3⃣ حالا برویم سراغ غربالگری بارداری در ایران:
- اول ببینیم این غربالگری برای چه بیماری هایی است؟ چند بیماری را تشخیص میدهد؟ کل سلامت جنین را میسنجد؟
این غربالگری سه #تریزومی (اختلال کروموزومی) را مورد بررسی قرار میگیرند: تریزومی ۱۳ و ۱۸ و ۲۱
تریزومی ۲۱ همان سندروم داون است.
(NTD ها هم ممکن است مشخص شوند که البته مدنظر طراحی این غربالگری نبوده اند و در سونوگرافی آنومالی اسکن بهتر دیده میشوند.)
تریزومی ۱۳ و ۱۸ مغایر با حیات هستند و اکثریت قاطع جنین های مبتلا میمیرند.
پس این غربالگری با اینهمه استرس، هزینه، سروصدا، فقط برای کشف و مدیریت یک مشکل در جنین است: سندروم داون!
سایر بیماری های جنین مثل اننسفالی، بیماری پروانه ای، فلج مغزی، نقایص حرکتی، سندروم های نادر و عجیب، ربطی به این غربالگری ندارند! این غربالگری برای تشخیص آنها نیست!
- آیا غربالگری به پیشگیری از بیماری یا بهبود سلامت جنین کمکی میکند؟
خیر! غربالگری فقط #تشخیصی است، نه #درمانی! هیچ درمانی برای سندروم داون وجود ندارد! انجام این آزمایش ها هیچ کمکی به سلامت جنین نمیکند و نقش #پیشگیری ندارد.
- آیا غربالگری، #تشخيص_قطعی است؟
قطعاً خیر!
اگر نتیجه یک غربالگری مثبت است یعنی «#احتمال وجود این مشکل در این فرد وجود دارد؛ و درصورت تمایل به تشخیص، فرد میتواند تحت بررسی بیشتر قرار بگیرد» !
آیا جنینی که نتیجه غربالگری اش مثبت است حتماً مشکل دارد؟
اصلاً!
ممکن است به صورت کاذب، مثبت شده باشد.
در ادامه، مطلب به خوبی آشکار خواهدشد.
-آیا فردی که غربالگری مثبت دارد، باید اجباراً مراحل بعدی را انجام دهد؟
خیر هیچ اجباری از جهت قانونی و علمی وجود ندارد.
- داون چه بیماری است؟
مجموعه ای از علائم؛ از عقب ماندگی ذهنی تا چهره خاص تا استعداد ابتلا به برخی بیماری ها مانند مشکلات قلبی.
- آیا همه داون ها شبیهند؟
خیر. داون طیف دارد. بیماری برخی انقدر شدید است که در دوران جنینی از بین میروند. برخی نه تنها میتوانند تحت تربیت امور روزمره قرار بگیرند و حتی ازدواج کنند بلکه میتوانند آموزش درسی هم ببینند. داون های زیادی در دنیا مدال های جهانی مختلف گرفته اند یا موفقیت کسب کرده اند!
سندروم داون را «سندروم مهربانی» هم نامیده اند چون سطح عاطفه این کودکان بسیار بالاست. این کودکان از اینکه به دنیا آمده اند ناخشنود نیستند و از زندگی خود راضی و شادند.
- شیوع داون چقدر است؟ چند نفر در هر صد تولد زنده؟
در هر «صد» تولد؟!
نه!
کمتر از اینهاست!
بگو چندتا در هر «هزار» و حتی «ده هزار» ؟!
دو مطالعه، شیوع داون در ایران را ٠/٩ در هر هزار تولد زنده و ۹/٢ در هر ده هزار تولد زنده ذکر کردهاند.
ساده بگویم؟
یعنی فقط به احتمال ٠/٠٩ درصد ممکن است نتیجه هر بارداری، یک بچه مبتلا به داون باشد!
یعنی جنین ها بدون هیچ غربالگری و بررسی ای، به احتمال ٩٩/٩١ درصد سالمند!
يعنی همه این فشارها، هزینه ها، استرس ها، برو و بیاها، تهدیدها، ترساندن ها برای این بررسی این احتمال بسیار کوچک!…
نکته: احتمال رخداد داون با افزایش سن مادر بالاتر میرود. اما باز هم، عدد همچنان بسیار کوچک است: حدود ٠.۲۸ درصد!
در بالاترین حد احتمال بروز (مادر بالای ۴۵ سال)، باز هم به احتمال ۹۹% جنین سالم است!
- تا اینجا با توجه به میزان ولادت در ایران (که درسالهای گذشته حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ در سال بود اما گویا به ۱ میلیون در سال کاهش پیدا کرده😞)،
تمام این هزینههای میلیاردی و فشار بر خانواده ها، فقط برای کشف کمتر از ۱۰۰۰ جنین مبتلا به سندروم داون انجام میشده است!
ادامه ماجرا جالب تر است...
✍ د. موحدینیا | مادر، پزشک، دستیار تخصصی پزشکی پیشگیری و اجتماعی دانشگاه تهران
@hejrat_kon