نی نی های آذر 91 بیاین داخل تا چیزهای رو که بچه هامون یاد گرفتن بهم بگیم

زیبا جان خوش اومدی.

نویسنده : محمد یعقوبی
تغذیه کودک در ماه های دهم یازدهم و دوازدهم زندگی

در تهیه غذای کودک از گوشت قرمز، گوشت مرغ، جگر، ماهی، تخم مرغ، پنیر، غلات ،حبوبات و سبزی استفاده می شود مصرف چغندر، شلغم و اسفناج از ماه دهم به بعد اشکالی ندارد در این سن می توان انواع کته ها و خوراک ها را در برنامه غذایی کودک قرار داد و غذاهایی تهیه نمود که کودک بتواند آن ها را با انگشت بردارد
طی این سه ماه افزایش تنوع قوام غلظت و دفعات غذاها موجب می شود که مهارت جویدن کودک بیشتر شود
با آشکار شدن دندان ها و تکامل مهارت های حرکتی ظریف شیرخوار می تواند تکه هایی از غذا را بکند ، بجود، به عقب دهان ببرد و آن را ببلعد شیرخواری که هنوز دندان در نیاورده است این کار را با لثه ها و آرواره های خود انجام می دهد لذا باید این مهارت ها را با ارائه غذاهایی که بتواند با دست خود بردارد و آن را بجود تقویت کرد
(هنگام غذا خوردن کودک حضور مادر یا پرستار وی الزامی است )
مایعات :
تغذیه با شیرمادر هنوز به عنوان غذای اصلی و هم چنان بر حسب تقاضای شیر خوار ادامه دارد تا بخش زیادی از انرژی و نیاز او به مواد مغذی و مایعات را تامین نماید لذا غذای کمکی باید بعد از تغذیه با شیر مادر داده شود
به کودکی که از شیرمادر محروم بوده و با شیر مصنوعی تغذیه شده است می توان شیر پاستوریزه را بعد از یک دقیقه جوشاندن به برنامه غذایی او اضافه نمود که باید از مقدار کم شروع و به تدریج مقدار ان را افزایش داد توصیه میشود شیر با لیوان یا فنجان نشکن داده شود دادن آب میوه از میوه های مجاز تازه و سالم حداکثر تا ده قاشق مرباخوری در روز که با لیوان یا فنجان داده شود اشکالی ندارد دادن آب سالم نیز مفید است و توصیه می شود
دفعات تغذیه و مقدار غذا
از 10 ماهگی به بعد می توان انواع کته ها و خورا ک ها را به شیر خوار ارائه نمود دفعات تغذیه 4 تا 5 بار در روز و مقدار غذا همچنان بر حسب میل و اشتهای کودک است . در این زمان استفاده از حلوا و تکه های کوچک میوه نان یا بیسکوئیت های ساده بدون کرم و خامه که بتوان روی آن کره یا ماست چکیده سالم قرار داد به تنهایی یا همراه با کمی شیرمادر شیر پاستوریزه یا شیر جوشیده دام می تواند به برنامه غذایی شیرخوار اضافه شود.
غذاهای مورد استفاده
در تهیه غذای کودک از گوشت قرمز، گوشت مرغ، جگر، ماهی، تخم مرغ، پنیر، غلات ،حبوبات و سبزی استفاده می شود مصرف چغندر، شلغم و اسفناج از ماه دهم به بعد اشکالی ندارد در این سن می توان انواع کته ها و خوراک ها را در برنامه غذایی کودک قرار داد و غذاهایی تهیه نمود که کودک بتواند آن ها را با انگشت بردارد
غذاهای انگشتی عبارتند از :
تکه های کوچک هویج پخته شده با کمی کره و تکه های کوچک سیب زمینی یا کرفس پخته شده با کمی خامه یا کره همچنین ماکارونی خرد شده تکه های کوفته قلقلی و نیز تکه های نان و بیسکوئیت های ساده و تکه هایی از میوه های رسیده و سالم فصل مانند سیب هلو طالبی گلابی موز
توصیه می شود هنگام خوردن غذاهای انگشتی حتما مادر یا مراقب شیرخوار حضور داشته باشد
حدود 11 ماهگی به تدریج می توان از غذاهای خانواده (‌قبل از اضافه کردن نمک و ادویه های تند ) نیز برای تغذیه کودک استفاده نمود به این شرط که این غذاها انرژی و مواد مغذی لازم را داشته باشند و با پشت قاشق کاملا نرم شوند
اضافه کردن نمک هنگام صرف غذا هنوز توصیه نمی شود اصولا محدودیت مصرف نمک برای همه افراد خانواده مفید است
اضافه کردن گرد نعنا جعفری کرفس و چاشنی هایی مانند آب لیمو ترش آب نارنج یا گرد لیمو عمانی هنگام پختن غذا غذای کودک را خوشمزه تر می کند
یک نمونه از برنامه غذایی شیرخوار در ماه های دهم یازدهم و دوازدهم زندگی
شیر مادر به دفعات مکرر و بر حسب میل و تقاضای شیرخوار و غذای کمکی به شرح زیر :
صبح میان وعده صبح
ظهر- عصر- شب
صبح، نصف زرده تخم مرغ + فرنی یا نصف زرده تخم مرغ + کمی نان و پنیر یا پودر گردو یا پودر سایر مغزها
میان وعده: پوره میوه یا پوره سبزی یا تکه های کوچک میوه یا نان یا بیسکویت یا آب میوه یا بیسکویت یا شیر موز یا شیر با بیسکویت
ظهر: یکی از انواع آش ها کته ها یا خوراک ها همراه با ماست‌
عصر:غذاهای انگشتی
مثل هویج پخته شده با کره یا یک تکه کرفس پخته شده با کره یا پوره سبزی یا پوره میوه یا حلوا یا بستنی ساده پاستوریزه
شب:همان غذای ظهر
توجه :از پایان 6 ماهگی که غذای کمکی شروع می شود تا پایان 12 ماهگی غذای اصلی شیرخوار هنوز شیر مادر است بنابراین تغذیه با شیر مادر به طور مکرر و بر حسب تقاضا و تمایل او قبل از هر وعده غذای کمکی باید مورد توجه خاص قرار گیرد
زمان ارائه غذای کمکی به شیرخوار بر اساس برنامه خواب وی تنظیم می شود مثلا برای شیرخواری که حدود ساعت 10 صبح از خواب بیدار شده می توان صبحانه را در آن زمان و سایر وعده ها را در طول روز ادامه داد حتی آخرین وعده غذای کمکی می تواند به ساعات اولیه شب منتقل شود البته در صورتی که شیرخوار هنوز بیدار باشد
اگر منحنی رشد کودک خوب است و شیر مادر را هم خوب می خورد و میل به خوردن 5 وعده غذا ندارد چهار وعده غذا خوردن هم کافی است .

چرا من هستم تونیستی الن هستم دارم می نویسم برا همین توفک می کنی نیستم

عزیزم به علت محدود بودن وقت مون هر لحظه ننیستیم موقع هایی که نیستم هم تجربه ها ومطالب خودت روبنویس

دوستان بیایین تو بحث شرکت کنین نظرات تون روبگین تا جمع بندی کنیم وبهترین هارو تقدیم نی نی های گلمون بکنیم

هشت گام برای اصلاح تغذیه کودکان

تغذیه کودکان یکی از چالش برانگیزترین مسائل موجود در خانواده است. عادات تغذیه‌ای یک فرد چه صحیح و چه غلط عموما در خانه و در دوران کودکی شکل می‌گیرد. پس تغذیه صحیح برای کودکان یکی از مهمترین مسائل در زندگی کودک است.
در بسیاری از موارد کودکان به اقتضای سن خود بهانه گیری کرده و به سختی غذا می‌خورند یا به سمت خوراکی‌هایی مثل چیپس یا پفک می‌روند . خوراکی‌هایی که به هیچ وجه سالم نبوده و در رشد جسمی و فکری کودکان اثر منفی دارد. در این نوشتار ما سعی خواهیم کرد شما را با روش‌هایی برای تشویق کودکان برای بهتر غذا خوردن آشنا کنیم.

۱- گفتن عبارتی مثل " کاری را که من می‌گویم انجام بده" در دنیای امروز و در مقابل کودکان دیگر اثری ندارد. فرض کنید که شما در حال خوردن شیرینی خامه‌ای هستید و کودک شما، در حال تماشا است. پس از آن صحبت در مورد ضرورت تغذیه سالم و دوری از چربی و شیرینی‌جات نه تنها به کودک کمکی نمی‌کند، بلکه او را گیج خواهد کرد. پس سعی کنید خود نیز از یک الگوی مناسب تغذیه پیروی کنید و کودک را به پیروی از خود تشویق کنید.

۲- سعی کنید که بچه ها را در مراحل پخت غذا شرکت دهید. زمانی که کودک شما در بحث پخت غذا درگیر شود به نوعی احساس مسئولیت کرده و غذا را با اشتها خواهد خورد. در ضمن مسئولیت‌پذیری را نیز از این سن خواهد آموخت.

۳- سعی کنید به کودک خود نشان دهید که چگونه می‌توان غذا را سالم‌تر و خوشمزه‌تر طبخ کرد . برای نمونه می‌توانید به او نشان دهید که چطور می‌توان با استفاده از موادی همچون سبزی‌جات یا روغن‌زیتون غذایی سالم‌تر طبخ کرد.

۴- به کودک خود اجازه انتخاب بدهید. لیستی از غذاها را به او نشان داده و سعی کنید تا از او نظر بخواهید . نه فقط در مورد نوع غذا و بلکه در مورد مکانی که غذا خورده خواهد شد.

۵- سعی کنید تا تمام اعضای خانواده را بر سر سفره جمع کنید.زمانی که تمام اعضای خانواده بر سر سفره جمع شده‌اند احتمال کم یا زیاد غذا خوردن یا استفاده از مواد غذایی بی‌ارزش توسط کودک کاهش می‌یابد.

۶- در هنگام خرید مواد غذایی کودک خود را به همراه برده و سعی کنید به زبانی ساده با او در مورد مواد غذایی ، میزان مواد مغذی موجود در هر فراورده و مطالبی از این دست با او گفتگو کنید.

۷- با مدرسه کودک خود در تماس باشید و سعی کنید از طریق مسئولین مدرسه بر تغذیه فرزند خود نظارت کنید.

۸- کودکان دوست دارند که تشویق شوند. زمانی که کودک شما به سمت غذاهای سالم رغبت پیدا کرد سعی کنید با جایزه و یا تشویق به اشکال مختلف این عادت را در او تقویت کنید

راحیل جان اون صبحانه ایی که گفتی درست کردم به دخملم دادم اسقبال کرد .ولی روزانه درست می کنم اینجوری بهتره .

�میزگرد سلامت� درباره کودک 20 ماهه?ای که جز شیر مادر هیچ غذایی نمی?خورد با حضور دکتر سوسن پارسای دکترای بهداشت و تغذیه، دکتر فاطمه فرهمند فوق‌تخصص گوارش اطفال، دکتر میترا حکیم شوشتری و دکتر فریبا عربگل روانپزشکان کودک و نوجوان و دکتر محمدحسین صالحی‌سورمقی متخصص فارماکوگنو

نگاه اول
دکتر سوسن پارسای دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی معتقد است
بـچـه?هـا سـه جـورنـد: آسـان، مـتـوسـط و سـخـت
غذا نخوردن کودک مشکل بسیاری از مادرانی است که کودکشان به 6 ماهگی می‌رسد. بچه?ها معمولا از 6 ماهگی به بعد تا نزدیک 11 ماهگی پس از اینکه به غذا می‌افتند، دچار بی‌اشتهایی فیزیولوژیک می‌شوند و مادران سعی می‌کنند با زور و اجبار به آنها غذا بدهند و این خود مساله را بدتر می‌کند. باید نکاتی را به این مادر و دیگر مادران گوشزد کنیم:
بچه‌ها از بین 16 تا 21 و 22 ماهگی حالت دلبستگی شدیدی به مادر پیدا می‌کنند. آنها احساس می‌کنند ممکن است مادر از کنارشان برود و تماس با بدن او را بیشتر از هر چیز دیگری می‌خواهند. تنها زمانی که مادر این تماس وجود دارد، زمانی است که به کودک شیر می‌دهد. بنابراین اگر موقع غذا دادن هم همان تماس با کودک برقرار شود و وقتی که مادر می‌خواهد به او غذا دهد همان حالت و وضعیت بغل کردن و در آغوش گرفتن وجود داشته باشد، شاید غذا دادن به او راحت‌تر شود. باید توجه کرد که مادر نباید روبروی بچه بنشیند یا او را روی صندلی مخصوص غذا بگذارد. بهتر است او را در بغل خود بگیرد و شروع به غذادادن کند. حتی یک قاشق مرباخوری کوچک کافی است. دادن حجم زیاد و با زور و تحکم مساله را بدتر می‌کند. حتی گاهی لازم است که بعد از یک ساعت یا 2 ساعت بعد دوباره‌ تماس پوستی با کودک برقرار کند و به او یک قاشق دیگر غذا دهد. مادر باید آرام‌آرام غذا دادن را شروع کند، او را با غذا آشنا کند، حتی اگر تف کرد یا هر عکس‌العمل دیگر نشان داد بهتر است به آن توجه نکند. اگر مادر اخم کند و ناراحت شود، کودک احساس می‌کند که با این کار موفق می‌شود.
مساله دیگر اینکه در بچه‌هایی که اصلا چیزی نمی‌خورند باید سعی ‌کنیم در سال دوم تغذیه شب شیر مادر را با فاصله بیشتری به او دهیم، مثلا اگر ساعت 12 شب به او شیر می‌دادیم، تا 4 صبح شیر ندهیم، 4 و 5 صبح دوباره به او شیر دهیم و بعد از آن، دیگر به او شیر ندهیم تا اگر بیدار شد گرسنه باشد و صبحانه بخورد. بهتر است غذای کوچکی در دهان کودک بگذاریم تا احساس کند که این صبحانه است و سپس به او شیر بدهیم. مادری که تا صبح پستان‌هایش را در دهان کودک می‌گذارد و او شیر می‌مکد و به خصوص او را کنار خودش می‌خواباند و در آغوش دارد، دیر‌تر و سخت‌تر غذایی به غیر از شیر را می‌پذیرد. اما بعد از 16 و 17 ماهگی باید شیر شب را از کودک گرفت تا او راحت‌تر صبحانه بخورد. کودکی که توسط مادربزر گ نگهداری می‌شود، شرایطش متفاوت است. چیزی که مادربزر گ‌ها به عنوان غذا قبول دارند یک کاسه سوپ است. در صورتی که در این سن کودک ممکن است در هر وعده به اندازه یک‌چهارم استکان بیشتر غذا نخورد.
از طرفی وقتی مادر شاغل است به محض اینکه وارد خانه می‌شود اولین سوالی که می‌پرسد این خواهد بود �بچه‌ام غذا خورد؟� این تنها سوال مادران شاغلی که فرزندشان را مادرشان نگهداری می‌کند نیست. حتی مادرانی که کودکشان را از مهد تحویل می‌گیرند هم به جای اینکه بپرسند بازی کردی؟ چه کارهای دیگری انجام دادی؟ نقاشی کشیدی؟ فورا در مورد غذا خوردن از او سوال می‌کنند. حال آنکه این اصلا صحیح نیست. مادر باید با آرامش و آرام‌آرام از کارهای روزمره کودک سوال کند و در آخر از غذایش بپرسد. به هر حال در خانه مشخص می‌شود که آیا کودک گرسنه است یا نه. اگر گرسنه باشد، غذا می‌خورد. مشکل اینجاست که ما خیلی نامناسب با بچه‌ها برخورد می‌کنیم و در واقع نمی‌دانیم که چگونه والدی باشیم. باید دانست 10 تا 14 درصد از بچه‌ها بسیار سخت هستند، روش نگهداری این بچه‌ها که به آنها بچه‌های نق‌نقو هم می‌گویند با دیگران متفاوت است. عده‌ای از بچه‌ها، بچه‌های ساده و راحتی هستند و برخی هم بچه‌های متوسطی هستند. دانستن این نوع تقسیم‌بندی در شیوه برخورد با آنها بسیار موثر است اما متاسفانه بسیاری از متخصصان اطفال هم این تقسیم‌بندی را نمی‌دانند. اگر کودک مدت طولانی‌تری زیر پستان باشد و بعد غذایی به او داده نشود و حدود 3 تا 4 ساعت بعد به او غذا داده شود و دوباره شیر مادر به او داده شود، شاید در تغذیه بهتر کودک موثرتر باشد.
در مورد این مساله که در این سن شیر مادر برای کودک به اندازه هست یا خیر باید گفت شیر مادر از نظر انرژی کافی است و ویتامین‌هایی از جمله ویتامین A و پروتئین که برای مغز لازم است را تامین می‌کند اما اگر وزن نمی‌گیرد یا اگر وزن کم کرده، شیر مادر از نظر انرژی برایش کافی نیست. باید مادر را تشویق کرد که یا فقط به او شیر دهد یا اینکه باید فاصله شیر را بیشتر کرد و اگر وزن‌اش کم است، توصیه می‌شود شیر پاستوریزه و ماست را هم با همان وضعیتی که هنگام شیردادن از پستان با کودک دارد رعایت کرده و این مواد را به او بدهد.
بهتر است مادر با شیر پاستوریزه فرنی‌ای با طعم وانیل درست کند و با قاشق به کودک بدهد و هرگز شیشه و پستانک به کودک ندهد! چون بعدا هم باید کودک را از شیر خودش بگیرد و هم از شیشه و پستانک و این کار را سخت‌تر می‌کند. در مورد از شیرگرفتن هم باید گفت که از شیر گرفتن کودک با این شرایط و در این سن خیلی زود است و برای کودکی که این همه دلبسته مادر است درست نیست. از شیر گرفتن کودک ممکن است از نظر روانی به کودک آسیب برساند. شاغل بودن مادر هم مطمئنا روی این بدغذایی و غذا نخوردن او تاثیر دارد. چرا که وقتی صبح از خانه بیرون می‌رود عصبانی است و اوقاتش تلخ است، بعد ازظهر هم خسته است. از طرفی اگر مادر حمایت کسی را هم نداشته باشد، مادر را عصبی می‌کند و کودک را لجباز.
نکته دیگر در مورد شیر خشک و ترنجبین است. قبلا رسم بود روزهای اول پس از تولد برای اینکه مکونیوم یا همان اولین مدفوع کودک به راحتی دفع شود، به او کره و بارهنگ یا شیر خشت یا ترنجبین می‌دادند. امروزه با افزایش اطلاعات مادران، آنها می‌دانند که دادن شیر مادر مخصوصا آغوز به راحتی می‌تواند سبب دفع اولین مدفوع شود و نیازی به دادن این مواد نیست. اما در بچه‌ بزرگ‌تر که یبوست دارد باید دنبال دلیل آن گشت، دادن برخی داروهای گیاهی نباید خودسرانه باشد و بهتر است مشکل کودک با نظر پزشک برطرف شود.
نکته دیگر در مورد شربت‌های اشتها‌‌آور است. طبق دستورالعمل انجمن تغذیه کودک، تا سن 2 سالگی به غیر از شربت‌ها و قطره‌های مجاز مثل A، D و آهن نیازی به دادن مولتی ویتامین‌ها و اشتها‌آورها نیست مگر اینکه پزشک بر اساس معاینه کودک و شرایط خاص او تشخیص دهد که او نیاز به مکمل دیگری هم دارد. بسیاری از شربت‌های اشتها‌‌آوری که خواب‌آور هم هستند، می‌توانند روی قد کودک تاثیر بگذارند. اگر بچه‌ای بی‌قرار است یا اگر شب تا صبح نمی‌خوابد و خیلی مضطرب است با دستورالعمل خاص و فردی می‌توان شربت اشتها‌‌آور را با چند قطره شروع کرد و زمان مناسبی هم آن را پایان داد. مشکل دادن این شربت‌های اشتها‌‌آور این است که وقتی شروع می‌شود و یک‌باره قطع می‌شود، دوباره کودک شدیدتر از پیش بی‌اشتها می‌شود.

نگاه دوم
بیماری?هایی که کودک را بی?اشتها می?کنند
دکتر فاطمه فرهمند / فوق‌تخصص گوارش اطفال و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران


بچه‌ها از سنین 1 تا 2 سالگی دچار بدغذایی می‌شوند و این نگران‌کننده نیست. این موضوع می‌تواند به دلایل مختلف اتفاق بیفتد. از سنین بعد از 6 ماهگی، اگر کودکی تغذیه تکمیلی را نپذیرفت به دلیل آن است که با بو و مزه برخی غذاها آشنا نیست. این وضعیت طبیعی است. به‌تدریج که کودک با این غذا آشنا شود حتما آن را خواهد پذیرفت. اگر در این زمان وزن‌گیری خوب باشد اما کودک تمایل چندانی به خوردن نداشته باشد، مشکلی ایجاد نمی‌شود.
اما گاهی تکامل وزنی کودک با تاخیر انجام می‌شود و منحنی رشد او افت می‌کند. در این صورت باید علتی برای این افت رشد جستجو و کودک را از نظر ابتلا به عفونت‌های ادراری، اختلالات گوارشی و ریفلاکس معده به مری بررسی کرد. آزمایش خون و بررسی و کشت ادرار اولین کاری است که معمولا برای تشخیص علت بی‌اشتهایی انجام می‌شود.
اگر کودک 1 تا 2 ساله فقط شیرمادر می‌خورد و وزن‌گیری خوبی دارد و منحنی رشد او در حد طبیعی است، بهتر است در حد تمایل به او غذا بدهیم و اصراری بر زیاد غذاخوردن او نداشته باشیم، اما اگر وزن‌گیری دچار مشکل است، باید به عوامل زیادی توجه داشت.
اول اینکه کودک مشکل جسمانی نداشته باشد و دچار عفونت ادراری، کم‌خونی، ریفلاکس و یبوست نباشد. اگر بچه‌ای غذا نمی‌خورد و وزن کم کرده است، این موضوع باید جدی گرفته شده و بررسی شود.
مصرف خودسرانه داروهای گیاهی و خوددرمانی بدون مشورت با پزشک در درمان و بهبود اشتهای کودک تاثیری ندارد، اما اگر کودک هیچ مشکل جسمانی‌ای نداشت و باز هم تمایلی به غذا نداشت، برای غذا دادن به او می‌توان شیوه‌های متعددی را امتحان کرد. مثلا در حضور دیگران به آنها غذا داد یا هنگام تماشای تلویزیون. می‌توانید او را به پارک ببرید و آنجا به او غذا بدهید. البته باز هم نباید به زور و اجبار متوسل شد. گاهی تزئین غذا و شکل‌ دادن به آن نیز موثر است. این کودکان، کودک سخت محسوب می‌شوند.
در برخی موارد کودک غذاهای سفت و جامد را نمی‌خورد و بلافاصله پس از خوردن این غذاها دچار استفراغ می‌شود. در این موارد باید به مشکل ریفلاکس فکر کرد و بررسی‌های لازم را انجام داد.
مصرف خودسرانه ویتامین‌ها و مکمل‌ها گاه اثر معکوس دارد و به دلیل افزایش فشار مغز، کودک را بی‌قرار و بی‌اشتهاتر می‌کند به‌طوری که حتی ممکن است از خوردن غذاهای معمول نیز سر باز ‌زند.
زیاد خوردن کودک یا خوردن برخی غذاهای خاص مثل پسته و بادام و تخمه، کودک را دچار یبوست می‌کند و باعث می‌شود که دفع به خوبی صورت نگیرد. عدم دفع مدفوع، رشد میکروب‌ها در رودهها و دستگاه گوارش و بدبو شدن دهان و مدفوع را در پی دارد. این میکروب‌ها روی پرزهای زبان جمع می‌شوند و رنگ‌سفیدی را ایجاد می‌کنند و می‌گویند زبان بار دارد. یبوست باعث بروز مشکلاتی از جمله غذا نخوردن کودکان می‌شود. گاهی تب برخی کودکان با انجام دفع و تخلیه روده کاهش می‌یابد.
داروهای گیاهی‌ای را که مورد تایید وزارت بهداشت هستند، باید از داروخانه‌های معتبر تهیه کرد اینها شامل ترکیب‌هایی از ویتامین‌ها و عصاره‌ها و برای افزایش اشتها مفید هستند. مصرف خودسرانه داروهای گیاهی بدون مراجعه به پزشک، نه‌تنها مشکل کودک ما را حل نمی‌کند بلکه ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری برای او ایجاد کند.

نگاه سوم
نعناع، گشنیز و زیره
محرک معده?اند
دکتر محمد حسین صالحی سورمقی/ متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران
تغییر در روند طبیعی فعالیت روزمره کودک یا به نحوی بی‌میلی به غذا یا بی‌اشتهایی او، می‌تواند نشانه وجود بیماری یا مشکلی در کودک باشد. بعضی از مادران می‌گویند سفیدشدن رنگ زبان کودکم دلیل رودل اوست که این‌طور نیست. اکتفا به ظاهر بیمار و رنگ زبان و دیگر علایم و حتی اعتقاد به بی‌ضرر بودن داروهای گیاهی، نمی‌تواند دلیل مراجعه به عطاری‌ها و برخی داروخانه‌ها برای دریافت داروهای گیاهی باشد. نکته مهمی که والدین باید به آن توجه کنند این است که پزشک متخصص کودک بهتر از هر کسی می‌تواند مشکل کودک را تشخیص‌ دهد. هرگونه نشانه بیماری و ناخوشی را با متخصص کودک مطرح و به او اطمینان کنید. استفاده از داروهای بدون نسخه حتی داروهایی که مجوز وزارت بهداشت دارند و خوددرمانی، نه‌تنها مشکل را حل نخواهد کرد، بلکه حتی می‌تواند بیماری کودک را تشدید کند.
اما وقتی علت بیماری مشخص شود، مثلا وقتی پزشک متخصص نفخ، درد و اسپاسم کودک را تایید کرد، می‌توان گفت چه گیاهان دارویی‌ای برای درمان وجود دارد و آنها را پیشنهاد داد. برخی داروهای گیاهی را می‌توان بدون نسخه دریافت کرد زیرا این داروها از کم‌عارضه‌ترین داروها محسوب می‌شوند.
نفخ یکی از گسترده‌ترین عوارض سو‌ءهاضمه است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند.
در برخی موارد به دلیل اینکه معده ضعیف است و نمی‌تواند به میزان کافی آنزیم هضم غذا را ترشح کند، به جای اینکه هضم غذا در 20 دقیقه انجام شود، 2 ساعت طول می‌کشد، بنابراین نیاز به محرک معده وجود دارد تا مقدار بیشتری آنزیم ترشح شود. در این حالت می‌توان از داروهای گیاهی استفاده کرد.
تمام گیاهانی که رایحه دارند مثل نعناع، گشنیز، زیره و بادرنجبویه، محرک معده و موثرترین داروهای گیاهی برای درمان سوءهاضمه هستند. این داروها که برای رفع اسپاسم یا گرفتگی ماهیچه استفاده می‌شوند، به صورت قطره در تمام داروخانه‌های معتبر وجود دارند و بدون نسخه می‌توان آنها را تهیه کرد. این داروها را از دوران نوزادی تا بزرگسالی می‌توان به کودک داد اما میزان مصرف آنها باید براساس میزان توصیه شده باشد.
در کودکانی که دلیل بی‌اشتهایی‌شان کاملا مشخص و به‌وسیله پزشک متخصص تایید شده است، می‌توان از برخی داروهای ضدیبوست گیاهی استفاده کرد. این داروها برای کودکان زیر 10 سال به شکل روغن‌های گیاهی مثل بادام و زیتون است. بارهنگ یا اسفرزه که امروزه قرص و کپسول و پودر آنها هم وجود دارد و شربت انجیر که قدرت متوسط تا پایین‌تری دارد، برای بچه‌ها مناسب هستند. شیر خشت و ترنجبین هم نرم‌کننده و با قند خاص گیاهی هستند و به دلیل داشتن طعم شیرین به عنوان شیرین‌کننده برخی داروها به‌کار می‌روند. این گیاهان به دلیل داشتن ترکیب‌های قندی خاص، برای درمان یبوست به‌کار می‌روند و چون ضرری ندارند و خیلی قوی نیستند، می‌توانند به عنوان مسهل ضعیف به‌کار برده شوند.

نگاه چهارم
این کودک
دوست دارد خودش غذا بخورد
دکتر فریبا عربگل / فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دبیر انجمن روان‌پزشکی کودک و نوجوان
عاد‌ت‌های غذایی و رفتار نادرست غذایی کودکان، به‌طور کلی به 3 گروه کلی تقسیم می‌شود؛ گاهی کودک تغذیه کم و ناکافی دارد و وزن او در مقایسه با سنش کمتر است، این موضوع باعث نگرانی و ناراحتی والدین می‌شود. مشکل دوم مربوط به تغذیه زیاد کودک است، در این حالت کودک در مقایسه با سنش وزن بیشتری دارد و مبتلا به چاقی است که باز هم این موضوع والدین را نگران می‌کند. گاهی هم کودک از نظر وزنی در محدوده طبیعی است ولی عادت‌ها و رفتارهای بدغذایی دارد.
علل مشکلات غذایی کودکان را باید در عوامل مربوط به یادگیری و الگوبرداری محیطی و عوامل سرشتی و ژنتیکی کودک جستجو کرد.
در مورد بچه‌هایی که بی‌اشتهایی و بی‌میلی به غذا و وزن کمی دارند، معمولا مشکلات تغذیه به سن رشدی کودک بستگی دارد.
وقتی سن کودک بیشتر می‌شود، مثلا سنین 8-5 ماهگی، مشکلات تغذیه‌ای به شکلی دیگر در کودک ظاهر می‌شود. به‌طور کلی، انتظار داریم به‌تدریج که کودک بزرگ‌تر می‌شود نوعی دلبستگی بین کودک و مادر ایجاد شود و کودک با مادر یا مراقب خود یک نوع ارتباط ویژه عاطفی برقرار کند. اگر بنا به هر دلیلی این دلبستگی ایجاد نشود، روی تمام رفتارهای کودک از جمله غذا خوردن او هم تاثیر می‌گذارد.
اگر مادری به دلایلی که ذکر شد یا به دلیل استرس و مشغله‌های کاری و زندگی یا درگیری‌های خانوادگی و... نتواند این ارتباط عاطفی و معنی‌دار را با کودک برقرار کند، احتمال ابتلای کودک به مشکلات تغذیه‌ای زیاد می‌شود. غذا دادن به کودک به حوصله و توجه نیاز دارد و مهم‌ترین وجه ارتباطی مادر و کودک، امر تغذیه است.
به‌تدریج که کودک بزرگ و به سن 2 سالگی نزدیک می‌شود، میل به استقلال و جدا شدن از والدین در او شکل می‌گیرد. پیامی از درون او می‌گوید که من یک موجود مستقل و جدا هستم، من هم حرف‌هایی دارم که متفاوت از حرف و سخن شماست، قرار نیست هر چه شما بگویید من همان را انجام دهم، من دیگر بزرگ شده‌ام و به این ترتیب کم‌کم مخالفت‌های او با والدین شروع می‌شود. البته این یک مساله طبیعی رشدی است و غیرطبیعی نیست به شرط آنکه شدید نباشد و درست هدایت شود. این مخالفت در امر غذا خوردن نیز خود را نشان می‌دهد. کودک دوست دارد خودش غذا بخورد و قاشق را به دست بگیرد و اگر مادر روی تمیزی و پاکیزگی بیش از حد تمرکز کند یا وسواس داشته باشد که مبادا لباس‌های کودک کثیف شود یا غذا را روی زمین بریزد؛ یک کشمکش قدرت بین مادر و کودک به وجود می‌آید. از یک طرف مادر می‌خواهد کنترل اوضاع را به‌دست بگیرد و خودش به کودک غذا بدهد و از طرف دیگر کودک اصرار دارد تا خودش کارهایش را انجام دهد. هر چقدر کودک از نظر سرشتی بدقلق‌تر و لجبازتر باشد و مادر وسواسی‌تر، مضطرب‌تر و کنترل‌کننده‌تر، اوضاع بدتر می‌شود و کودک از خوردن غذا بیشتر امتناع خواهد کرد. او برای مخالفت در مقابل کنترل‌های شدید مادر، از خوردن غذا سر باز می‌زند.
برای پیشگیری از چنین رفتار نامناسب تغذیه‌ای، بهتر است به میل کودک به استقلال و جدایی احترام بگذاریم و اجازه دهیم تا او نیز اختیاراتی داشته باشد. قاشق و بشقاب را جلوی کودک بگذاریم تا خودش غذا بخورد و این مهارت را یاد بگیرد. ما نیز هرازگاهی یک قاشق غذا در دهانش بگذاریم.