خیر. همه نوزادان با چشمهای آبی متولد نمیشوند. رنگ چشم توسط ژنهای رنگ چشم موجود در کروموزوم ۱۵ و تعامل احتمالی برخی دیگر از ژنها تعیین میشود. هیچ دو مجموعهای از والدین حتی در یک شجره نامه دقیقاً ژن مشابه ندارند. از آنجا که هر یک از والدین دارای ژنها و بیان ژنهای منحصر به فرد خود هستند، لازم نیست که همه نوزادان با چشمهای آبی متولد شوند.
چه چیزی رنگ چشم را تعیین میکند؟
رنگ چشم از عنبیه به وجود میآید. بافت مخططی دیافراگم مردمک چشم را کنترل میکند که سوراخ مرکزی چشم است. وقتی چشمهای کسی را میبینیم و متوجه رنگ چشم او میشویم عنبیه و رنگ آن را میبینیم. ملانین موجود در عنبیه همان رنگدانه موجود در پوست ما است. چشمهای قهوهای بیشترین مقدار ملانین را دارند در حالی که چشمهای آبی کمترین مقدار را دارند. در کسانی که چشم آبی دارند، عنبیه دقیقاً آبی نیست. فقط به دلیل پراکندگی طول موجهای مختلف نور توسط استروما لایه بالایی عنبیه ظاهر میشود. آللهای چشم تیره با ملانین بیشتر قهوهای و نسبت به افرادی که ملانین کمتری دارند. بنابراین ممکن است به احتمالات زیر منجر شود:
دو پدر و مادر چشم آبی شانس بیشتری برای داشتن بچه چشم آبی دارند.
دو پدر و مادر چشم قهوهای شانس بیشتری برای داشتن بچه چشم قهوهای دارند.
یکی از والدین با چشمهای آبی و دیگری با چشمهای قهوهای تقریباً برابر داشتن یک کودک چشم آبی یا چشم قهوهای خواهد داشت، اگرچه احتمال داشتن یک کودک چشم قهوهای کمی بیشتر خواهد بود.
اگر هر یک از پدربزرگها و مادربزرگهای کودک چشمهای آبی داشته باشند دو والدین چشم قهوهای شانس کمی برای داشتن بچه چشم آبی دارند.
وقتی والدین چشم قهوهای با والدین با هر رنگ دیگردی تیرهتر از آبی جایگزین میشوند، یعنی سایههای دیگر عنبیه با ملانین بیشتر مانند سبز و فندقی همین احتمالات وجود دارد. اینها احتمالات تقریبی رنگ چشم کودک هنگام تولد است و چندین عامل ژنتیکی میتوانند نتیجه را تحت تأثیر قرار دهند.
چه چیزی میتواند باعث چشم آبی در بدو تولد شود؟
۱. ژنتیک:
ژنها در تعیین رنگ چشم کودک نقش بسزایی دارند. شرایط و سناریوهای زیر مربوط به ژنها میتواند منجر به کبودی چشم در نوزادان شود.
۲- ارث خانوادگی:
کودک هنگامی که والدین و پدربزرگ و مادربزرگشان چشم آبی دارند به احتمال زیاد چشمهای آبی دارد. به احتمال زیاد دلیل شیوع چشم آبی در بین جمعیتهای خاص انسانی بیشتر است. این افراد دارای یک استخر ژن با آللهای عنبیه چشم عمدتا آبی هستند.
۳- آلبینیسم چشم:
این یک بیماری ژنتیکی است که باعث از بین رفتن ملانین در عنبیه چشم میشود. باعث روشن شدن چشم میشود و در نهایت به سایهای از رنگ آبی تبدیل میشود. این بیماری نتیجه جهشهای ژنتیکی است و میتواند مادرزادی باشد (از بدو تولد وجود داشته باشد) در پسران بیشتر از دختران رخ میدهد. نوزادان مبتلا به آلبینیسم چشمی همیشه آلبینیسم پوست یا مو را نشان نمیدهند. با این حال مشکلات بینایی مانند تاری دید معمول است. در موارد ناد کودک ممکن است دراز مدت دچار افت بینایی شود.
۴- سندرم واردنبورگ:
نوعی اختلال ژنتیکی است که اغلب مادرزادی است. این بیماری به دلیل ژنهای جهش یافته که عمدتاً به صورت ارثی منتقل میشوند، ایجاد میشود و باعث سندرم در خانوادهها میشود. انواع مختلفی از سندرم واردنبورگ با علائم مختلف وجود دارد. برخی از علائم قابل توجه، فاصله وسیعتری بین چشمها و وجود چشمهای آبی کم رنگ است. برخی از نوزادان دارای رنگدانههای مختلف در سراسر عنبیه هستند، یک چشم آنها آبی و دیگری چشم سایه دیگری دارد. این وضعیت هتروکرومی نامیده میشود. در موارد نادر چشم با رنگ تیره ممکن است با بزرگتر شدن کودک به چشم آبی رنگ تبدیل شود.
۵- هتروکرومیا:
نوعی بیماری است که باعث تغییر رنگ چشم میشود. برخی از نوزادان ممکن است فقط با یک چشم آبی متولد شوند. هتروکرومیا میتواند نتیجه جهش ژنتیکی تصادفی باشد که با مشکلی همراه نیست. به عنوان هتروکرومیای خوش خیم شناخته میشود. در برخی موارد ممکن است نشانهای از یک اختلال ژنتیکی باشد.
آیا رنگ چشم نوزاد تغییر میکند؟
بله. رنگ عنبیه کودک میتواند در طول سال اول متفاوت باشد. تغییر رنگ ممکن است بیشتر در طی شش ماه اول اتفاق بیفتد و بین شش ماه تا ۱۲ ماه کاهش یابد. دلیل تغییر رنگ چشم کمبود ملانین کاملاً توسعه یافته است. معمولاً نه تا ۱۲ ماه طول میکشد تا ملانین موجود در عنبیه کودک در جای خود قرار بگیرد و به رنگ چشم نهایی شود. گاهی اوقات با رشد کامل ملانین ممکن است چشمهای آبی کودک به تدریج به قهوهای تبدیل شود. با این حال این بسیار نادر است و به ندرت در نوزادانی اتفاق میافتد که چشم آبی را به ارث برده اند. با این وجوداین نشان میدهد که شما فقط پس از اتمام اولین تولد شما میتوانید رنگ چشم نهایی کودک را تشخیص دهید. برای تعیین رنگ احتمالی چشم کودک ممکن است از ماشین حساب چشم کودک ما استفاده کنید.
منبع: www.momjunction.com