اگر روش خون‌گیری و نگهداری خون صحیح باشد، از خون بند ناف برای درمان بسیاری از بیماری‌هایی که درمان سخت و یا جوابدهی کمی به درمان داشته، استفاده می‌شود. این را دکتر بهجت سجادی، متخصص زنان و زایمان می‌گوید. اما ذخیره خون بند ناف چه کاربردی می‌تواند در ادامه زندگی فرد داشته باشد و آیا لازم است آن را ذخیره کنیم. با دکتر سجادی بیشتر در این باره صحبت کردیم.
زمان طلایی استفاده از خون بند ناف
سلول‌های خونی حامل اکسیژن و مواد غذایی از جفت به وسیله بند ناف وارد بدن جنین می‌شوند و از طریق قلب جنین به کل بدن فرستاده می‌شوند. به هنگام تولد و بعد از جدا شدن بند ناف، جفت نیز از دیواره رحم جدا شده و خارج می‌شود. حجم بند ناف و جنین به گونه‌ای است که به طور متوسط 70 تا 200 میلی‌لیتر خون غنی از سلول‌های بنیادی خون‌ساز در آن ذخیره شده است و به همراه دفع جفت این خون نیز دور انداخته می‌شود. از آن جایی که تنها بعد از چند دقیقه خون موجود در بند ناف و جفت لخته می‌شود بنابراین برای دسترسی به این منبع مهم تنها ۵ تا ۱۰ دقیقه فرصت داریم، در غیر این صورت سلول‌های بنیادی موجود در آن بدون استفاده باید دور انداخته شود. این خون بعد از جدا شدن کامل بند ناف از نوزاد قابل جمع‌آوری است و لذا نمونه‌گیری از آن هیچ صدمه‌ای به نوزاد و یا مادر وارد نمی‌کند.
خون بند ناف و درمان بیماری‌های مختلف
دکتر سجادی می‌گوید: خون بند ناف برای درمان بیماری‌های مختلفی از جمله تالاسمی، دیابت نوع یک، بیماری‌های قلبی و عروقی، لوپوس، پارکینسون، آلزایمر، بعضی بیماری‌های نورولوژیک مانند سکته مغزی و یکسری بیماری‌های کبدی استفاده می‌شود منوط به این‌که فرد دهنده و گیرنده 50 درصد سازگاری داشته باشند. آنچه مهم است این است که باید اهمیت خون بند ناف و استفاده‌های درمانی آن به مردم اطلاع رسانی شود و بخشی از هزینه خون‌گیری و نگهداری خون بند ناف توسط دولت تامین شود.
استفاده از خون بندناف برای درمان تالاسمی
دکتر سجادی بیان میکند: افرادی هستند که با وجود داشتن چند فرزند تالاسمی به دلیل هزینه‌ها، نمی‌توانند از خون بند ناف استفاده کنند، در صورتی که بخشی از هزینه توسط دولت تامین و اطلاع رسانی انجام شود، سیستم جوابدهی بیشتری خواهیم داشت. بیشترین استفاده از خون بند ناف در ایران برای درمان تالاسمی بوده و جواب داده است. باید نحوه نگهداری خون بند ناف به طور صحیح باشد تا بتوانیم بعدا از این سلول‌ها استفاده کنیم. تحقیقات نشان داده که در روش خون گیری قبل از خروج جفت، حجم خون و سلول‌های بنیادی بالاترین میزان را در مقایسه با زمانی که خون گیری پس از خروج انجام می‌شود، را دارند.
خون گیری داخل رحم چگونه است؟
خون گیری داخل رحم اگر با شرایط استریل کامل صورت گیرد، روش خوبی است. سجادی می افزاید: ممکن است در این روش، زمان جراحی چند دقیقه طولانی‌تر شود، اما در صورتی که جراح صبر کند تا کار خون‌گیری انجام شود، درصد خطا کمتر خواهد بود. افرادی که کار خون گیری را انجام می‌دهند پیشنهاد خون‌گیری داخل رحم را می‌دهند و در صورتی که این کار به صورت روتین باشد، بهتر است و باید این کار از سوی آنها انجام شود.
مزایای استفاده از خون بندناف به جای مغز استخوان
مغز استخوان و خون بند ناف هر دو واجد سلول‌های بنیادی خون‌ساز هستند که به بازسازی مجدد خونی و سیتسم ایمنی بدن کمک می‌کنند. اما میزان واکنش‌های رد پیوند علیه میزبان در گیرندگان خون بند ناف کمتر است و امکان انجام پیوند موفق با تشابه کمتر "HLA" بین دهنده و گیرنده نسبت به خون مغز استخوان بیشتر است. اهدای خون بند ناف خطری برای اهداکننده یعنی مادر و جنین ندارد و جمع آوری خون بند ناف نسبت به مغز استخوان ساده‌تر است. مطالعات نشان داده سلول‌های بنیادی بندناف، سلول‌های خونی بیشتری نسبت به مغز استخوان تولید می‌کنند.
