هفته بیست و چهارم بارداری

حالا و در هفته بیست و چهارم بارداری شما وارد مراحل آخر بارداری شده‌اید. احتمالا با خودتان فکر می‌کنید که آیا نوزادتان شبیه پدرش خواهد بود یا شما؟ آیا دوستش خواهید داشت؟ و سوالهایی مانند این. بدون شک برای رسیدن به جواب این سوالها باید انتظار بکشید. روزهای آخر انتظار به اندازه روزهای اول لذت‌بخش و مهیج خواهد بود. خوشبختانه روشهای هیجان انگیز فراوانی از گذراندن کلاسهای تولد نوزاد تا انتخاب تختخواب برای گذراندن هفته‌های آخر در سه ماهه سوم بارداری وجود دارد. با هم اتفاق‌های مهم هفته بیست و چهار بارداری را مرور می‌کنیم.

وضعیت جنین در هفته بیست و چهارم بارداری 

جنین در هفته بیست‌وچهارم بارداری، به‌سرعت در حال رشد است. وزن جنین 24 هفته حدود 110 گرم نسبت به هفته قبل (که تنها کمی بیشتر از 600 گرم وزن داشت) زیادتر شده است. او در حال حاضر به اندازه یک بلال است. از آنجا که طول بدن جنین در حدود 168 روزگی تقریبا به 30 سانتی‌متر رسیده، جنین در هفته 24 در داخل رحم شما به‌صورت خمیده قرارگرفته است اما اندازه اندام‌های بدن او تقریبا متناسب هستند.
شما می‌توانید حرکات جنین در هفته 24 بارداری را کاملا حس کنید. شاید به نظر کمی لاغر بیاید ولی به‌زودی بافت چربی در بدن او تجمع می‌یابد. پوست کودک شما نازک، نیمه شفاف و چروک‌خورده است. مغز جنین 6 ماهه به‌سرعت بزرگ می‌شود و اندام چشایی او نیز در حال رشد است.
دستگاه تنفسی جنین 24 هفتگی، تکامل خود را آغاز کرده، درخت تنفسی شاخه‌شاخه می‌شود و سلول‌هایی در ریه سورفاکتانت تولید می‌کنند؛ ماده‌ای که موجب می‌شود کیسه‌های هوایی نوزاد بعد از تولد و هنگام تنفس به‌راحتی بزرگ و پر از هوا شوند.
گوشهای او حالا نسبت به صداهای بیرون رحم بسیار حساس است و قادر است صدای شما را تشخیص دهد. بررسیها نشان میدهد کودکان اولین درسهای زبانی خود را درون رحم فرا میگیرند. همچنین اگر هنگام شیر خوردن در میان افرادی باشند که به زبان بومی صحبت میکنند پستان مادرشان را با قدرت بیشتری می مکنند تا وقتی که در بین افرادی باشند که به زبان دیگری صحبت می‌کنند.

قد:. 30 سانتی متر
وزن:600 گرم

وضعیت مادر در هفته بیست و چهارم بارداری 

قسمت بالایی رحم در بیست و چهار هفتگی بارداری، چند سانتی‌متر بالاتر از ناف قرارگرفته است، یعنی اندازه آن در حدود یک توپ فوتبال است.
هفته 24 بارداری در ماه ششم قرار دارد و شما ممکن است به دلیل کشیده شدن پوست شکم و پستان‌هایتان گاهی اوقات احساس خارش کنید. اگر پوست شما خشک است مرطوب نگه‌داشتن آن می‌تواند در رفع این عارضه به شما کمک کند.
همچنین ممکن است حساسیت چشمان شما نسبت به نور افزایش‌یافته باشد یا احساس خشکی چشم و یا اینکه چیزی وارد چشم شده است داشته باشید. این عارضه در دوران حاملگی طبیعی است و به‌عنوان «چشمان خشک» شناخته می‌شود. برای بهبود وضعیت خود می‌توانید از قطره اشک مصنوعی استفاده کرده و چشمان خود را مرطوب کنید.
برای اکثر خانم‌های حامله بین هفته‌های بیست و چهارم تا بیست و هشتم یک‌بار تست غربالگری گلوکز GCT انجام می‌شود. این آزمایش مشخص می‌کند که آیا دچار دیابت دوران حاملگی شده‌اید یا خیر. لازم است علائم دیابت بارداری را جدی بگیرید.
در دیابت بارداری میزان قند خون در دوران حاملگی افزایش می‌یابد. درصورتی‌که این عارضه درمان نشود احتمال سخت شدن زایمان طبیعی یا لزوم سزارین افزایش می‌یابد زیرا در این حالت کودک شما چاق می‌شود و این چاقی در اندام‌های فوقانی بدن او نمایان‌تر خواهد بود.
اگر چنانچه دچار دیابت بارداری باشید، احتمال ابتلای کودک شما به مشکلاتی همچون سطح پایین قند خون در هنگام تولد افزایش می‌یابد. درصورتی‌که نتیجه آزمایش قند خون شما مثبت باشد بدان معنی نیست که شما به دیابت دوران حاملگی دچار شده‌اید، بلکه باید تست تحمل گلوکز GTT بدهید تا معلوم شود که آیا مشکلی دارید یا خیر.همچنین آگاهی از نشانه‌های زایمان زودرس در بارداری هفته 24 می‌تواند برای شما مفید باشد. در صورت مشاهده افزایش ترشحات واژن که آبکی، لزج، صورتی یا خونی باشند به‌سرعت با ماما یا پزشک خود تماس بگیرید.
همینطور در صورت مشاهده خونریزی از واژن یا لکه بینی، درد شکم یا گرفتگی و انقباضات عضلانی مشابه با دوران قاعدگی که بیشتر از 4 بار انقباض عضلانی در ساعت باشد، افزایش فشار در ناحیه لگن یا کمردردی که قبلا نداشته‌اید، بلافاصله با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید.

خال و لک در هفته بیست و چهار بارداری

ترشح هورمونها حالا یک بار دیگر در انتهای دوره سه ماهه دوم به جریان افتاده است که منجر به تغییرات رنگدانه پوست میشود. نوک سینه های شما تیره تر میشود و ممکن است خطی تیره روی پوست شکمتان آن را از وسط به دو نیم تقسیم کند. این تغییرات رایج را «نیگرای خطی» مینامند که در اثر تیره شدن رنگدانه های پوست در طول حاملگی رخ میدهد و تا حداکثر چند ماه پس از به دنیا آمدن نوزاد به تدریج محو میشود. دردسرهایی که در طول دوران حاملگی برای پوست ایجاد میشود ممکن است بیش از این ها باشد. اگر این موارد برای شما مشکل ساز شد به پزشک مراجعه کنید تا روش درمانی مناسب با شرایط شما را تجویز کند.

ویدیوی هفته بیست و دوم تا بیست و پنجم بارداری

رگ سیاتیکتان اذیت می‌کند؟ 

با بزرگ شدن جنین ممکن است متوجه شوید که او روی رگ عصب سیاتیک شما قرار گرفته است. این بزرگترین و طولانیترین رگ عصبی در بدن و ضخامت آن به اندازه انگشت شست شماست. این رگ از پایینترین قسمت نخاع سرچشمه میگیرد در ناحیه لگن خاصره به دو شاخه تقسیم میشود و کفل و ران میرود و از طریق پاها به کف پا میرسد. منظور از سیاتیک هرگونه دردی است که به رگ عصبی سیاتیک مربوط باشد.
خوشبختانه سیاتیک بعد از زایمان به کلی برطرف میشود. در برخی خانمها این درد به تدریج با بزرگتر شدن کودک و حرکت کردن او از روی رگ سیاتیک از بین میرود. با این حال برای مداوای درد فعلی آن میتوانید از گذاشتن یخ روی موضع کمک بگیرید. پس از دو روز از بطری آب داغ استفاده کنید. عده‌ای از خانمها وان آب گرم را ترجیح میدهند مصرف استامینوفن نیز بیخطر است و علاوه بر آن میتوانید از طب سوزنی هم استفاده کنید. انجام حرکات کششی با تمرکز بر کمر، کفل‌ها و عضلات پشت ران، شنا و پیاده‌روی نیز درد آن را کاهش میدهد.

خونریزی لثه در هفته بیست و چهار بارداری

ممکن است یک روز در هفته بیست و چهارم بارداری یا هر زمان از دوران بارداری بعد از مسواک کردن دندانها هنگام شستشوی دهان خود متوجه خونریزی لثه ها شوید. این معضل ممکن است به سبب آماس و التهاب لثه ها باشد که در 75 درصد خانمها در دوران حاملگی رخ می‌دهد.
در طول حاملگی لثه های شما هم مثل بافتهای دیگر در معرض ورم ناشی از هورمونهای حاملگی و ضعف سامامه ایمنی بدن قرار دارند و به همین دلیل احتمال خونریزی در آنها زیاد است. تحقیقات نشان می‌دهد احتمال زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم در خانم‌های باردار مبتلا به عفونت لثه بیشتر است. مسواک زدن منظم دندانها با مسواک نرم، چند بار استفاده از نخ دندان در روز، جویدن آدامسهای بدون قند زمانی که نمیتوانید دندانهای خود را پس از غذا خوردن مسواک بزنید و استفاده از یک شوینده ضدعفونی کننده برای دهان میتواند خونریزی را کاهش دهد. همچنین به عنوان بخشی از مراقبت‌های پزشکی زمان بارداری ملاقاتی هم با دندانپزشک خود ترتیب دهد.

پیاده روی در هفته بیست و چهارم بارداری

اگر در هفته بیست و چهار بارداری احساس خستگی یا خواب آلودگی می‌کنید قبل از ظهر در ساعت استراحت ظهر در ساعت ناهار و بعدازظهر قبل از بازگشت به خانه کمی پیاده روی کنید. اگر جایی کار میکنید که دمای غیرمعمول دارد این کار بسیار اهمیت دارد. ترموستات طبیعی بدن شما در زمان بارداری روی دمای بالاتری تنظیم شده و به همین دلیل باید بدنتان را خنک کنید.

علائم مهم هفته بیست و چهارم بارداری

• گاهی ممکن است دچار اسهال شوید که البته معمولا با باکتری معده- روده‌ای در اثر تماس با فرد آلوده یا خوردن غذاهای آلوده ایجاد شود و به‌ندرت بیشتر از 72 ساعت طول می‌کشد.
• اجازه دهید اسهال دوره خود را طی کند. شاید نگران این موضوع باشید که غذایی ک می‌خورید مستقیما دفع می‌شود اما از دست رفتن مواد غذایی برای دو روز چندان به شما آسیب وارد نمی‌کند.
• آب ازدست‌رفته بدنتان را با نوشیدن آب تمیز، آب مرغ و آب‌میوه برطرف کنید. اگر اسهالتان شدید یا طولانی شد و یا همراه با تب، مدفوع خون‌آلود یا حاوی خلط بود به پزشک اطلاع دهید.
• اگر ذخیره آهن بدنتان کم است، گلبول‌های قرمز خونتان آهن کافی برای محافظت از عضلات شما و جنینتان را ندارند.
• چنانچه کمبود آهنتان درمان نشود، شما از تپش بیش‌ازحد قلب به خاطر هموگلوبین ناکافی و عدم اکسیژن کافی در خون، مقاومت کمتر در برابر عفونت‌ها ، کمبود خون طی زایمان رنج خواهید برد. اگر دچار فقر آهن خون باشید، جنینتان نیز به آن مبتلا خواهد شد. برای حل این مشکل پزشکتان مکمل‌های آهن تجویز می‌کند که با مصرف آن‌ها دچار یبوست می‌شوید و به همین خاطر باید مصرف مایعات را بالا ببرید و فعال باشید.

در هفته بیست و چهارم بارداری چی بخوریم؟

اگر تغذیه دوران بارداری را رعایت کرده باشید؛ در هفته‌های 23 و 24 بارداری، میزان افزایش وزن طبیعی حدود 5/6 تا 5/7 کیلوگرم است. اگر بیش از این مقدار وزنتان بالا رفته است، دقت کنید چه چیزی می خورید و چقدر ورزش می کنید. در هفته بیست و چهارم حاملگی وقت رژیم غذایی نیست بنابراین مصرف غذاهای بی فایده را کنار بگذارید و به جای آن از میوه ها و سبزیجات استفاده کنید. اگر تحرکتان کم شده است، حالا وقت آن است که تحرکتان را بیشتر کنید. یک دستگاه گام سنج بخرید و پیاده‌روی را شروع کنید. اگر افزایش وزنتان زیاد است، با درایت و هوشمندی غذا بخورید و ورزش کنید تا وزنتان را در بقیه بارداری متعادل نگه‌دارید.
اضافه وزن یک خانم معمولی در هفته بیست و چهارم حاملگی تنها 6 تا 7 کیلوگرم است. چنانچه اضافه وزن شما بیشتر از این مقدار است باید وضعیت تغذیه و ورزش خودتان را بازبینی کنید. اکنون زمان رژیم گرفتن نیست اما قطع مصرف غذاهای فاقد مواد مغذی و جایگزین کردن میوه و سبزی به شما کمک میکند. همچنین اگر تا به حال درباره ورزش کردن کوتاهی کرده اید حالا زمان خوبی برای جدی گرفتن آن است.

سونوگرافی هفته بیست و چهارم بارداری

بررسیهای سونوگرافی نشان می‌دهد جنین حتی از قبل از تولد هم عاشق بازی هستند. در تصویربرداری سونوگرافی می‌بینید که جنین همچنان به فشار دادن دیواره های رحمتان با پاهایش ادامه می‌دهد و سعی میکند با دست‌هایش به هرچه در اطرافش هست محکم چنگ بزند. بهترین و تنها اسباب بازی او هم بندناف است که خودش را به آن سرگرم می‌کند. اما نگران نباشید. این مجموعه محکم از رگهای خونی بسیار قوی است و نیروی حاصل از جریان خون موجود در آن از هرگونه پیچ خوردگی احتمالی جلوگیری می‌کند. در سونوگرافی هفته بیست و چهارم بارداری گوش‌های جنین به وضوح مشخص می‌شود هرچند شنوایی او هنوز تکمیل نشده است.

لیست کارهای مهم در هفته 24 بارداری

• ناهارتان را با خودتان به محل کار ببرید. با این کار هم صرفه جویی می‌کنید و هم می‌توانید از کیفیت غذایی که می‌خورید مطمئن باشید.
• حلقه ازدواج‌تان را از دست خود درآوريد الان انگشتان شما در اطراف حلقه ورم می‌کند و درآوردن آن سخت خواهد بود.
• اگر در معرض آفتاب شدید هستید، به خصوص در فصل تابستان، باید از عینک آفتابی استفاده کنید.

لباس ورزشی مخصوص بارداری بپوشید 

در حال حاضر لباسهای ورزشی متنوعی در کارخانه های مختلف تولید می‌شود که مخصوص دوران حاملگی است. لباس ورزشی نباید بدن شما را محدود کند و نیز باید شما را خنک نگه دارد. عده ای از خانم‌ها ترجیح می‌دهند تنها از شلوارک و تاپ استفاده کنند و برخی دیگر لباس یک تکه را ترجیح می‌دهند. در هر صورت به ویژه در سه ماهه سوم باید از سینه بند مخصوص استفاده شود.

خانه خود را برای ورود نوزاد آماده کنید

• با همسر خود بنشینید و آنچه را که می‌خواهید قبل از آمدن نوزادتان در خانه تغییر وضعیت دهید یا جمع کنید، سروسامان دهید.
• آنگاه لیست را به همسرتان بدهید خودتان یک‌گوشه بنشینید و بگذارید تا او وسایل را بچیند. شما با تحمل دوران حاملگی به‌اندازه کافی زحمت‌کشیده و می‌کشید! بهتر است برای ایمنی بیشتر به این نکات هم توجه کنید:
• یک کپسول اطفاء حریق فراهم کنید یا اگر سیستم هشداردهنده دود و آتش‌سوزی دارید، آن را آزمایش کنید. اگر مسیر خروج اضطراری دارید، مسیر آن را باز و پاک‌سازی کنید.
• مبل‌ها یا سایر لوازم و اشیاء خراب و شکسته را دور بیندازید یا تعمیر کنید.
• اتاق نوزادتان را رنگ کنید پرده‌های جدید آویزان کنید یا یکدست مبل نو جفت‌وجور کنید!

حواس پرتی طبیعی است

ممکن است در این هفته به طرز عجیبی برای سومین بار کلیدتان را گم کرده باشید و یا ممکن است برای خرید شیر به سوپرمارکت رفته باشید اما در بازگشت همه‌چیز خریده باشید جز شیر. یکی از مشکلاتی که خانم‌های باردار از آن شکایت دارند، حواس‌پرتی است. شما حواس‌پرت نشده‌اید، فقط کمی تمرکز خود را ازدست‌داده‌اید.
این حواس‌پرتی موقتی است اما این مشکل با بالا رفتن ماه‌های بارداری بیشتر می‌شود. این مشکل تا حدودی به بالا رفتن هورمون‌ها بازمی‌گردد و تا حدودی هم به این خاطر است که بیشتر به درونتان توجه دارید. برنامه‌ریزی و فهرست کردن کارهایتان می‌تواند کمک زیادی به شما بکند.

توصیه‌های مذهبی هفته بیست و چهارم بارداری

غسل‌های مستحبی به‌خصوص غسل جمعه را انجام دهید. از آنجا که گفتن ذکر سبب آرامش و رفع استرس می‌گردد، بنابراین به مادران باردار توصیه می‌شود در این دوران با گفتن ذکر و صلوات آرامش را هم برای خود و هم برای جنینتان به وجود بیاورید.
خوب است که در اتاق کار یا خوابتان چند گلدان با گل‌های رنگارنگ طبیعی قرار دهید تا دائم چشمتان به آن‌ها بیفتد زیرا این کار تاثیر زیادی بر روی زیبایی جنین شما دارد.

با همکاری:
دکتر نازنین صفایی، متخصص زنان و زایمان
زهرا علوی، مشاور مامایی و زنان