چرا بعضی از کودکان اعتماد به نفس ندارند؟

اعتماد به نفس خیلی زود شکل می‌گیرد به همین دلیل هم هست که روانشناسان معتقدند از همان دوران کودکی باید به اعتماد به نفس کودکان توجه داشته باشید. اما چطور می‌توان اعتماد به نفس کودکان را تقویت کرد؟ چرا بعضی از کودکان اعتماد به نفس ندارند؟ چگونه می‌توان نبود اعتماد به نفس در کودکان را تشخیص داد.

اعتماد به نفس چگونه تعریف می‌شود؟

اعتماد به نفس مجموعه‌ای از احساسات و باورهایی که ما نسبت به خودمان داریم . اینکه ما چطور شخصیت خود را تعریف می‌کنیم، انگیزه، نگرش و رفتار ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بر سازگاری عاطفی ما تأثیر می‌گذارد. کودکانی که اعتماد به نفس دارند معمولا حس خوبی نسبت به خود دارند، به همین دلیل بهتر می‌توانند با مشکلاتی که در دوره های مختلف زندگی و چالشهایی که می‌بینند، مقاومت کنند. این بچه ها تمایل شادترند و از زندگی لذت می‌برند.

نشانه‌های کودک با اعتماد به نفس بالا چیست؟

کودک به توانایی های خود اعتماد دارد.
از انجام کارهای جدید هراس ندارد.
کودک برای خود ارزش و احترام قائل است.
با دوستان و هم سن و سالانش به راحتی رابطه برقرار می‌کند.
توانایی پذیرش شکست را دارد.
می‌تواند در جمع صحبت کند و یا حتی خودش شروع کننده صحبت باشد.
به راحتی می‌تواند نظرش را برای دیگران بیان کند.
در بازی‌های دسته جمعی شرکت می‌کند.

چگونه می توان عدم اعتماد به نفس در کودکان را تشخیص داد؟

کودکانی که اعتماد به نفس ندارند همیشه یک جمله تکراری دارند:« من نمی توانم» اما مهمترین نشانه ها عبارتند از:

کودک از انجام کارهای جدیدی که در آن تجربه‌ای ندارد سرباز می‌زند.
کودک خود را حقیر و بی‌ارزش می‌داند.
آرزو می کند فرد دیگری باشد.
انتخاب و تصمیم گیری برایش سخت است.
کنار همسالانش و کودکان بزرگتر احساس ضعف می‌کند.
معمولا در مدرسه یا مهدکودک و زمین بازی تحت سلط بقیه هم بازی‌هایش قرار می‌گیرد.
دوست ندارد سر صحبت را باز کند و در مهمانی‌ها و مدرسه گوشه گیر است.
در رویایی با شرایط جدید مضطرب می‌شود. و در مدرسه یا مهدکودک کم حرف می‌زند و وارد بازیهای دسته جمعی نمی‌شود.
در دوست‌یابی و حفظ دوستانش عملکرد خوبی ندارد.

چه عواملی باعث عدم اعتماد به نفس کودکان می‌شود؟

کمالگرایی والدین

کمال‌گرایی شدید والدین در پرورش کودک می‌تواند باعث پایین آمدن اعتمادبه‌نفس در کودک شود.یعنی وقتی والدین از فرزندشان توقعهای غیر طبیعی دارند و می خواهند او در هر کاری نفر اول باشد، در واقع اعتماد به نفس او را پایین می آورند چون ممکن است از شکست و برآوردن نکردن توقع والدین بترسد.

تنبیه بیش از حد

با اینکه تنبیه کردن یکی از اصول تربیتی است اما تنبه بیش از حد و به خصوص تنبیه غیر اصولی و بدنی باعث کاهش اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌شوند.

سرزنش و تحقیر کردن کودک

تحقیرکردن و سرزنش زیاد و مسخره کردن اعتماد به نفس کودک را از بین می‌برد.

کنترل کردن و توجه بیش از حد به کودک

بعضی والدین به دلیل توجه و کنترلی که روی فرزندشان دارند به اشتباه باعث کم شدن اعتماد به نفس در کودک می شوند. وقتی کودک آزادی عمل نداشته باشد کم کم اعتماد به نفسش از بین می رود.

اعتماد به نفس پایین در والدین

وقتی خود پدر و مادر اعتماد به نفس نداشته باشند نمی‌توانند این ویژگی اخلاقی را به کودک خود منتقل کنند.بیشتر بخوانید اعتماد به نفس در زندگی مشترک.

چگونه می توان اعتماد به نفس کودکان را تقویت کرد؟

کودک خود را بدون قید و شرط دوست بدارید و به او محبت کنید. یعنی او را با همه توانایی ها و ضعفهایش دوست داشته باشید و مدام به او بگویید که چقدر برای ششما مهم است.روانشناسان معتقدند باید محبت خود را به کودک نشان دهید و به او بگویید که چقدر دوستش دارید.
به او گوش بدهید. وقتی کودکتان با شما حرف می زند، فقط به اوتوجه کنید و حواستان به جای دیگری نباشد. با دقت به حرف هایش گوش کنید. در چشمان او نگاه کنید تا متوجه شود همه کلماتش را می شنوید و حواستان جای دیگری نیست. او متوجه می شود عقاید و حرف هایش برای شما ارزش دارند. در برابر غم ها و خوشحالی هایش پاسخی داشته باشید که حس همدردی را نشان بدهد.سعی کنید از نصیحت کردن و انتقاد بپرهیزید.
سعی کنید انتظاراتی که از او دارید با با سن، هوش، توانایی و مهارت‏های کودک تطبیق داشته باشد.
کودک را تحت فشار نگذارید و از امر ونهی های بی‏ مورد پرهیز کنید.
به کودکتان اجازه بدهید خودش تصمیم بگیرد و به نظر و انتخاب او برای امور شخصی (انتخاب لباس، نوع غذا، وسایل مورد نیاز و …) احترام بگذارید.
اشتباهات کوچک را بزرگ نکنید. بیشتر به رفتارهای مثبت او توجه کنید.
کودکتان را با بچه های دیگر و به خصوص بچه های موفق تر مقایسه نکنید و مدام اسم آنها را نبرید. هر کودکی توانایی های خاص خودش را دارد و قرار نیست همه بچه ها مثل هم باشند. حتی مقایسه های مثبت هم میتواند به روحیه و اعتمادبه‌نفس کودکان لطمه وارد کند.
تجربه کردن را به او بیاموزید. این شهامت را در وجود فرزند خود پرورش دهید تا از تجربه های جدید نترسد. امتحان کند. با افراد جدید دوست شود یا سه‌چرخه سواری را امتحان کند. به او بیاموزید بدون خطر کردن در زندگی نمی تواند موفق شود. شهامت دادن به کودک در خلال انجام کارها باعث می شود تا با توان بیشتری مسوولیت هایش را انجام بدهد.
برای کارهایی که انجام می دهد ارزش قائل شوید. هیچ وقت کارهایش را بی ارزش نشمارید و کارهایی که انجام می دهد را کوچک نبینید. کارهای مثبت را تشویق کنید. همه از بزرگ و کوچک گرفته از تحسین و تشویق لذت می برند. همین باعث می شود تا کارهای مثبت بیشتر انجام دهند و بیشتر مورد تشویق قرار بگیرند.
به افکار غیر منطقی کودک پر و بال ندهید. اگر می‌گوید نمی‌توانم نقاشی بکشم یا نمی‌توانم این پازل را درست کنم بقیه کار را خودتان انجام ندهید. با کمک و راهنمایی از خودش بخواهید کارهایش را انجام بدهد.بیشتر بخوانید بازی های جذاب برای بالا بردن اعتماد به نفس کودکان