یک متخصص روانشناسی کودک توضیح می دهد که اگرچه پدیده پسرفت نگران کننده است، اما شایع و معمولاً کوتاه مدت است
اگرمتوجه پیشرفتی قابل توجه و روبه جلو در فرزندتان شده اید (مانند یادگیری کامل مراحل دستشویی رفتن)، اما به یک باره او یک قدم به عقب برمی دارد و از دستشویی رفتن خودداری می کند، باید بگوییم این اتفاق برای همه می افتد و شما تنها نیستید. " پسرفت" در کودکان در حال رشد - به ویژه کودکان نوپا – امری شایع است. با دکتر نانسی کلوز، استادیارمرکز مطالعه کودک در دانشکده پزشکی ییل و مدیرارشد برنامه آموزش کودکان دراوان کودکی در دانشگاه ییل، درباره اینکه چه عواملی باعث پسرفت کودکان می شود و چگونه می توان از طریق آن به فرزند خود کمک کرد، گفتگو کرده ایم.
پسرفت چیست؟ چه چیز باعث آن می شود؟
کلوز می گوید: "من ترجیح میدهم پسرفت را با ایده پیشرفت یک جا ببینم و آنها را با هم جفت و جور کنم." "اکثرکودکان تمایل زیادی دارند که در دوران رشد رو به جلو پیش روند (پیشرفت). در کودکان یک انرژی طبیعی برای کاوش، اداره کردن و تسلط بر دنیای خود وجود دارد."
با این حال، همراه با هیجان های ناشی از توانایی انجام کارهای جدید، استرس نیز به وجود می آید. به عنوان مثال، نوزادی که راه رفتن را یاد می گیرد ممکن است از مهارت جدیدی که به دست آورده خوشحال شود، اما هم زمان ممکن است درک کند که مادر و پدر اکنون از او دورتر هستند یا اینکه ممکن است زمین بخورد.
كلوز توضیح می دهد: "بنابراین، هنگامی كه این موانع درمسیر رشد و پیشرفت کودک پیدا می شوند، شرایط برای آنها بسیارطاقت فرسا شده و باعث نوعی پسرفت در آنها می شود."
رفتارهای پسرفتی به چه صورت است؟
پسرفت میتواند بسیارمتفاوت باشد، اما به طور کلی، به معنای انجام کاری (از سوی کودک) با روشی نیازمندانه تر و بچه گانه تر است. ممکن است شما شاهد کج خلقی، مشکلات در خوابیدن، درغذا خوردن یا پسرفت به روش های کودکانه صحبت کردن در کودک تان باشید. اگر کودکی مهارت های مربوط به لباس پوشیدن را یادگرفته باشد، ممکن است شاهد این باشید که این مهارت ها را از دست داده است. کلوز توضیح می دهد: "ناگهان، فرزند شما دیگر نمی تواند کارهایی را که قبلاً انجام میداد را انجام دهد."
پسرفت چه زمانی اتفاق می افتد؟
به طور معمول رفتارهای پسرفتی را در کودکان نوپا و پیش دبستانی مشاهده می کنیم، اما در واقع در هر سنی - حتی در نوزادان و کودکان بزرگتر - این اتفاق می افتد. اگر در یک نوزاد پسرفت وجود داشته باشد، ممکن است لزوماً مشهود نباشد. کودک ممکن است کمی بیش از حد احساساتی و وابسته باشد، بیشتر گرسنه شود و غذا نیاز داشته باشد، بیشتر گریه کند و غر بزند.
آیا پسرفت امری شایع است؟
مطمئن باشید، پسرفت امری معمول است. در حقیقت، انتظار آن وجود دارد و برای رشد و پیشرفت بیشتر کودک بسیار مفید است – اینطور فکر کنید که فرزند شما خود را برای پذیرش مسئولیت بیشتر آماده می کند. کلوز می گوید: "من بعضی از کودکان را می بینم که ممکن است درست قبل از اینکه بخواهند یک پیشرفت بزرگ و رو به جلو داشته باشند، عقب نشینی کنند و یا بعد از یک جهش رو به جلو، عقب روند و پسرفت داشته باشند." "من فکر می کنم کودکان از نظر آنچه باعث پسرفت آنها می شود و الگوهای پسرفتی که از خود نشان می دهند، با هم تفاوت دارند. معمولاً والدین با الگوهای حرکت کودک به جلو و سپس نیاز به کمی عقب رفتن آشنا می شوند." پسرفت همچنین وقتی کودکان خود را با شرایطی جدید وفق می دهند، مثل خواهر یا برادر بزرگتر شدن یا برای اولین باررفتن به پیش دبستان، بسیار معمول است.
چگونه والدین می توانند فرزندانشان را در زمان پسرفت حمایت کنند؟
به کودک خود اطمینان دهید. به آنها بگویید که ایمن هستند و از پشتیبانی برخوردارند. سعی کنید بدون اینکه آنها را شرم زده کنید، به آنها نشان دهید که متوجه رفتار پسرفتی آنها شده اید. کلوز پیشنهاد می کند راه های زیر را امتحان کنید: "شما در حال یادگیری بسیاری از کارهای بزرگ هستید. این دوران و این کارها بسیار سخت هستند. گاهی احساس می کنید به کمک یک متخصص احتیاج دارید."همچنین بازی کردن می تواند ابزاری مفید برای بررسی و کار با احساسات دشوار باشد. کلوز می گوید: "بازی خیالی و بازی نمادین ابزارهایی هستند که کودکان از آنها برای رشد زبان، تفکر و ایده های خود در مورد جهان استفاده می کنند. بازی از نظر اجتماعی و عاطفی به آنها کمک می کند که برخی چیزهایی را که با آنها دست و پنجه نرم می کنند اما لزوماً کلمات و توصیفی برایشان ندارند را بازگو کنند." با مشاهده کودک خود درحالی که بازی می کند و یا شما با او بازی می کنید، می توانید درمورد آنچه بر او می گذرد، چیزهای زیادی را ببینید و متوجه شوید. گاهی ممکن است کودک شما برای مدتی نیاز به پسرفت داشته باشد. بسیار اهمیت دارد که اطمینان بخش باشید، انتظاراتی داشته باشید و محدودیت هایی نیز تعیین کنید.کلوز می گوید: "یادگیری و درک اینکه آنها حاکم جهان نیستند موضوعی بسیار مهم و اساسی برای کودکان نوپا است! این موضوع باعث بروز کج خلقی های زیادی می شود." "آنها را از خود دور نکنید. به آنها کمک کنید تا شیوه های سازگارانه و متناسب با سن خود را برای بیان برخی از احساسات دشوارتر پیدا کنند." کنار آنها بنشینید، به آرامش و آسایش آنها کمک کنید و در مورد احساسات آنها تأمل کنید. به عنوان مثال: ”تو خیلی عصبانی بودی برای اینکه دوستت اسباب بازی را به تو نداد و بعد تو او را هل دادی. دفعه بعدی میتونی نوبت بگیری و از معلمت بخواهی به تو کمک کند."
چه زمانی باید والدین نگران باشند؟
برخی از پسرفت ها ممکن است چند هفته طول بکشد، اما برای هر کودک متفاوت است. معمولاً اگر بتوانید اتفاقات رخ داده را با دقت بررسی کنید و از کودک تان حمایت کنید، به آنها کمک می کنید تا راهشان را پیدا کنند.اگر به نظر می رسد بیش از آنچه فکر می کردید این روند طولانی شده است، حدود دو تا سه هفته، کلوز توصیه می کند با مشاور خدمات بهداشتی کودک خود تماس بگیرید. "کودکان بسیار انگیزه دارند که در مراحل رشد پیشرفت داشته باشند و به جلو حرکت کنند، بنابراین اگر این انگیزه وجود نداشته باشد، من به عنوان متخصص نگران خواهم شد. اما وقتی که صحبت از پسرفت متناسب با مراحل رشد کودک می شود، فکر می کنم این پسرفت برای مدتی کوتاه باشد."
منبع: یونیسف
