ابرقهرمان‌های مورد علاقه کودکتان را بهتر بشناسید

آموزش و پرورش در حوزه کودک و نوجوان همواره جزو دغدغه‌های اصلی والدین بوده و هست. آموزشی که از طریق آن بتوان مهارت‌های زندگی و همچنین خلاقیت را در فرزندان افزایش داد. کتاب رسانه‌ای است که تمام والدین بر تاثیر آن در آموزش و پرورش تاکید دارند. اما کتاب و مطالعه آن معمولا برای کودکان و نوجوانان به علت نبود جاذبه‌های بصری رضایت بخش نیست.

کمیک رسانه‌ای برای پرورش خلاقیت

قطعا نمی‌توان کتاب را از حوزه آموزش کنار گذاشت. اما می‌توان در کنار آن، رسانه‌های دیگری که کارکردی همچون کتاب دارند را جایگزین یا مکمل آموزش در حوزه کودک و نوجوان کرد. کمیک به واسطه ارتباط نزدیکی که با کتاب دارد قطعا بهترین جایگزین است. زیرا کمیک با توجه به تعریف آن که مجموعه تصاویر متوالی برای روایت داستان است، جایگزین مناسبی برای پوشش عدم استقبال کودکان و نوجوانان از کتاب می‌تواند باشد.

دهه 1920 میلادی آغازی برای شروع دوران قدرتمند کمیک بود. رسانه‌ای که با ارائه محتوایی نو و همچنین ایده‌های جدید در زمینه پرورش قهرمان و ابرقهرمان توانست در مدت کوتاهی مخاطبان نوجوان را در سراسر دنیا با خود همراه کند. کمیک مفهومی میان رسانه‌ای است، یعنی کمیک همچون واسطه‌ای بین دیگر محصولات چرخه فرهنگی عمل می‌کند.

کمیک ابزاری مناسب برای آموزش

کتاب، کمیک، انیمیشن، فیلم و گیم به عنوان محصولات چرخه فرهنگی یاد می‌شوند. محصولاتی که عمده محتوای سرگرمی بشر را تا به این لحظه به خود اختصاص داده‌اند. کمیک به واسطه آن که رسانه‌ای مبتنی بر تصور و متن است، قابلیت آن را دارد که هم با دنیای کتاب و هم با دیگر محصولات چرخه فرهنگی تعاملات گسترده‌ای را داشته باشد.

کمیک علاوه بر تعاملاتش با دیگر رسانه‌ها می‌تواند ابزار بسیار مناسبی برای ارائه آموزش به سنین پایه باشد. زیرا مخاطب کمیک نوجوانان و جوانان هستند، مخاطبانی که آینده ساز جامعه و کشور محسوب می‌شوند. کمیک این رسانه خلاق توانایی آن را دارد که جایگزین مناسبی برای جبران خلا مطالعه کتاب در سنین پایه نیز باشد. زیرا با ارائه متن و تصویر وضعیت رفتاری را شبیه سازی می‌کند که مخاطبان در مواجهه با خواندن کتاب از خود بروز می‌دهند.

نگاهی به تاریخچه و وضعیت حال کمیک در جهان خود گویای این نکته است که کمیک تا چه اندازه محبوبیت دارد. شروع تولید کمیک در آمریکا و دهه 1920 میلادی بود. دورانی که ابرقهرمان‌هایی همچون سوپرمن و بت‌من خلق شدند و به سرعت به محبوبیت جهانی دست پیدا کردند. زیرا این قهرمان‌ها توانایی آن را داشتند که مخاطبان نوجوان را با خود همراه کنند. از سمتی مخاطبان نیز با این قهرمان‌ها همزادپنداری کرده و این خود دلیلی بر محبوبیت این رسانه شده است.

ابرقهرمان‌ها الگوی کودکان و نوجوانان

وجود قهرمان به عنوان یک الگو در رشد و تربیت کودکان یک امر حیاتی است. در واقع این قهرمان‌ها هستند که می‌توانند کودکان و نوجوانان را به رشد و خلاقیت برسانند. از همین رو کمیک که خود بر مبنای خلق قهرمان ایجاد شده است می‌تواند بستری برای رشد کودکان و نوجوانان باشد. امروزه در اکثر نظام‌های آموزشی دنیا کمیک به عنوان یک ابزار تربیتی برای علاقه‌مند کردن کودکان و نوجوانان به مطالعه و ایجاد الگو در ذهن آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امروزه مجموعه‌های بسیاری در جهان روی به تولید کمیک آورده‌اند. کشورهای آمریکا و ژاپن در حال حاضر پیشتاز صنعت کمیک هستند و توانسته‌اند چندین برابر فروش سالانه نفت ما برای اقتصاد خود ارز آوری داشته باشند. از سوی دیگر ابرقهرمان‌های خارجی توانسته‌اند در مدت کوتاهی به فرهنگ ما ورود کرده و امروزه کودکان ما تحت آموزش‌ کمیک‌های غربی و شرقی قرار گرفته‌اند.

آموزش‌هایی که قطعا متناسب با فرهنگ ایرانی نیست و بسیاری از والدین نگران مصرف این محصولات فرهنگی توسط فرزندانشان هستند. فرزندانی که در حوزه‌های مختلف از جمله کتاب، انیمیشن، فیلم و غیره محصولات فرهنگی مناسبی را در اختیار ندارند و این خود نکته منفی است. پس می‌توان با ارائه کمیک ایرانی به والدین و آگاه‌سازی آن‌ها درباره نقاط مثبت این محصول رسانه‌ای محتوای ارزشمند را در اختیار والدین قرار داد.

کمیک ایرانی در سبد محصولات فرهنگی خانواده‌ها

اما وضعیت کمیک در ایران چگونه است؟ کمیک به این واسطه که در ایران به عنوان یک رسانه نو و تازه دیده می‌شود هنوز جایگاه خود را در بین سبد کالای فرهنگی خانواده‌های ایرانی پیدا نکرده است. ولی این رسانه قابلیت آن را دارد تا در سبد فرهنگی خانوارها قرار گیرد و شاهد آن باشیم که کمیک‌های ایرانی در دست کودکان ایرانی قرار گیرند. زیرا همان گونه که در بالا ذکر شد این محصول فرهنگی توانایی آن را دارد تا در پرورش خلاقیت و مهارت‌های فرزندان ایرانی نقشی اساسی را ایفا کند.

مجموعه‌های ایرانی بسیار کمی در حوزه کمیک مشغول به فعالیت هستند. مجموعه‌هایی که عمدتا خصوصی و با نگاه تربیتی به حوزه تولید کمیک نگاه می‌کنند. استودیو کمیکا از جمله همین مجموعه‌های تخصصی است که در راستای تولید کمیک ایرانی فعالیت می‌کند. کمیک ایرانی ایلیا اولین محصول تجاری این مجموعه است. کمیکی با محوریت شخصیت‌های ایرانی که متناسب با فرهنگ کشورمان تولید می‌شود.

ایلیا داستان ابرقهرمان ایرانی است که همراه با دوستان خود سعی در شکست دشمنان این سرزمین دارند. داستانی جذاب به همراه ارائه جذابیت بصری همان نکته‌ای است که می‌تواند کودکان و نوجوانان را به سمت استفاده از محصولات ایرانی سوق دهد. ابرقهرمان‌هایی که با الگوی ایرانی ساخته شده‌اند تا بتوانند نقش پررنگی در آموزش و پرورش فرزندان ایران زمین داشته باشند.

ایلیا ابرقهرمانی متناسب با فرهنگ ایرانی

کمیک ایلیا همان حلقه مفقود شده در عرصه فرهنگی کشور است که می‌تواند با ایجاد یک پل میان کتاب‌های ایرانی و دنیای انیمیشن موجب ارتقای این دو حوزه شود. همان طور که گفته شد ایلیا داستان قهرمان نوجوانی به نام امیر علی است که با داشتن قدرت‌های ماورایی، توانایی رقابت با ابرقهرمان‌های خارجی را دارد. این همان نکته مهمی است که در سال‌های گذشته بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.

همواره دغدغه اصلی والدین وجود الگوهای غربی در زندگی فرزندانشان است؛ فرزندانی که فرهنگ تربیتی متناسب با آموزه‌های ایرانی را از طریق الگوهای غربی دریافت نمی‌کنند. این نگرانی با تولید محصولات داخلی همچون کمیک ایلیا و دیگر تولیدات فرهنگی این مجموعه، مثل کمیک موشن، انیمیشن و گیم ایلیا برطرف شده است.

امروزه والدین با خیال راحت می‌توانند ابرقهرمان‌ ایرانی را با تم فرهنگی متناسب با کشورمان به فرزندان خود معرفی کنند و دیگر نگران آن نباشند که فرزندانشان تحت تاثیر الگوهای نامناسب قرار بگیرند. از سمت دیگر با خیال جمع از این محصول برای آموزش و پرورش خلاقیت‌های فرزندانشان بهره ببرند.

شعار استودیو کمیکا را می‌توان در راستای همین اهداف ارزیابی کرد، شعاری که به ما می‌گوید؛ افسانه ها تکرار می‌شوند.