آیا تا به حال برای برداشتن چیزی به اتاقی رفته‌اید و فراموش کرده‌اید که چرا وارد اتاق شده‌اید؟ آیا دائماً فراموش می‌کنید که تلفن همراه خود را کجا گذاشته‌اید؟ آیا متوجه می‌شوید که در جستجوی عینک خود هستید و سپس متوجه می‌شوید که بالای سرتان است؟ این کمبود‌ها در حافظه نشان دهنده آلزایمر نیست. آن‌ها رویداد‌های طبیعی می‌باشند که بخشی از روند طبیعی پیری هستند و می‌توانند با افزایش سن بیشتر شوند. با این حال زوال عقل بخشی طبیعی از روند پیری نیست. این نوعی زوال شناختی به قدری شدید است که با علائم زندگی روزمره تداخل می‌کند و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کاهش قابل توجه حافظه
- عدم تمرکز
- اختلال در قضاوت و استدلال
- نوسانات خلقی
- سرگردانی
- توهمات
- رفتار نامناسب
- تغییرات شخصیتی
- ناتوانی در برقراری ارتباط
بیماری آلزایمر شایع‌ترین شکل زوال عقل و از دست دادن حافظه است. این یک وضعیت پیشرونده است که با گذشت زمان بدتر می‌شود. این بیماری حداقل2.5میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و 60 تا 80 درصد از کل موارد زوال عقل را تشکیل می‌دهد. آلزایمر با کاهش شدید تولید یک انتقال دهنده عصبی به نام استیل کولین مشخص می‌شود. همراه با وجود رسوبات پروتئینی به نام‌های بتا آمیلوئید (پلاک‌ها) و نوروفیبریلاری (تاو تاو) واکنش گسترده‌ای رخ می‌دهد که منجر به از بین رفتن و اختلال عملکرد نورون‌ها می‌شود که باعث آتروفی شدید و کوچک شدن سلول‌های مغز می‌شود. آسیب معمولاً از بخش حافظه مغز شروع می‌شود و چندین سال قبل از اینکه علائم قابل تشخیص باشد شروع می‌شود. متأسفانه حافظه اپیزودیک نوعی از حافظه بلند مدت بوده و اولین موردی است که تحت تأثیر قرار می‌گیرد و سپس حافظه کوتاه مدت و حافظه رویه‌ای از بین می‌رود. با پیشرفت بیماری تقریباً تمام عملکرد‌های مغز تحت تأثیر قرار می‌گیرند و در نهایت فرآیند‌های فیزیکی مانند بلع، ادرار و کنترل روده نیز مختل می‌شوند.
افراد به چه علت به آلزایمر مبتلا می‌شوند؟
اعتقاد بر این است که آلزایمر می‌تواند توسط ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و محیطی ایجاد شود که در طول زمان بر مغز تأثیر می‌گذارد. برخی از عوامل شامل مسمومیت با فلزات سنگین، آلاینده‌های محیطی، عدم تعادل هورمونی، التهاب ناشی از تغذیه نامناسب و استرس همگی می‌توانند باعث اختلال حافظه شوند.
چگونه از ابتلا به آلزایمر جلوگیری کنیم؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد و یک بیماری قابل پیشگیری نیست. می‌توان از دارو استفاده کرد اما فقط به طور موقت علائم را کاهش می‌دهد. اصلاح سبک زندگی بهترین انتخاب بوده و ممکن است خطر ابتلا به این بیماری و سایر اختلالات زوال عقل را کاهش دهد. همچنین ضروری است که به طور مداوم از ذهن خود و به روش‌های مختلف استفاده کنید. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که مشارکت مادام العمر در فعالیت‌های محرک فکری و اجتماعی ممکن است به کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کند.
چند نمونه از غنی‌سازی ذهنی عبارتند از:
- حل جدول
- بازی‌های حافظه
- یک زبان جدید یاد بگیرید
- خلق آثار هنری
- انجام محاسبات ذهنی
منبع:
