همانطور که میدانید، مصرف بیش از اندازهی شکر میتواند منجر به مشکلات و بیماریهای زیادی از جمله چاقی، دیابت نوع دوم و اختلالات قلبی گردد؛ بنابراین لازم است مصرف خوراکیهای با میزان شکر زیاد را کنترل و در نهایت متوقف کنید. با توجه به این که میل به خوردن شکر اغلب به یک عادت تبدیل میشود، باید روشهایی را بیاموزید که تمایل و اشتهای شما را به مصرف این مادهی مضر کاهش دهند. در این مقاله ضمن معرفی دلایل علمی تمایل به مصرف شکر، برخی از خوراکیهای مؤثر در کاهش اشتها به آن هم مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
دلایل علمی تمایل به مصرف شکر زیاد را بشناسید
تمایل به مصرف شکر میتواند نشانه و پیامی از جانب بدن باشد. دریافت این پیام، به معنای صحیح بودن خوردن مقدار زیادی از شکر نیست؛ بلکه چنین پیامهایی صادر میشنود تا شما علت آنها را بشناسید و به برطرف کردن آن علل اقدام کنید. برخی از مهمترین دلایل علمی تمایل به مصرف زیاد شکر عبارتاند از :
- کاهش قند خون در نتیجهی نخوردن غذا: شایعترین علت اشتها به خوردن مواد دارای شکر، نیاز بدن به دریافت سوخت بیشتر است. هنگام غذا خوردن، دستگاه گوارش، مواد غذایی را در نهایت به گلوگز (شکر) تجزیه میکند و این قند هم به عنوان سوخت وارد سلولها شده و به مصرف آنها میرسد. در نتیجه وقتی برای مدت طولانی غذا نمیخورید، سلولها نیازمند سوخت میشوند و مغز پیامی ارسال میکند تا تمایل به مصرف شکر افزایش یابد. در نتیجه بهمنظور کنترل مصرف شکر، نباید وعدههای غذایی را نادیده بگیرید.
- ترشح هورمونها در شرایط استرس و فشار روحی: پاسخ بدن به استرس، توسط هورمونهای کورتیزول و آدرنالین کنترل میشود. وقتی در شرایط استرس یا فشار عصبی قرار میگیرید، بدن کورتیزول ترشح میکند و وقتی این وضعیت طولانی باشد، عدم تعادل هرمونی ایجاد میشود که در نهایت افزایش فشار خون و بالا رفتن انسولین را بههمراه دارد. نتایجی که سبب تمایل به مصرف شکر بیشتر میشوند. بنابراین مصرف زیاد شکر میتواند در نتیجهی شرایط روحی شما باشد.
- برخی از رژیمهای لاغری: بسیاری از افراد سعی دارند با رژیمهای سخت که وعدههای غذایی را حذف یا محدود میکنند، به کاهش وزن و تناسب اندام دست یابند؛ عقیدهای که بسیار اشتباه است. حذف وعدههای غذایی سبب میشود که بدن نسبت به مواد مغذی مورد نیاز خود، از جمله چربیهای سالم و پروتئینها گرسنه شود. یکی از مهمترین کارکردهای پروتئین، ثابت نگه داشتن قند خون است و طبیعی خواهد بود که با کمبود آن، قند خون دچار اختلال شده و اشتها برای خوردن شکر بیشتر شود. سالمترین رژیمهای لاغری را میتوانید با مراجعه به متخصص تغذیه دریافت کنید.
- مقاومت در برابر انسولین: انسولین هورمونی است که انتقال گلوگز از خون به سلولهای بدن را تسهیل میکند. هنگامی که برای مدتی قندهای سادهی خیلی زیادی مصرف میکنید و این میزان نیز بسیار بیشتر از نیاز طبیعی سلولهای شما است، گاهی سلولها بهعنوان یک واکنش شروع به بستن درهای خود به روی قند میکنند و به انسولین پاسخ نمیدهند. واکنشی که مقاومت در برابر انسولین نامیده میشود و به گرسنگی سلولها میانجامد.
خوراکیهایی که میتوانند میل به خوردن شکر را کاهش دهند
به دلیل رایج و پرطرفدار بودن خوراکیهای شیرین و البته مضر، عادت به مصرف آنها بهراحتی قابل تغییر و ترک نیست. یکی از روشهای مناسب در خصوص مبارزه با تمایل خوردن مواد غذایی دارای شکر زیاد، عادت به جایگزین کردن خوراکیهای مفید و خوشمزهای است که هم اشتها به شکر را کاهش میدهند و هم مواد مغذی مورد نیاز بدن را تأمین میکنند؛ در زیر تعدادی از این خوراکیها را معرفی میکنیم :
- میوهها
اکثر مردم هنگامی که میل به خوردن شکر احساس میکنند، سریعاً به سراغ خوراکیهای پرچربی و بسیار شیرینی میروند که اغلب نیز مضر هستند. مصرف میوه از انتخابهای مفیدی است که در چنین وضعیتی هم نیاز به خوردن شکر را رفع میکند و هم دارای مواد مغذی مفیدی همچون فیبر است؛ البته میتوانید میوههای شیرینتری مانند انگور و انبه را اولویت دهید.
- شکلاتهای تلخ
شکلات معمولاً از نخستین خوراکیهایی است که هنگام میل به خوردن شیرینی مصرف میکنیم؛ اگر شما هم به خوردن شکلات علاقهمند هستید، باید بدانید که شکلات تلخ انتخاب سالمتری است. شکلات تلخ، شکلاتی است که بیش از 70 درصد کاکائو داشته باشد و چنین شکلاتی دارای ترکیباتی به نام پلیفنول است که به سلامت قلب کمک میکنند. امروزه شرکتهای ایرانی و خارجی زیادی اقدام به عرضهی انواع شکلاتهای تلخ میکنند و میتوانید شکلات های مورد علاقهی خود را از فروشگاه اینترنتی به سادگی تهیه کنید و همچنین قیمت آنها را باهم مقایسه کنید.
- آدامسهای نعنایی و بدون شکر
جویدن آدامس میتواند یک راهحل بسیار مؤثر در برابر میل به خوردن مواد غذایی شکردار باشد. آدامسهای نعنایی معمولاً با شیرینکنندههای مصنوعی شیرین میشود که حداقل کالری را داشته و شکر ندارند. برخی تحقیقات اثبات کردهاند که آدامس میتواند به کنترل گرسنگی و همچنین هوس خوردن غذاهای با کربوهیدرات زیاد کمک کند.
- ماست
ماست میتواند میانوعدهی سالمی باشد که انتخاب آن هم اشتها و گرسنگی را در طول روز تنظیم میکند و هم پروتئین و کلسیم مناسبی را در اختیار بدن قرار میدهد. ماستی را انتخاب کنید که عاری از قندهای اضافهشده باشد.
- خرما
خرما منبع سرشاری از فیبر، پتاسیم، آهن و ترکیبات مفید است که شیرینی قابل قبول آن هم تمایل به خوردن قند را کاهش میدهد و هم مواد مغذی بدن را تأمین میکند. البته توصیه میشود که در هر وعدهی غذایی بیشتر از سه عدد خرما نخورید.
- سبزیجات
در حالیکه خوردن سبزیجات موقع میل به شیرینی ممکن است ایدهآل بهنظر نرسد، اما گنجاندن این مواد غذایی مفید به وعدههای غذایی، سبب حجیم شدن این وعدهها، کاهش گرسنگی و کنترل هوسِ خوردن شکر میشود؛ ضمن آنکه سبزیجات سرشار از مواد مغذی هستند.
- پاستیلها
پاستیلها از جمله خوراکیهای محبوبی هستند که بر خلاف تصور عموم، در صورت مصرف بهاندازه و متعادل، فوایدی هم دارند. داشتن مقادیری پروتئین، کاهش دردهای مفصلی، کاهش کلسترول خون و تأمین بخشی از اسیدفولیک مورد نیاز زنان برخی از فواید مصرف پاستیل است. البته مصرف بیش از حد آن نیز موجب پوسیدگی دندانها، چاقی و مشکلاتی از این دست میشود. اما خرید انواع پاستیل های ترش و شیرین و مصرف مقدار مناسب و متعادلی از آن هنگام تمایل به شکر را فراموش نکنید.
نتیجهگیری
مصرف بیش از اندازهی مواد غذایی دارای شکر زیاد، عادت مضری است که در طولانیمدت عوارض و بیماریهای مختلفی را بههمراه خواهد داشت؛ بنابراین لازم است با آگاهی از علل تمایل به این خوراکیهای شیرین و همچنین انتخاب مواد غذایی جایگزین، عادت و تمایل به خوردن بیش از حد شکر را در خود از بین بیرید.