تشخیص پارگی زودرس کیسه آب با تست آمنی شور

شاید شنیده باشید که تستی به نام آمنی شور وجود دارد که در دوران بارداری برای تشخیص پارگی زودرس کیسه آب استفاده می‌شود.
در واقع پارگی پیش از موعد و زودرس غشاهای زایمانی یا PROM مربوط به پارگی پرده‌های جنینی پیش از شروع درد زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری است و در ۳ درصد بارداری‌ها اتفاق می‌افتد و باعث یک‌سوم زایمان‌های زودرس است.
از جمله ریسک فاکتورهای پارگی پیش از موعد و زودرس غشاهای جنینی می‌توان به سابقه PROM، عفونت دستگاه تناسلی، خونریزی قبل از زایمان و استعمال دخانیات اشاره کرد.
پارگی پیش از موعد و زودرس غشاهای زایمانی می‌تواند باعث عفونت‌های مادر و نوزاد، زایمان زودرس، قطع ناگهانی جفت و فرو افتادگی بند ناف (پرولاپس بند ناف) شود.

روش‌های تشخیص پارگی کیسه آب

• روش کلاسیک تشخیص کلینیکی پارگی پیش از موعد غشاهای زایمان، جاری شدن ناگهانی مایع زرد کم‌رنگ و شفاف از واژن است که البته، بسیاری از خانم‌های دچار PROM نشتی مایعی کم‌حجم به صورت مداوم یا گهگاهی یا احساس خیسی واژن یا پرینه توصیف می‌کنند.
• بررسی احتمال PROM باید از طریق معاینه بالینی یا تست‌های تشخیصی آزمایشگاهی تایید شود تا سایر احتمالات خیسی مثل بی‌اختیاری ادرار، ترشحات واژینال یا تعریق بررسی شود.
• بهترین روش تشخیص و شناسایی پارگی پیش از موعد و زودرس غشاهای زایمانی، مشاهده مستقیم خروج مایع آمنیوتیک از کانال دهانه رحم یا جمع شدن مایع در فورنیکس واژینال (فضای توخالی واژن) است. اگر PROM بعد از معاینه بالینی قابل مشاهده نباشد، با اندازه‌گیری PH مایع واژینال می‌توان به تشخیص قطعی رسید؛ این روش به سادگی و با کمک تست نیترازین قابل اجراست. از آنجا که PH مایع آمنیوتیک ۷ تا ۷.۵ است و قلیایی‌تر از ترشحات طبیعی واژن (با PH بین ۴.۵ تا ۵.۵) است، وقتی کاغذ نیترازین به نمونه مایع واژینال آغشته می‌شود و به رنگ آبی درمی‌آید، نشانه احتمالی وجود مایع آمنیوتیک است. اما اگر خون، ادرار یا داروی‌های آنتی سپتیک وجود داشته باشد، پاسخ مثبت، کاذب خواهد بود که در ۵ درصد موارد ممکن است جواب این تست منفی کاذب یا مثبت کاذب باشد.
• اگر نشتی مایع آمنیوتیک گهگاهی باشد یا مایع آمنیوتیک با سایر مایعات واژینال رقیق شود، ممکن است جواب آزمایش منفی کاذب شود. همچنین اگر مایعات قلیایی (مثل خون، مایع منی، صابون یا بعضی عفونت‌ها) در واژن وجود داشته باشد، جواب آزمایش مثبت کاذب خواهد شد.

تست فرن و جواب کاذب

یک تست تائیدی دیگر، تست فرن است که در آن مشاهده درختی یا سرخسی شدن ترشحات صورت می‌گیرد. مایعاتِ فورنیکس یا دیواره خلفی واژن روی یک اسلاید شیشه‌ای ریخته شده و حداقل ۱۰ دقیقه صبر می‌کنند تا این مایع خشک شود.
اگر این مایع، مایع آمنیوتیک باشد، الگوی سرخسی یا درختی ظریفی ایجاد می‌کند اما اگر مایعات مورد آزمایش، مربوط به مخاط دهانه رحم باشد، بعد از خشک شدن ساختار درختی وسیع و ضخیم به خود می‌گیرد.
اگر مخاط رحمی حسابی به استروژن آغشته شده باشند یا اثر انگشتی روی اسلاید میکروسکوپ باشد، ممکن است به اشتباه جواب تست سرخسی، مثبت کاذب شود. جواب منفی کاذب هم ممکن است به خاطر ناکافی بودن مایع آمنیوتیک جمع آوری شده یا وجود مقدار زیادی ترشحات واژینال یا خون اتفاق بیفتد.

آمنی شور؛ دقیق‌ترین روش تشخیص پارگی کیسه آب

جدیدترین روش تشخیص و تایید پارگی غشاهای زایمانی، تست آمنی شور (آمینوشور) است که یک آزمایش ایمونوکروماتوگرافیک است که میزان پروتئین آلفا میکروگلوبولین-۱ (PAMG-1) در مایعات واژینال را بعد از پارگی پرده‌های جنینی اندازه‌گیری می‌کند.
این پروتئین که در مایع آمنیوتیک وجود دارد، در ترشحات واژینال زنان بارداری که دچار پارگی کیسه آب شده‌اند هم، پیدا می‌شود.
البته میزان پروتئین PAMG-1 در حالت طبیعی به مقدار ناچیزی است و طبیعتا اگر کیسه آب خانم باردار پاره نشده باشد، این پروتئین هم در ترشحات واژن ظاهر نخواهد شد. اما اگر کیسه آب زودتر از موعد پاره شود، انجام تست آمنی شور یکی از دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی خواهد بود.
به گفته محققانی که ۴۳۲ خانم باردار را در هفته‌های ۱۱ تا ۴۱ بارداری تحت نظر داشته‌اند، تست آمنی شور دارای ۹۸.۹ تشخیص اختصاصی، ۹۸.۱ حساسیت و دقت عملی ۹۹ درصدی است.

عملکرد تست آمنی شور (آمینو شور)

عدم تشخیص پارگی زودرس غشاهای جنینی یا جواب مثبت کاذب می‌تواند باعث بستری نابه جا و القای زایمان شود. از آنجا که تشخیص دقیق پارگی پیش از موعد غشاهای جنینی و پارگی زودرس کیسه آب هنوز یکی از مشکلات شایع در بحث مامایی و زایمان است و بسیاری از آزمایش‌های تشخیصی مورد استفاده به علت نیاز به نمونه‌برداری و استفاده از ابزاری مثل اسپکولوم، تهاجمی محسوب می‌شوند، محدودیت‌های زیادی برای استفاده در افراد مختلف و شرایط متفاوت دارند.
اما تست آمنی شور یک آزمایش غیر تهاجمی است که برای پارگی پیش از موعد غشاهای جنینی در خانم‌های باردار استفاده می‌شود و به پزشک اجازه می‌دهد با تصمیم درست و به موقع، از عوارض ناخواسته و صدمه به مادر یا جنین جلوگیری کند.
با تشخیص به موقع و دقیق پارگی زودرس غشاهای جنینی و کیسه آب در هر بازه‌ای از دوران بارداری، اهمیت زیادی در بستری کردن خانم باردار و درمان به موقع دارد.
تست آمنی شور بدون نیاز به اسپکولوم و صرفا با یک سواب استریل ۵-۷ سامتی‌متری که وارد واژن می‌شود، انجام می‌شود و ظرف چند دقیقه می‌تواند به طور دقیق مثبت یا منفی بودن پارگی کیسه آب جنینی را تشخیص دهد.
این تست سریع و مقرون به صرفه، علاوه بر صرفه‌جویی در زمان تشخیص و دقت تشخیص، در تمام سنین بارداری قابل انجام است و جوابش به قدری دقیق است که دیگر نیازی به تایید آزمایش‌های تشخیصی دیگر نیست.