با سلام خدمت شما مادر عزیز
مطمئنا رویارویی با این مسئله برای شما دشوار و ناراحت کننده بوده است. ولی انچه نیاز است بدانید اینست که:
تمایلات جنسی در کودکان به میزان زیادی معطوف به اکتشاف تن خودشان است و احساساتی که مربوط به این اکتشاف است. با مرور زمان تمایل جنسی شکل نوعی وسیله ارتباطی به خود می گیرد. این تمایل در ابتدا به لمس و کشف بدن خود است و در ادامه به کشف و لمس بدن دیگری می رسد. تمایلات جنسی در کودکان نباید با تمایلات جنسی در بزرگسالان مقایسه شود.
در مورد موضوع پیش آمده، حفظ خونسردی شما در اولویت قرار دارد. در مورد دلیل انجام این کار از پسرتان سوال بپرسید:
عزیزم چطور شد که تصمیم گرفتی این عکس رو بگیری؟
اون لحظه چه فکری توو سرت بود؟
بدون تهدید، بدون ناراحتی و واقعا به دلیل متوجه شدن دلیل این کار سوال بپرسید.
در هنگام پرسیدن سوال بسیار مهم است که به صورت خنثی سوال شود، نه با عصبانیت و نه با سهل انگاری.
این مهم است که بدانیم قبلا تا چه حد فرزند شما در مورد مسائل مربوط به طریقه بدنیا آمدن بچه، تفاوت های دو جنس و ... سوال پرسیده و کنجکاوی داشته است و یا اینکه شما در مورد شناخت و مراقبت از بدن خود ، نواحی خصوصی و ... توضیحاتی بیان کرده اید و آموزشی داشته اید یا خیر.
برای جواب واضح نیاز به دانستن موارد بالا دارم.
ولی به طور کلی یک سری از اطلاعات ضروری در مورد رشد جنسی کودکان در این سن را ، برایتان بازگو می کنم.
از حدود ۷ تا ۱۲ سالگی ، شخصیت کودک سازمان یافته تر می شود و کودک به صورت فردی مستقل در می آید. تغییرات شگرف و رشد سریعی از نظر جسمانی، ذهنی و اجتماعی در او به وجود می آید. از مهم ترین تحولات زندگی او در این دوره، وسعت محیط اجتماعی اوست. ارتباط کودک با گروه همسالان و بزرگسالانی غیر از والدین و محیط دبستان به عنوان دومین نهاد مهم زندگی کودک پس از خانواده، در مجموع فرصت هایی مناسب برای رشد فردی و اجتماعی کودک در ابعاد مختلف فراهم می سازند.
بسیاری از روانشناسان سن ۷ تا ۱۲ را سن نهفتگی یا اختفاء جنسی معرفی کرده اند و برنامه تربیت جنسی هم باید با این نهفتگی هماهنگ باشد و نباید اطلاعات به گونه ای باشد که باعث بیداری زودرس جنسی گردد و باعث شعله ور شدن آتش زیر خاکستر شود. با این حال نباید این تصور ایجاد شود که کودکان قدرت فهم و درک مطالب جنسی را ندارند. کودک با توجه به ویژگی های عقلی و اینکه به سطح نسبتاً مطلوبی از ادراک و قدرت تمیز زشت و زیبا رسیده است، قدرت فهم اینکه چرا باید برای ورود به اتاق خصوصی والدین اجازه بگیرد و چرا باید بستر خواب او از دیگران جدا باشد، را درک میکند.
آنچه مسلم و طبیعی به نظر می رسد این است که اغلب کودکان در سنین ۳ تا ۵ سالگی، کنجکاویهای بسیاری را در ارتباط با فیزیک و آناتومی بدن خویش دارند. همین امر موجب می شود تا به بازیهایی مثل دکتر بازی، علاقه نشان دهند یا در ارتباط با تفاوتهایشان با جنس مخالف، از خود کنجکاوی نشان دهند و پرسش هایی را مطرح کنند.
آنچه مهم است اینکه اولا، والدین و مربیان بدانند که این رفتارها در کودکان، به هیچ عنوان جنبه جنسی ندارد و خطری در این زمینه برای بچه ها وجود ندارد. در واقع کودکانی که در شرایط طبیعی و با حفظ صیانت محیط تربیتی، در فضایی مناسب و شایسته بزرگ می شوند، در سنین کودکی با مشکلات جنسی روبرو نمی شوند و سوالات مکرر بچه ها در این زمینه را نباید به وجود تمایلات جنسی در آنها نسبت داد.
بنابراین وقتی والدین باور کردند که سخن در تمایل جنسی در کودکان در میان نیست، رفتارهای بچه ها در زمینه کشف خودشان و جنس مخالفشان، غیرعادی و بی ادبانه به نظر نمی رسد. اما مهم است که این رفتارهای کودکان تحت نظر بزرگترها باشد. یعنی والدین باید دقت داشته باشند که کنجکاوی بچه ها در این زمینه به حد و مرز خاصی ختم شود و ادامه پیدا نکند. می توان همواره بچه ها را تحت نظارت مستقیم و غیر مستقیم داشت و یا حواس آنها را پرت کرد.
مسئله مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد، به نحوه عکس العمل والدین در زمینه های جنسی مربوط می شود. مثلا ممکن است کودکی با همان تصورات دنیای کودکانه خود از سخنان هم بازی خود در زمینه های جنسی صحبتی را با مادرش داشته باشد.
در چنین مواردی برخی از مادران برخورد سلبی و چکشی با کودکان دارند و با جدیت هر چه تمام تر، آنها را دعوا می کنند و حرفهایشان را به دور از ادب و نزاکت می خوانند و از آنها می خواهند که هرگز دراین باره صحبتی نکنند و اگر کردند، تنبیه خواهند شد.
از طرف دیگر یک مادر می تواند با حالتی کاملا عادی، به سخنان کودکش گوش کند و با لحنی دوستانه و آرام، او را راهنمایی کند و وجود تفاوت میان دو جنس را کتمان نکند و آنرا امری طبیعی و خدادادی معرفی کند اما در نهایت از کودکش بخواهد که در این زمینه هر وقت با سوال یا مسئله ای مواجه شد با او در میان بگذارد. مطمئنا چنین کودکی بیش از سایرین این فرصت را دارد که اگر در هر مقطعی از زمان با مشکل یا مسئله ای روبرو شد، بتواند به راحتی موضوع را مادرش مطرح کند و از او راهنمایی بخواهد. مطمئنا می توان با تجدید نظر در برخی از رفتارهای ساده و دم دستی، تاثیرات عمیق و مثبتی را در کودکان بر جای گذاشت.
نکاتی که باید در پاسخگویی رعایت کنید:
توهین وتحقیر نکنید: نباید فرزندتان را به دلیل سوالش ملامت و سرزنش کنید.مثلاً: “بی تربیت، این هم سواله که می کنی”. “خفه شو بی شعور، دیگه از این حرف ها نزنی ها “.
تهدید و تنبیه نکنید: اگر فرزندتان سوالی راجع به مسائل جنسی بپرسد یا احیاناً به آلت تناسلی اش دست بزند، برخوردهای خیلی خشنی می کنید : “اگر به اون جات د ست بزنی، داغت می کنم “. “دیگه به چیزت دست نزنی ها، والا می کشمت “.
مسخره نکنید: کودکان با تمسخر و ریشخند و دست انداختن، اعتماد به نفسشان را از دست می دهند.
شرمنده و ناراحت نشوید: برخی از والدین وقتی با این گونه سوالات مواجه می شوند، خجالت زده می شوند، روی دست خود می زنند، به کودک این گونه القاء می کنند که اتفاق خیلی ناگواری افتاده است .آن ها نگرانی و شرم خود را به کودک منتقل می کنند و این باعث می شود که کودک نتواند سوالات و مشکلات خود را به راحتی مطرح کند.
شنونده ی خوبی باشید: باید اجازه دهید فرزندتان در کمال آرامش سوالات خود را مطرح کند، تا منظور او را به درستی متوجه نشده اید پاسخ ندهید شتاب زدگی در پاسخ دادن سبب گیج شدن کودک می شود، به نحوی که کودک گاه می گوید منظورمن این نبود.
در پاسخ به سؤالات جنسی کودکان قبل از بلوغ باید یک سری مسائل مورد توجه قرار بگیرد: اول اینکه وقتی با این سؤال مواجه شدیم، باید به خودمان مسلط باشیم و از نگرانی و شرم دچار لکنت نشویم. دوم اینکه باید شنونده خوبی باشیم و اجازه بدهیم کودک سؤالش را کامل بپرسد. موقع جواب دادن هم نباید جواب های ما با شوخی و مسخرگی همراه باشد نباید دروغ گفته شود. مثلاً بعضی پدر و مادرها به فرزندشان می گویند ما تو را خریدیم. این اطلاعات غلط باعث می شود بچه ها وقتی کمی بزرگتر شدند، به پدر و مادرشان بی اعتماد شوند. پس پاسخ ها باید درست باشد و بر مبنای خرافه ها نباشد آموزش باید تدریجی باشد. لازم نیست همه اطلاعات را یک جا در اختیار کودک قرار دهند و باید از شرح و بسط بی مورد پرهیز کنند. همان طور که اشاره شد، باید متناسب با سن و درک کودک و به زبان ساده و قابل فهم باشد. در سنین دبستان و پیش از دبستان پاسخ ها اگر غیر مستقیم باشد، بهتر است. در ضمن اگر سئوالی را اشتباه پاسخ دادیم، باید به اشتباهمان اقرار کنیم و اطلاعات درست را در اختیار آنها قرار دهیم.
با انیمیشن هایی که وجود دارند، فیلم های آموزشی و کتاب های تصویر می توان به سوالات کودکان به درستی پاسخ داد. اگر باز هم نتوانستید به خود و اوضاع مسلط شوید، حتما به یک متخصص روانشناسی مراجعه کنید.
با آرزوی موفقیت برای شما
با سپاس فراوان