روی سینه و شکم کودک نوپای من، دانه ها و جوش های قرمز بوجود آمده است؛ آیا می تواند آبله مرغان باشد؟
بله می تواند آبله مرغان باشد. آبله مرغان که بیماری واریسلا نیز نامیده می شود، به طور معمول بصورت بثورات پوستی خارش دار بروز می کند. دانه ها یا جوشهای آبله مرغان به صورت برآمدگی کوچک شروع می شوند که به سرعت به تاول های کوچک مایع دار با زمینه صورتی تغییر شکل پیدا می کنند و در نهایت به صورت پوسته های قهوه ای و خشک شده در می آیند.
این دانه ها و جوش ها اغلب از پوست سر، صورت یا تنه شروع می شود، سپس می تواند در سر تا سر بدن پخش شود. کودکان اغلب بین 500-250 دانه آبله می زنند، اگرچه در مواردی ممکن است بیماری فقط به چند تاول کوچک محدود شود.
کودک نوپای شما ممکن است خسته و بیحال بنظر برسد و شاید کمی تب داشته باشد. احتمالا اشتهایش را از دست داده و مختصری سردرد یا درد در ناحیه شکم دارد. در حدود دو روز قبل از بیرون ریختن دانه ها، ممکن است سرفه یا آبریزش از بینی داشته باشد.
بیماری آبله مرغان معمولا 5 تا 10 روز طول می کشد.
چگونه کودک نوپای من می تواند به آبله مرغان مبتلا شده باشد؟
بیماری آبله مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر (varicella zoster) ایجاد می شود که از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا می کند. اگر نوپای شما تا کنون واکسن آبله مرغان نزده است یا به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده است در صورت تماس با فرد مبتلا، امکان ابتلای وی به این بیماری بسیار زیاد است.
نحوه انتقال بیماری از طریق تماس با دست افراد آلوده یا تماس با تاول های فرد آلوده است. همچنین تنفس در فضایی که فرد آلوده بر اثر تنفس یا عطسه، سرفه آلوده به ویروس کرده اند سبب انتقال بیماری می شود (ویروس در اثر تماس با مستقیم یا مایع تاولها قبل از اینکه شروع به پوسته ریزی بکند، نیز سبب انتقال بیماری میشود). اگر کودک شما در معرض تماس با ویروس قرار گیرد اغلب 14 روز تا 16 روز طول می کشد تا دانه ها و جوشهای چرکی ظاهر شود. اگر چه دوره تظاهر بیماری می تواند بین 10 تا 21 روز نیز طول بکشد.
آیا آبله مرغان خطرناک است؟
برای بچه های سالم بیشتر یک بیماری آزار دهنده است تا یک تهدید واقعی. البته حتیبچه های سالم هم بندرت می توانند دچار عوارض آبله مرغان شوند؛ این عوارش ممکن است یک عفونت باکتریایی پوستی، پنومونی یا ذات الریه، آنسفالیت یا ورم مغز باشد.
اگر کودک شما آبله مرغان دارد و بیمارتر از آنچه که مورد انتظار است به نظر می رسد، حتما به دکترش اطلاع دهید. اگر تب بیمار بعد از چند روز که از شروع بیماری می گذرد همچنان افزایش می یابد، اگر دانه یا جوشی در چشم کودک بزند یا پوست اطراف آبله ها متورم و دردناک و خیلی قرمز باشد، حتما به پزشک متخصص اطفال وی اطلاع دهید.
اگر کودک شما یک بیماری مزمن تضعیف کننده سیستم ایمنی مانند لوسمی دارد یا در حال مصرف مقادیر بالای کورتیکواستروئید است (که مثلا در بیماری آسم استفاده می شود)، ابتلا به عفونت آبله مرغان می تواند عوارش خطرناک برای وی ایجاد کند.
بعضی تدابیر پیشگیری کننده مانند تزریق سرم ایمونوگلوبولینِ واریسلا یا واکسن آن تنها اگر مدت کوتاهی بعد از تماس با ویروس بیماریزا تزریق شود، می تواند موثر باشد.
در چنین شرایطی با بروز اولین علائم آبله مرغان، حتی اگر کودک شما فقط با فرد مبتلا به آبله مرغان تماس داشته باشد، حتما به پزشک او اطلاع دهید.
بالغینی که به آبله مرغان مبتلا می شوند بیماری سخت تری خواهند داشت و در خطر ابتلا به عوارضی مثل پنومونی باکتریایی خواهند بود.
اگر شما حامله هستید و هرگز آبله مرغان نگرفته اید در صورتی که کوچکترین شکی از تماس با فرد مبتلا داشته اید حتما به پزشک خود اطلاع دهید و یا حتی از ایشان اطلاعاتی در مورد مواردی که باید رعایت کنید و احتیاط های لازم جهت پیشگیری از بیماری خود بخواهید.
زونا چیست؟
همان ویروسی که سبب بیماری زونا می شود، می تواند سبب ایجاد دانه ها و جوش های دردناک بنام زونا شود. وقتی که یک بچه در دوران کودکی آبله مرغان می گیرد، ویروس در بدن وی باقی می ماند و می تواند سالها بعد مجددا در شرایط خاصی فعال شده و باعث بروز علائم شود. زونا می تواند چندین سال بعد از اولین ابتلا کودک به آبله مرغان ظاهر شود.
تقریبا از هر ده نفری که در کودکی تجربه آبله مرغان را داشته اند، یک نفر ممکن است در بزرگسالی به زونا مبتلا شود.
آیا راه و روشی برای پیشگیری از بیماری آبله مرغان وجود دارد؟
بله. واکسن آن از سال 1373 در دسترس بوده و متخصصین اطفال پیشنهاد می کنند که بهتر است کودکان 12 تا 18 ماهه یک دوره این واکسن را دریافت کنند و یک یادآور نیز در 4 تا 6 سالگی داشته باشند. واکسیناسیون آبله مرغان 95% کودکان را از ابتلاء به آبله مرغان جدی و شدید حفظ می کنند.
البته واکسن آبله مرغان ممکن است در بچه های سالم هم عوارضی داشته باشد. اگر کودک شما به ژلاتین موجود در واکسن یا به آنتی بیوتیک نئومایسن حساسیت داشته باشد یا در تزریق دوزهای قبلی واکنش آلرژیک نشان داده باشد، در اینصورت واکسیناسیون آبله مرغان توصیه نمی شود.
اگر کودک شما به سرطان یا هر بیماری دیگری که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد، مبتلا باشد یا اگر اخیرا تزریق خون داشته یا مقادیر بالایی داروهای استروئیدی می گیرد لازم است در مورد تزریق واکسن آبله مرغان با پزشک معالج وی مشورت کنید تا موضوع را به دقت بررسی کنند.
برای درمان آبله مرغان در فرزندم چه کارهایی لازم است انجام دهم؟
از کودکتان در خانه نگهداری و مراقبت کنید تا دانه های آبله خشک شده و به پوسته تبدیل شود. این امر سبب بهبود سریعتر شده و از انتشار بیماری به سایرین هم جلوگیری می کند.
متاسفانه یک یا دو روز قبل از شروع تظاهرات بیماری و بروز جوشها و دانه های آبله، فرد بیمار بیشترین احتمال سرایت را به دیگران دارد. یعنی قبل از اینکه خود فرد یا حتی والدین کودک متوجه شروع بیماری شوند، احتمال انتقال بیماری به سایرین بیشتر از هر زمان دیگری است.
وقتی که کودک شما در حال بهبودی است، مهمترین کاری که می توانید انجام دهید کاهش یا از بین بردن خارش است. حمام یا دوش روزانه یا هر چند ساعت یکبار می تواند مفید باشد. افزودن بیکربنات سدیم مخصوص استحمام به آب وان یا ریختن آن در ظرف بزرگی که برای دوش گرفتن کودک از آن استفاده شود برای کاهش درد و خارش مفید است.
بعد از حمام نیز می توانید لوسیون کالامین را روی آبله های خشک شده و مناطق خارش دار بگذارید.
اگر چه سخت است اما باید از خاراندن و کندن زخمها جلوگیری شود. زیرا زمان و دوره درمان را به تعویق می اندازد. اگر زخمها کنده شوند می تواند موجب ایجاد اسکار (زخم جوش) شده و موجب عفونت پوست شبیه زرد زخم شود. کوتاه نگه داشتن ناخنهای کودک به جلوگیری از کنده شدن و زخم شدن محل آبله ها کمک می کند.
تب را می توان با استامینوفن یا ایبوبروفن پایین آورد و هرگز از آسپرین استفاده نکنید، زیرا سبب بروز سندرم Reye's که معمولا نادر اما خطرناک است در کودکان می شود.
در صورتیکه خارش موجب ناراحتی و بیقراری کودکتان شده باشد می توانید از آنتی هیستامین به مقدار مناسب استفاده کنید.
از داروی ضد ویروس آسیکلوویر برای درمان آبله مرغان می توان استفاده کرد (در بچه هایی که از نظر ایمنی مشکلی ندارند). برای بچه هایی یا سیستم ایمنی ضعیف شده آسیکلوویر می تواند موجب وخامت حال بیمار شود. بنابراین در مورد استفاده از دارو حتما با پزشک اطفال کودکتان مشورت کنید.
