هفته بیست و سوم بارداری

در هفته 23 بارداری، جنین با گوش دادن به آنچه در خارج از دنیای درون شکم شما اتفاق می‌افتد خود را آماده می‌کند. شما هم کم کم خودتان را آماده می‌کنید. هفته 23 بارداری وقت مناسبی است که کارهایی که باید درباره بیمه‌تان انجام دهید، در اولویت قرار دهید تا زمان زایمان خیالتان راحت باشد. با برآورد هزینه‌های زایمان پیش از موعد می‌توانید به لحاظ مالی خودتان را آماده و مهیا کنید. دیگر اتفاقات هفته بیست و سه بارداری را بخوانید.

وضعیت جنین در هفته بیست و سوم بارداری

در هفته بیست و سه بارداری تحرک جنین به قدری است که انگار در شکمتان راه می‌رود. حدس می‌زنید علتش چه باشد؟ او با فشار دادن کف پایش به دیواره رحم خود را به تنهایی برای برداشتن نخستین قدم‌هایش آماده می‌کند. او در حال حاضر به اندازه یک گریپ‌فروت یا آووکادو است. در هفته بیست و سه بارداری اگر سطح استرس‌تان کمی افزایش داشت تعجب نکنید. طول بدن جنین شما بیشتر از 28.9 سانتی‌متر و وزن جنین 23 هفته‌ای، بیش از 501 گرم است. پوست او قرمز و چروک‌خورده است. رگ‌های خونی در ریه او در حال رشد هستند تا او را برای تنفس آماده کنند. او عمل بلعیدن را انجام می‌دهد اما در اغلب کودکان اولین خروج مدفوع پس از تولد صورت می‌گیرد.
سوراخ‌های بینی جنین حالا و در هفته 23 بارداری باز شده و می‌تواند نفس بکشد اما ریه‌هایش به زمان بیشتری برای تکامل نیاز دارد. لوزالمعده جنین بیست و سه هفته‌ای قادر است انسولین ترشح کند و در صورت بالا بودن قند خون بدن شما می‌تواند مقدار انسولین را افزایش دهد.
پوست جنین کمی چروکیده است چون سرعت رشد پوست بیشتر از چربی است ولی به زودی به محض اینکه تمام بخش‌ها با ذخیره چربی پر شوند بدنش شکل می‌گیرد. اگر چه در هفته 23 بارداری اندام‌ها و استخوان‌های بدن جنین از زیر پوستش مشخص‌اند ولی وقتی ذخیره‌های چربی در محل‌هایشان قرار بگیرند دیگر مثل الان شفاف نخواهد بود.
 

قد: 28.1 سانتی‌متر
وزن: 501 گرم

وضعیت مادر در هفته بیست و سوم بارداری

اگر در سه‌ماهه اول دچار سردرد می‌شدید، از هفته بیست و سوم بارداری به بعد احتمالا این سردردها کمتر می‌شوند. درواقع برخی از خانم‌ها در اوایل دوران حاملگی دچار سردرد می‌شوند که علت آن می‌تواند تغییر میزان هورمون‌ها در بدن، تغییرات سیستم گردش خون یا گرفتگی سینوس‌ها باشد.
خطی که بین شکم و ناف ایجاد می‌شود ممکن است تیره‌تر شود و خب طبیعی است که هورمون‌های بارداری باعث ایجاد تغییر رنگ در پوست بدن می‌شوند. تمام این تغییرات در عرض چند ماه بعد از زایمان از بین می‌رود و بنابراین لازم نیست نگران باشید. خط تیره یا لینه آ نیگرا علامتی شایع از بارداری است که از ناف تا ناحیه لگن رد می‌شود و توسط هورمون‌های بارداری ایجاد می‌شود. بعضی خانم‌ها تغییر رنگ در پوست صورتشان هم دارند که این تغییر بیشتر در نواحی اطراف بینی، پیشانی، گونه‌ها و چشم‌هاست. این اتفاق ماسک یا پوشش بارداری یا کلوزما نام دارد چون شکل یک ماسک روی صورت ظاهر می‌شود.

علائم مهم هفته بیست و سوم بارداری

شما ممکن است در دوران حاملگی ورم‌های کوچکی را خصوصا در قسمت قوزک پا و پاها مشاهده کنید. این تورم به علت تغییر در ترکیب شیمیایی خون (که موجب ورود خون به بافت‌ها می‌شود) و همچنین بزرگ شدن رحم (که به سیاهرگ‌هایی که خون را از اندام‌های تحتانی شما به سمت قلب می‌برند فشار وارد می‌کند و درنتیجه سرعت جریان خون در پاهای شما کاهش می‌یابد) رخ می‌دهد.
این ورم‌ها در پایان روز و همچنین در فصل تابستان شدیدتر هستند. بدن شما پس از زایمان میزان مایع اضافی را دفع می‌کند و به همین دلیل در چند روز اول پس از زایمان ممکن است دفعات بیشتری به توالت نیاز داشته باشید یا بیشتر عرق کنید. در همین‌حال هرگاه می‌توانید دراز بکشید و پاهای خود را بالاتر از سطح بدن خود قرار دهید، هنگام نشستن پاهای خود را به حالت کشیده قرار دهید، از نشستن بدون حرکت به مدت طولانی خودداری کنید، یک تمرین ورزشی منظم داشته باشید تا سرعت جریان خون را در بدن خود افزایش دهید و جوراب‌های مخصوص حاملگی بپوشید. ممکن است وسوسه شوید که مایعات کافی مصرف نکنید! اما شما باید مقادیر زیادی آب بنوشید و شاید جالب باشد اگر بدانید این کار به جلوگیری از تورم اعضای بدن شما کمک می‌کند. دقت کنید که ورم یک طرفه در پاها هم بسیار خطرناک است و می‌تواند جزو علائم خطر باشد. در صورت مشاهده ورم‌های حاد یا ناگهانی در دست‌ها یا صورت فورا با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید زیرا این حالت‌ها ممکن است نشانه یک وضعیت حاد و وخیم دوران بارداری به نام پره‌اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی باشند.
در هفته بیست و سوم شما باید انرژی بیشتری داشته باشید اما ناگهان در یک لحظه احساس خستگی می‌کنید و به سختی می‌توانید روی کاری که در دست دارید تمرکز کنید. واقعیت این است که شما در هفته بیست و سه و کل دوران حاملگی دوبرابر زمانی که حامله نبودید به آهن نیاز دارید. به همین دلیل یکی از دلایل خستگی در هفته بیستم به بعد، فقر آهن است که به علت کم‌خونی رخ می‌دهد. کم‌خونی ناشی از فقر آهن، رایج‌ترین نوع کم‌خونی در دنیاست. این مشکل می‌تواند ناشی از مصرف کم گوشت قرمز و دیگر غذاهای غنی از آهن و ویتامین B12 باشد. اگر احتمال می‌دهید کم خون باشید از پزشک خود بخواهید بررسی لازم را انجام داده و میزان آهن خونتان را از طریق آزمایش تعیین کنید.

ویدیوی هفته بیست و دوم تا بیست و پنجم بارداری

در هفته بیست و سوم بارداری چی بخوریم؟ 

اساسی‌ترین چالشی که تغذیه مادر در هفته 23 بارداری خواهد داشت، کنترل اضافه وزن پس از حاملگی است. کنترل وسوسه خوردن غذاهای بی‌فایده در مواقعی که هوس خوردن غذاهایی مثل چیپس، کیک، غذاهای حاضری و شکلات را دارید، سخت است.
ما به شما می‌گوییم در هفته 23 بارداری چه بخورید. برای قدم اول سعی کنید غذاهای ناسالم را کلا از رژیم غذایی خود کنار بگذارید. اما اگر بعد از 2 یا 3 روز خسته شدید از غذاهای جایگزین زیر استفاده کنید که هوس شما را بدون افزودن کالری بیش‌ازحد برطرف می‌کند.

• چوب‌شور به‌جای چیپس سیب‌زمینی
• همبرگر کوچک به‌جای چیزبرگر
• نوشیدنی‌های حاوی عصاره میوه به‌جای نوشابه
• بیسکوییت‌های دارای شکلات کم‌چرب به‌جای بیسکوییت‌های شکلاتی چرب
• بسته‌های کوچک پف فیل ساده به‌جای بسته‌های بزرگ پف فیل کره‌ای
• شکلات‌های بسته‌ای و قالبی کوچک به‌جای قالب‌های بزرگ شکلات
• پیتزای خانگی با سبزی‌ها و پنیر پارمزان به‌جای پیتزای آماده
• یخمک، ماست کم‌چرب یخ‌زده، بستنی بدون چربی یا بستنی‌های صد در صد میوه‌ای به‌جای بستنی
• قبل از پخت هر نوع گوشت، چربی‌های آن را جدا کنید. روغن و چربی که در سطح سوپ و آبگوشت‌ها قرار می‌گیرد را جدا کنید.
• به‌جای سرخ کردن غذاها آن‌ها را کباب کنید یا آب پز و بخارپز کنید. برای تفت دادن غذاها از روغن‌زیتون استفاده کنید و از ماهی‌تابه‌های نچسب یا ماهی‌تابه‌هایی استفاده کنید که به مقدار کمی روغن نیاز دارند.
• برای افزایش کلسیم شیر، پودر سرشیر خشک‌شده به آن بیفزایید و بیشت از فرآورده‌های لبنی کم‌چرب یا معمولی استفاده کنید.

مراقبت عفونت باشید

در دوران بارداری ممکن است به دلیل تولید میزان بسیار زیاد هورمون پروژسترون که موجب شل شدن عضلات و باز شدن رحم می‌شود دیگر عضلات هم منبسط می‌شوند که همین موضوع در ناحیه کلیه‌ها و مثانه باعث می‌شود ادرار به کلیه‌ها برگردد و باعث عفونت ادراری شود. به همین دلیل هرگونه نشانه درد و سوزش یا خون در ادرار را جدی بگیرید. اطمینان حاصل کنید که آب زیادی می‌نوشید و کلیه‌ها در طول روز خشک نمی‌مانند.

تکان‌های جنین در هفته بیست و سوم

اگر جنین شما در بیست‌و‌سه هفتگی خیلی لگد می‌زند به آن معنا نیست که شما یک کوچولوی ژیمناستیک کار در دلتان دارید! بلکه به این دلیل است که در حال امتحان کردن عضلات دست و پای خود است. 23هفتگی جنین زمانی است که او باید کنترلی بر دست و پای خود داشته باشد. خصوصا اگر حاملگی اولتان است، ممکن است دردها سنگین و شدید به نظر برسد اما هیچ‌گونه آسیبی برای شما در پی نخواهد داشت.
برای این‌که جنین را آرام کنید از خوردن غذاهایی که باعث تحریک او می‌شوند مانند فلفل و انواع ادویه پرهیز کنید. حتی می‌توانید برایش قصه بگویید یا آهنگ بخوانید و شکمتان را به‌آرامی بمالید تا او را آرام کنید.

سبزی بخورید

مصرف سبزی و تره‌بار برای هفته بیست و سه بارداری بسیار مناسب است و به کمک آن می‌توانید مطمئن شوید همه مواد مغذی لازم برای خود و جنین را دریافت کرده‌اید. مصرف پروتئین در طول حاملگی ضروری است. اگر گیاهخوار هستید علاوه بر تخم‌مرغ و فرآورده‌های لبنی، غذاهای گیاهی مانند لوبیا، سویا، کره بادام‌زمینی و نان غلات هم حاوی پروتئین هستند. کلسیم را هم باید از فرآورده‌های لبنی تامین کنید اگر لبنیات نمی‌خورید می‌توانید مقدار زیادی سبزی‌های برگ سبز مانند برگ شلغم، برگ درخت خردل، بروکلی، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی و شیرسویای کلسیم‌دار استفاده کنید.

لیست کارهای مهم در هفته بیست و سوم بارداری

• این هفته برای خرید لباس حاملگی اقدام کنید.
• خودتان را در معرض دود و مونوکسیدکربن قرار ندهید.
• درباره ذخیره کردن خون بند ناف جنین اطلاعات کافی به دست آورید.

سونوگرافی هفته بیست و سوم بارداری

با کوچک شدن فضای جنین، در سونوگرافی هفته بیست و سه بارداری او پاهایش را به طرف قفسه سینه می‌کشد. دیدن تصاویری از بدن جنین در حال حاضر دشوار است زیرا او حالا دست کم 29 سانتی‌متر است. او در هفته‌های آینده افزایش وزن چشمگیری پیدا خواهد کرد. در سونوگرافی هفته بیست و سوم بارداری، شما متوجه واکنش جنین به رویدادها خواهید شد. صداهای بلند (از قبیل صدای جاروبرقی) در داخل رحم شنیده می‌شوند اما کودک شما را آزرده نمی‌کنند و حتی موجب آشنایی او با این صداها نیز می‌شوند به‌نحوی‌که او پس از زایمان از این صداها نخواهد ترسید. درعین‌حال مراقب صداهای خیلی بلند که حتی گوش شما را آزار می‌دهد باشید. صداهایی که باعث آزار مادر می‌شود باعث ترشح هورمون کورتیزول در بدن جنین می‌شود که اصلا که برای جسم کوچک جنین این هورمون بسیار محرک خواهد بود. جنین در این هفته قدرت آنالیز صداهای خارج را دارد و به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد.

چند بار سونوگرافی خطرناک است؟

تاکنون هیچ‌گونه آثار مضری در رابطه با میزان پرتو فراصوت سونوگرافی و عوارض احتمالی برای جنین و مادر ثبت نشده است. البته این به آن معنا نیست که پزشک بدون ملاحظه در هر جلسه سونوگرافی انجام دهد. هر بار پزشک خواست سونوگرافی انجام دهد از او علت را جویا شوید. این کار معمولا برای تعیین تاریخ زایمان، تشخیص ناهنجاری‌های جسمی، تشخیص مشکلات مربوط به جفت جنین، نحوه قرارگیری جنین انجام می‌شود.

برای کودکتان نامه بنویسید 

شما و نوزادتان از این یادگاری برای سال‌های سال نگهداری خواهید کرد. به ندای قلبتان گوش دهید و الهام بگیرید. اگر برای آغاز نامه‌تان به کمک احتیاج دارید می‌توانید از این ایده‌ها کمک بگیرید:

• احساسات خود را برای کودکتان شرح دهید و بگویید از اینکه می‌دانید او در درون بدن شما رشد می‌کند چه احساسی دارید.
• روزی را تصور کنید که وقت خود را با کودکتان سپری خواهید کرد. در آن روز چه می‌کنید؟
• امیدها، رویاها و آرزوهایتان را برای کودکتان بنویسید.
• مادر بودن برای شما چه معنایی دارد؟ تعریف شما از یک مادر خوب چیست؟
• اگر با نوشتن راحت نیستید یا نامه نوشتن برایتان دلچسب نیست؛ صدایتان را ضبط کنید، نقاشی کنید یا از زمان‌های مختلف حاملگی یادگاری‌های جمع کرده و یکجا نگهداری کنید.

دور این داروها را خط بکشید

هیچ‌گاه در دوران بارداری دارو را بدون نسخه پزشک مصرف نکنید.
مصرف داروها در دوران بارداری _درصورتی‌که بدون تجویز پزشک باشد_ می‌توانند عوارض زیادی روی جنین و حتی دوران نوزادی . بزرگسالی فرزندتان داشته باشند.
در زیر فهرست بعضی داروها و عوارض احتمالی جنینی و نوزادی آن‌ها آمده است:

• پروژسترون : نقایص قلبی، مذکر شدن جنین مونث
• تتراسایکلین : تغییر رنگ دندان‌های جنین از زرد به قهوه‌ای
• استربتومایسین : آسیب شنوایی نوزاد
• وانکومایسین : آسیب به گوش و کلیه نوزاد
• وراپامین : نقص اندام‌های جنین
• دیوریتیک‌ها : کاهش پلاکت نوزاد و خونریزی نوزاد
• وارپاین : ضدانعقاد
• لیتیوم : اختلال قلبی و عروقی نوزاد
• ایندومتاسین : خونریزی مغزی نوزاد و مشکلات روده‌ای پس از تولد

تدابیر ایمنی در هفته بیست و سوم بارداری 

پیش از آنکه خانه را به قصد پیاده‌روی یا دویدن ترک کنید نکات ایمنی را رعایت کنید:

• یک تلفن همراه که شماره‌های ضروری در آن وجود دارد با خود داشته باشید.
• مشخصات شناسنامه‌ای خود را همراه داشته باشید.
• به قدم‌های خود نگاه کنید زیرا حاملگی باعث به هم خوردن تعادل شما می‌شود و ممکن است روی سطوح ناهموار یا پیاده‌رو بلغزید.
• آب بدنتان را حفظ کنید. قبل از پیاده‌روی 250 گرم، در بین آن 250 گرم در هر 15 تا 20 دقیقه و بعد از آن 250 تا 500 گرم آب بنوشید.
• اگر مجبورید در خیابان راه بروید از سمت چپ حرکت کنید تا به رو به روی خودروها باشید.

مسیرهای آشنا را برای پیاده‌روی انتخاب کنید حالا زمان کشف پارک‌های دنج و مسیرهای ناآشنا نیست.

توصیه‌های مذهبی هفته بیست و سوم بارداری

جنین بعد از پنج‌ماهگی، یعنی از هفته بیستم بارداری به بعد قادر است صداها را بشنود. بنابراین به‌خصوص از بعد پنج‌ماهگی، قرائت قرآن اثر بسزایی در روح و روان کودک دارد.
اگر می‌خواهید که فرزندتان رنگ و روی خوب و زیبا داشته باشد به سراغ دوستان کبد بروید. دوستان کبد عبارت‌اند از: روغن‌زیتون، روغن ماهی، کره، خیار، کاهو، کاسنی، کنگر، هویج، شیرخشت، زرشک و عناب.
توصیه‌شده است که سوره "توحید" را هرروز 50 بار بعد از نماز صبح بخوانید و هر شب تسبیحات حضرت زهرا را پیش از خواب بخوانید.


با همکاری:
دکتر نازنین صفایی، متخصص زنان و زایمان
زهرا علوی، مشاور مامایی و زنان