تربیت کودک پرخاشگر

 سلام؛ دوست عزیز پرخاشگری کودکان در واقع نشان‌دهنده‌ی درد و ناکامی کودک بدلیل ناتوانی او در کنترل جهان اطرافش است. اتفاقی رخ می دهد که کودک عزیزتان را آزار می دهد. کودک احساسات سرشاری دارد، اما وسیله کافی برای ابراز ناامیدی خود به طرز مناسبی را ندارد. این امر او را بیش از پیش ناامید کرده و از عصبانیت منفجر می کند. در نهایت او با تنها وسیله ای که در اختیار دارد به شما حمله می کند یعنی با کتک زدن، جیغ زدن، پرت کردن وسایل و ...کودک شما در این سن خواسته ها و آرزوهای بسیار قوی دارد، اما مهارت لازم برای انتقال این خواسته ها به شما را ندارد و چون مهارت های زبانی و کلامی برای بیان خویش ندارد، با وسایل دیگری این کار را انجام می دهند: با قهر، قشقرق به پاکردن و زدن دیگران. دوست عزیز پدر و مادر نقش مهمی در پرخاشگری کودکان دارند. والدین کودکان پرخاشگر، یا خود پرخاشگرند و یا رفتاری مناسب با کودکان خود ندارند و در آنان خشم و ناکامی ایجاد می کنند و به این ترتیب کودکان خود را پرخاشگر بار می آورند. والدینی که با کودک، پرخاشگرانه صحبت می کنند و کتک، توهین و سرزنش در رتبه اول زندگی آن ها قرار دارد، چگونه می توانند انتظار داشته باشند که کودکانشان آرام و صبور باشند. ممکن است یکی از دلایل پرخاشگری فرزند دلبندتان اعتراضش نسبت به نبود مادر باشد ولی شما می‌توانید در زمان‌هایی که در کنار فرزندتان هستید با بازی و توجه به کودک آن را جبران کنید. به شما توصیه می‌کنم از تکنیک زمان با کیفیت استفاده کنید. هر روز روزی نیم ساعت با فرزندتان بازی دلخواه او را انجام دهید؛ در این نیم ساعت هرکار دیگری را که توجه شما را از کودکتان پرت می‌کند تعطیل کنید و تمام توجه خود را معطوف به فرزندتان کنید؛ نیم ساعت فعالیت لذت‌بخش مادر و کودک؛ نیم ساعت فعالیت لذت‌بخش پدر و کودک. موضوع بعدی این است که به طور کلی کودک ترجیح می دهد از راه های مثبت یعنی با کارهای خوب توجه را بدست آورد. اما اگر تشویق کارهای خوب به اندازه کافی نباشد و کودک مورد بی توجهی قرار گیرد، برای او توجه منفی هم بهتر از هیچ است. کودکی که اغلب مورد غفلت واقع می شود ممکن است پس از مدتی کشف کند که اگر جنگ و دعوا راه بیندازد و دیگران را بزند، در مرکز توجه دیگران قرار می گیرد. بنابراین شما باید سعی کنید با بازی، نوازش، تشویق و پاداش توجه مثبت به فرزندتان بدهید تا سعی در گرفتن توجه منفی از راه پرخاشگری نداشته باشد. شما باید در پاداش دادن و تنبیه کردن فرزندانشان رفتار با ثباتی داشته باشید و با استفاده از راههای مؤثر بدون این که با تنبیه شدید همراه باشد پرخاشگری کودکان را کنترل کنید. شما می توانید به کودکتان کمک کنید تا راه دیگری غیر از زدن برای بیان ناامیدی اش بیابد. شاید بتوانید با ارائه چیزی مناسب کتک خوردن (بالش یا کیسه بکس) میل او به زدن را تغییر دهید. این کار وقتی موثر است که کودک شما بزرگتر باشد. بعد از پایان بحران یعنی زمانی که کودکتان آرام و منطقی شده، می توانید دوباره اتفاق را مرور کنید و راجع به آن صحبت کنید. برای کودک لازم و مفید است بیاموزد و بتواند از کلماتی برای بیان احساسات منفی اش استفاده کند. به کودک یاد بدهید که در زمان مناسب بگوید:”الان دارم از عصبانیت آتیش می گیرم” وقتی کودک بتواند احساسات خود را مستقیما و مانند افراد بالغ بیان کند، کتک زدن به تدریج متوقف می شود. کودک می زند چون نمی تواند احساسات خود را به شما منتقل کند. وقتی شما بر احساسات کودکتان واقف باشید و آن را تصدیق کنید، دیگر دلیلی برای کتک زدن وجود ندارد. مثلا وقتی به کودک عزیزتان می گویید:”حتما از اینکه به تو اجازه نداده ام این کار را بکنی خیلی ناراحت هستی” با این جمله شما به او نشان داده اید که احساس او را می فهمید و به او حق می دهید که احساس عصبانیت کند و این طبیعی است.آنچه شما بدین وسیله به او می آموزید، این است که به روشی غیر از کتک زدن، عصبانیت خود را ابراز کند. حتی اگر کودکتان به اندازه کافی بزرگ نشده باشد، لازم است بداند که رفتار پرخاشگرانه، اشتباه است. کودکان خود به خود نمی دانند چه کاری اشتباه است و این را باید به آنان آموزش داد. وقتی کودک سعی می کند شما یا خودش را بزند، محکم دستانش را بگیرید، در چشمان او خیره شوید و محکم (اما بدون عصبانیت) بگویید:”شما اجازه نداری مامان را بزنی.”
کلام آخر اینکه شما به عنوان پدر و مادر مسئولیت بزرگی به دوش دارید؛ برای اینکه بتوانید فرزندانی شاد و سالم تربیت کنید در درجه‌ی اول باید خودتان الگویی از سلامت و شادکامی باشید. فرزندان کاری را انجام می‌دهند که والدینشان انجام می‌دهند نه کاری که والدین می‌گویند یا توصیه می‌کنند.
پایدار و پیروز باشید.