● 10 تا از قدیمی ترین آثار باستانی ایران●

1. زیگورات چغازنبیل

زیگورات چغازنبیل، نیایشگاهی باستانی است که در دوره ایلامیان بنا شده و در میان دو شهر قدیمی شوش و شوشتر در استان خوزستان واقع شده است. این سازه خشتی و گلی با قدمتی بیش از 3500 سال، هنوز هم به عنوان یکی از نمادهای تاریخ ایران باقی مانده است و به‌خاطر استحکام و طراحی ویژه‌اش، توانسته است تا امروز سرپا بماند. چغازنبیل به عنوان اولین اثر باستانی ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسیده و به دلیل جذابیت‌های تاریخی و فرهنگی خود، توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب می‌کند.

2. مجموعه پاسارگاد

مجموعه پاسارگاد در شمال شرقی استان فارس واقع شده و به عنوان آرامگاه کوروش کبیر مشهور است. این مجموعه با بقایای کاخ‌ها، باغ پادشاهی و دیگر سازه‌های مرتبط، در واقع نمایانگر هنر و معماری دوران هخامنشی است. پاسارگاد به عنوان یک اثر تاریخی برجسته در سال 2004 در فهرست یونسکو به ثبت رسید و اهمیت ویژه‌ای در تاریخ ایران دارد. این مکان نه تنها یادآور شکوه کوروش و هخامنشیان است، بلکه جاذبه‌ای بی‌نظیر برای بازدیدکنندگان و پژوهشگران به شمار می‌آید.

3. تخت جمشید (پرسپولیس)

تخت جمشید، پایتخت امپراطوری هخامنشی و یکی از مشهورترین سازه‌های باستانی ایران، به عنوان پرسپولیس نیز شناخته می‌شود. این شهر باستانی که از قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد آباد بوده، به عنوان یک شاهکار معماری شناخته می‌شود و شامل مجموعه‌ای از کاخ‌ها و حجاری‌های زیباست. آثار موجود در این منطقه به خوبی نشان‌دهنده هنر و فرهنگ غنی دوران هخامنشی است و با گذشت 2500 سال، همچنان الهام‌بخش و جذاب است. نقش رستم، که مقبره شاهان هخامنشی را در بر می‌گیرد، نیز در نزدیکی این محوطه واقع شده و آثار تاریخی متعددی از دوران ساسانیان را در خود دارد.

4. بیشابور

بیشابور، شهری باستانی در کازرون استان فارس است که در دوران ساسانیان بنا شده و به عنوان یک نقطه تاریخی و فرهنگی شناخته می‌شود. این شهر به یاد پیروزی شاهپور بر رومیان ساخته شده و شامل مجموعه‌ای از کاخ‌ها، معابد و خانه‌هاست. سنگ‌نگاره‌ها و موزاییک‌های بی‌نظیر این شهر، به همراه کتیبه‌های متعدد، جلوه‌ای ویژه به این منطقه داده و آن را به یکی از نقاط دیدنی تبدیل کرده است.

5. سنگ‌نبشته بیستون

سنگ‌نبشته بیستون، واقع در دره هرسین کرمانشاه، از مهم‌ترین متون تاریخی ایران به شمار می‌آید. این اثر، که نمایانگر پیروزی داریوش بزرگ بر گئوماته مغ است، با حجاری‌های خیره‌کننده و متونی به چند زبان، به عنوان یکی از شگفتی‌های دوران هخامنشی شناخته می‌شود. بیستون با قدمت خود، به عنوان یک منبع تاریخی ارزشمند به ثبت یونسکو درآمده است، اما در طول زمان آسیب‌های جدی را متحمل شده که نیاز به حفاظت بیشتری دارد.

6. شهر سوخته

شهر سوخته، یکی از قدیمی‌ترین دولت‌شهرهای ایران، در نزدیکی زابل واقع شده و به عنوان تمدنی پیشرفته با تاریخ 6000 ساله شناخته می‌شود. این شهر که به عنوان پیشرفته‌ترین شهر جهان قدیم لقب گرفته، در آثار تاریخی مانند طلا، زیورآلات و سفال‌های باستانی نشان‌دهنده سطح بالای هنر و صنعت آن زمان است. همچنین، شهر سوخته به دلیل کشف اولین انیمیشن جهان بر روی یک کوزه سفالی، مورد توجه خاص پژوهشگران قرار دارد.

7. ارگ بم

ارگ بم، بزرگ‌ترین سازه خشتی جهان، متعلق به دوره ساسانی است و در مسیر جاده ابریشم قرار دارد. این مجموعه با طراحی خاص خود، شامل عمارت‌های عظیم، بازارها و خانه‌های کوچک است که به امنیت و تهویه مطبوع معروف بوده و به عنوان یکی از مراکز تجاری مهم در آن زمان شناخته می‌شود. ارگ بم در اثر زلزله آسیب جدی دید، اما پس از آن بازسازی شده و هنوز هم مورد توجه بازدیدکنندگان است.

8. سازه‌های آبی شوشتر

سازه‌های آبی شوشتر، که شامل پل‌ها، تونل‌ها و آسیاب‌های آبی می‌باشد، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های صنعتی پیش از انقلاب صنعتی اروپا شناخته می‌شوند. این سازه‌ها که برای هدایت و مصرف بهینه آب طراحی شده‌اند، به زیبایی نشان‌دهنده هنر مهندسی و معماری در دوران هخامنشی تا ساسانیان هستند و به عنوان یک جاذبه گردشگری مهم در ایران به شمار می‌روند.

9. تخت سلیمان

تخت سلیمان، محوطه تاریخی وسیعی در آذربایجان غربی است که به عنوان یک مکان مذهبی و اجتماعی مهم برای ساسانیان شناخته می‌شود. این محل یکی از سه نگهداری آتش زرتشت در ایران بوده و به عنوان مکان تاج‌گذاری شاهان ساسانی نیز کاربرد داشته است. برخی محققان معتقدند که این مکان، زادگاه زرتشت نبی نیز می‌باشد و به همین دلیل اهمیت ویژه‌ای در تاریخ و فرهنگ ایران دارد.

10. بندر سیراف

بندر سیراف، واقع در نزدیکی کنگان در استان بوشهر، یکی از بندرهای باستانی پررونق خاورمیانه در زمان خود بوده است. این بندر با معماری خاص و شبیه به ماسوله در گیلان، به دلیل تنوع قومی و مذهبی‌اش معروف بوده و گورهای باستانی موجود در آن گواهی بر تاریخ غنی و تنوع فرهنگی در این منطقه است. متاسفانه، زلزله‌ای شدید بندر سیراف را به کلی ویران کرد، اما در زمان خود به عنوان یکی از مهم‌ترین و پررونق‌ترین بنادر در منطقه شناخته می‌شد.این آثار تاریخی نه تنها نشان‌دهنده غنای فرهنگی ایران باستان هستند، بلکه به عنوان میراث جهانی نیز ارزشمند می‌باشند و نیازمند حفاظت و نگهداری مناسب هستند تا نسل‌های آینده نیز بتوانند از آن‌ها بهره‌مند شوند. برای جذب گردشگران و علاقمندان به تاریخ و فرهنگ، معرفی این آثار در برنامه‌های فرهنگی و گردشگری باید در اولویت قرار گیرد.