درباره واکسن در بارداری به طور کلی میتوان گفت واکسنهایی که حاوی ویروسهای کشته شده (غیر فعال) هستند را میتوان در دوران بارداری تزریق کرد. اما واکسنهایی که ویروس زنده دارند، نباید به زنان باردار تزریق شود.
البته قبلا درباره مهمترین واکسنهای دوران بارداری صحبت کردهایم که میتوانید دوباره آن را مطالعه کنید.
انواع واکسیناسیون در بارداری
به طور مرتب انجام دو نوع واکسیناسیون در بارداری تجویز میشود:- واکسن آنفلوآنزا در بارداری (واکسن آنفولانزا در بارداری): واکسن آنفلوآنزا برای زنانی که در فصل شیوع آنفلوآنزا باردار هستند- یعنی معمولا بین اواخر آبان ماه تا اواخر اسفندماه- تجویز میشود. واکسن آنفلوآنزا از ویروس غیرفعال شده تهیه میشود و هم برای شما و هم برای جنینی که در رحم دارید، بی خطر است. البته نباید از واکسن آنفولانزا در بارداری که به صورت اسپری استنشاقی است، استفاده کنید که حاوی ویروس زنده است.
- واکسن سه گانه در بارداری: یک دوز واکسن سه گانه در هر دوره بارداری تجویز میشود تا از فرزند تازه متولد شده شما در برابر سیاه سرفه محافظت کند و مهم نیست که آخرین بار چه زمانی واکسن دوگانه یا واکسن توام کزاز- دیفتری زده باشید. اما بهترین زمان تزریق واکسن سه گانه در بارداری بین هفته ۲۷ بارداری تا هفته ۳۶ بارداری است.
واکسن آنفلوانزا در بارداری و واکسن سه گانه در بارداری میتواند از شما در برابر عفونتها محافظت کرده و کمک میکند فرزندتان بعد از تولد و قبل از اینکه بتواند واکسینه شود، سلامت بماند.
تزریق واکسن آنفلوانزا و واکسن سه گانه در بارداری بسیار مهم است چراکه این بیماریها میتوانند برای نوزاد کاملا خطرناک باشند.
اگر قصد سفر به خارج از کشور را دارید، ریسک بروز بعضی از عفونتهای خاص افزایش مییابد به همین خاطر تزریق چند واکسن در بارداری توصیه میشود. مثلا ممکن است پزشکتان تزریق واکسنهای دیگری مثل واکسن هپاتیت A و واکسن هپاتیت B را در بارداری توصیه کند.
پزشکتان احتمالا توصیه خواهد کرد که از تزریق واکسن ویروسهای زنده بپرهیزید.
بعضی از واکسنهای ممنموعه دوران بارداری این واکسنها هستند:
- واکسن آبله مرغان
- واکسن MMR یا واکسن سه گانه سرخک-سرخجه و اوریون
- واکسن شینگلز (واکسن آبله مرغان-زونا)
همسر و دیگر نزدیکانتان هم باید واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند تا احتمال ابتلای شما و فرزندتان به آنفلوانزا کاهش یابد.
البته نیازی نیست همسرتان و دیگر نزدیکان بزرگسال شما واکسن سیاه سرفه بزنند، به شرطی که واکسنهای سه گانه شان را سر موعدهای مقرر تزریق کرده باشند.
واکسن مننژیت در بارداری
در سفرهای زیارتی تمام بیماران مزمن قلبی، ریوی و سالمندان البته با تشخیص پزشک و در صورت نیاز باید واکسن مننژیت تزریق کنند. حالا اگر خانم بارداری قصد سفر به عتبات عالیات و مناطق پر ازدحام زیارتی را داشته باشد، از این قاعده مستثنی است.متخصصان زنان در خصوص تزریق واکسن در بارداری معتقدند خانمهای باردار نباید واکسن مننژیت بزنند چراکه این واکسن ویروس زنده است و هر واکسنی که از ویروس زنده یا اجزای ویروس زنده باشد برای زنان باردار ممنوع است.
صرفا به خانمهای باردار توصیه میشود که قبل از سفرهای زیارتی یا مکانهای پرازدحام که احتمال ابتلا به بیماریهای مسری و آنفلوانزا زیاد است، با مشورت پزشک خود واکسن آنفلوانزا که از ویروس غیرفعال شده این بیماری تهیه شده، تزریق کنند.
واکسن آنفلوانزا در بارداری
شاید شنیده باشید که تزریق واکسن آنفلوآنزا در بارداری میتواند ریسک سقط جنین یا بروز اتیسم را در نوزاد افزایش دهد اما مطالعات بزرگتر و تکمیلی، اشتباه بودن هر دوی این نتایج را به اثبات رسانده است؛ به گفته متخصصان، تزریق واکسن آنفلوآنزا حتی در دوران حساس بارداری منافع بسیار زیادی دارد که به سادگی میتوان از خطرات کم و احتمالی آن چشم پوشید.بنابر مطالعاتی که در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) انجام شده، زنان باردار به خاطر تغییراتی که در سیستم ایمنی، قلب و ریههایشان در طول بارداری رخ میدهد، بیش از دیگران مستعد آنفلوآنزای شدید هستند.
به عبارت دیگر ابتلا به بیماری آنفلوآنزاست که میتواند ریسک سقط جنین، زایمان زودرس، کمبود وزن تولد، معلولیتهای مادرزادی و حتی مرگ جنین را افزایش دهد، نه واکسن آن.
شواهد علمی زیادی، ایمن بودن واکسن آنفلوآنزا را در هر یک از سه ماهه بارداری تایید میکند اما بهترین زمان برای تزریق این واکسن در هفته بین 27 تا 36 بارداری است.
واکسن هپاتیت در بارداری
هپاتیت B نوعی عفونت حاد و جدی کبدی است که توسط ویروس HBV به وجود میآید. اگر این بیماری مزمن شود، باعث بروز مشکلات کبدی، سرطان کبد یا سیروز کبدی میشود اما اکثر افراد مبتلا به هپاتیت ب بعد از طی مراحل درمان، کاملا بهبود پیدا میکنند.به همین خاطر است که توصیه میشود تمام افراد جامعه با تزریق واکسن هپاتیت B خود را در برابر این بیماری ایمن کنند. از آنجا که نوزادان و کودکان بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به نوع مزمن هپاتیت B هستند و با اشاره به نقش ۴۵ درصدی انتقال هپاتیت از مادر به فرزند در شیوع هپاتیت B در ایران ، توصیه میشود خانمهایی که قصد بارداری دارند، این واکسن را تزریق کنند.
البته واکسن هپاتیت B در زمان بارداری هم منع مصرف ندارد، اما با توجه به شرایط خاص مادر در زمان بارداری و دوری از استرس و حتی رفت و آمدهایی که برای دریافت هر سه دوز واکسن لازم است، بهتر است واکسن هپاتیت پیش از بارداری تزریق شود.