناشی از این بیماری را به حداقل برسانید.
پیشگیری از ملاسما در بارداری
برای پیشگیری از ابتلا به ملاسما در بارداری پیشنهاد می‌شود موارد زیر را رعایت کنید:
- از پرتوهای نور خورشید دوری کنید
- استفاده از ضد آفتاب‌ها
- آفتاب گرفتن را محدود کنید
- اگر در حال ورزش هستید، سعی کنید از ساعات اوج آفتاب و به طور کلی در اواسط روز اجتناب کنید. صبح زود یا بعد از ظهر که آفتاب کم است، بیرون بروید
اگر هوا گرم است، لباس های گشاد می‌توانند برای شما راحت باشند و در عین حال از پوست شما محافظت کنند
- از کلا‌های نقاب‌دار استفاده کنید
- عینک آفتابی بزنید
- استفاده از مواد شست‌وشوی صورت، لوسیون‌ها و سرم‌هایی که پوست شما را تحریک می‌کنند را کنار بگذارید چرا که ممکن است ملاسما را بدتر کنند. به جای آن از محصولات ملایم استفاده کنید
ماسک ها و روش‌های درمان خانگی را امتحان کنید.
درمان لک بارداری با لیزر
لیزر درمانی می‌تواند به عنوان یک روش ایمن برای بیماری‌های پوستی، TTTS ، وریدهای واریسی اندام تحتانی و نیز درمان لک حاملگی مورد استفاده قرار گیرد. انواع مختلفی از روش‌های لیزر درمانی وجود دارند که بسته به نظر پزشک متخصص به بینار توصیه می‌شوند.
درمان لک بارداری با لیزر فرکشنال
درمان ملاسما (لک بارداری) با لیزر فرکشنال یک درمان غیرتهاجمی است که از دستگاهی برای ارسال پرتو لیزر تقسیم شده به هزاران ناحیه درمانی میکروسکوپی استفاده می‌شود که بخشی از پوست را در یک زمان مورد هدف قرار می‌دهند.
درمان با لیزر فرکشنال فاصله بین تکنیک‌های لیزر فرسایشی و غیرسایشی را که برای درمان پوست آسیب دیده و پیر در اثر آفتاب استفاده می‌شود، پر کرده است. درحالی که درمان‌های لیزر فرکشنال عمدتاً روی اپیدرم (سلول‌های سطحی پوست) کار می‌کنند و درمان‌های غیرسایشی فقط روی کلاژن پوستی (لایه میانی پوست) کار می‌کنند، درمان لیزر فرکشنال هم در لایه‌های اپیدرم و هم در لایه‌های پوستی پوست اثرگذار هستند.
نکات مهم قبل از درمان آر اف فرکشنال
قبل از انجام لیزر آر اف فرکشنال از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب جلوگیری کنید. برنزه کردن به روش‌های مختلف پوست را آسیب‌پذیر کرده و پس از آن امکان درمان آر اف وجود ندارد. بهتر است، ۱ تا ۲ هفته قبل از انجام آر اف از آفتاب مستقیم و برنزه کردن خودداری کنید.
سوابق پزشکی و داروهای مصرفی خود را به دکتر پوست تهران یا شهرستان اطلاع دهید. حداقل از ۱۰ روز قبل، مصرف داروهای رقیق‌کننده خون (مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و روغن ماهی) را قطع کنید. این نوع داروها احتمال خونریزی در زمان انجام آر اف و کند شدن زمان بهبود زخم‌ها را زیاد می‌کنند.
لیزر فرکشنال برای درمان موارد زیر استفاده می شود:
- رفع خطوط و چروک‌های صورت (ریتیدها)
- آسیب‌های ناشی از نور خورشید
- اختلالات رنگدانه‌ای مانند ملاسما در بارداری
- اسکار آکنه.
اگرچه درمان لیزر فرکشنال در درمان اختلالات رنگدانه‌ای مانند ملاسما توصیه شده است، اما باید توجه داشت که خود درمان می‌تواند منجر به پیگمانتاسیون پس از التهابی شود.
درمان لک بارداری با لیزر کیوسوئیچ
لیزر Qswitched برای از بین بردن لکههای قهوه‌ای ناخواسته، کک و مک یا خالکوبی از روی پوست شما استفاده می‌شود. پالس انرژی لیزر، که در میلیاردم ثانیه است، رنگدانه را در پوست آزاد می کند تا بتواند به طور طبیعی دوباره جذب شود و توسط بدن دفع شود.
لیزر کیوسوئیچ در صورتی مناسب است که شما چند لکه رنگی بزرگ یا کوچک روی پوست خود دارید که می‌خواهید آن‌ها را از بین ببرید. ما تاکید می‌کنیم که این درمان برای از بین بردن لکه‌ها بهترین است. این نوع لیزر همچنین برای از بین بردن لکه روی سینه، بازوها یا پاها موثر است. لیزر Qswitched برای زنان باردار یا بیمارانی که در شش ماه گذشته آکوتان مصرف کرده‌اند مناسب نیست اما می‌تواند پس از بارداری و برای از بین بردن لکههای ملاسما استفاده شود. افرادی که سابقه تبخال یا ویروس هرپس سیمپلکس دارند تا زمانی که برای این شرایط تحت درمان قرار نگیرند، نباید این روش را انجام دهند.
به طور کلی می‌توان گفت لیزر کیوسوئیچ می‌تواند برای درمان موارد زیر موثر باشد:
درمان لکههای بارداری یا ملاسما
درمان تیرگی پس از التهاب از جمله لکههای بعد از جوش یا زخم
درمان چین و چروک‌های سطحی پوست
درمان منافذ پوست.
با توجه به تمامی موارد گفته شده لازم به ذکر است که باید انتخاب نوع درمان خود را به پزشک زنان تهران یا شهر محل سکونت خود و متخصص پوست مشورت کنید و از درمان خودسرانه پرهیز کنید.
برای لک بارداری(ملاسما) به کدام دکتر مراجعه کنم؟
برای درمان لک بارداری بهتر است هم با دکتر زنان و هم با دکتر پوست تهران یا شهر خود مشورت کنید. البته توصیه می‌شود در دوران بارداری درمان را شروع نکنید چرا که ممکن است برای جنین مشکل ایجاد شود.
نام منابع:
babycenter
healthline
ncbi.nlm.nih
