نی نی سایت: گمان نمی کنم هیچ یک از ما در درستی این جمله شک و تردیدی داشته باشیم که خوردن ماهی آن هم دو بار در هفته به سلامتی کمک می کند! اما وقتی صحبت از ماهی کنسروی یا همان تن ماهی می شود، شاید نظر همه یکی نباشد. بعضی مخالف مصرف آن هستند چون به نظرشان تن ماهی یک محصول کنسرو شده است و طبعا مثل باقی مواد غذایی کنسروی در آن از مواد نگهدارنده استفاده شده و احتمالا خاصیتی هم ندارد. عده ای اما ممکن است اطلاعات درستی از ویژگی های آن نداشته باشند اما به خاطر طعم خوب و راحتی مصرف، با این استدلال که «تن ماهی هم بالاخره از ماهی درست شده و خوردنش نباید ضرری داشته باشد»، طرفداری آن را می کنند.
اما واقعا حق با کدام گروه است؟ این سوال باعث شد ما سراغ یک متخصص برویم و از او در این باره مشورت بگیریم.
دکتر پیام فرحبخش، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه درباره تن ماهی و مقایسه آن با ماهی تازه می گوید:
نسبت تن ماهی با ماهی تازه مانند چای دم کرده با تی بگ یا قهوه دم شده و نسکافه فوری است! پس می تواند به عنوان یک غذای حاضر و آماده جایگزین ماهی تازه باشد.
محصول کنسروی ماهی اغلب از دو نوع ماهی، ماهی تن یا ساردین تهیه می شود که در 90 درصد موارد از ماهی تن و تنها در 10 درصد از محصولات از ساردین در ساخت آن استفاده می شود. اما هر دوی این ماهی ها از جمله منابع خوب امگا3 و ماهی های چرب هستند که می توانند مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین کنند. بنابراین در صورتی که فرصت طبخ و تهیه ماهی تازه را نداشته باشید تن ماهی به عنوان یک جایگزین فوری و آماده می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
تن ماهی، بی خاصیت یا مغذی؟
به طور کلی محصولات غذایی کنسرو شده خواص خود را از دست می دهند و تنها به عنوان منبع فیبر و طعم دهنده می توان آنها را استفاده کرد. علاوه بر این در فرآیند کنسرو کردن مواد غذایی برای حفظ و نگه داری از آنها و جلوگیری از فساد، مواد نگهدارنده مجاز استفاده می شود که مراجع بهداشتی اجازه استفاده از آنها را می دهند و با اینکه این مواد ایجاد بیماری نمی کند اما به عنوان گزینه مطلوب برای مصرف نیز به حساب نمی آیند.
اما در مورد کنسرو ماهی، شرایط کاملا متفاوت است. جالب است بدانید که از نظر تغذیه ای، تفاوت چندانی میان مواد مغذی موجود در تن ماهی با ماهی تازه وجود ندارد. به عبارت بهتر نباید به تن ماهی مانند دیگر محصولات کنسروی نگاه کرد. زیرا شرایط کنسرو شدن ماهی تن به گونه ای است که باعث حفظ خواص و مواد مفید ماهی می شود. از طرف دیگر به هیچ عنوان نگه دارنده یا افزودنی شیمیایی خاصی به این محصول اضافه نمی شود چون به دلیل شرایط خاص بسته بندی ماندگاری آن بالا است. تنها مواد افزودنی به تن ماهی در برخی محصولات استفاده از سبزیجات و ادویه ها برای بهتر کردن طعم ماهی است. نمک موجود در این محصول نیز به ماندگاری بیشتر آن کمک می کند اما میزان نمک خیلی بالا نیست.
به همین دلیل استفاده از تن ماهی مخصوصا برای کسانی که فرصت تهیه آن را به صورت تازه ندارند یا افرادی که بو یا طعم ماهی تازه را دوست ندارند بسیار خوب است. چون مصرف ماهی دو بار در هفته برای سلامتی لازم است و اگر کسی شرایط تهیه ماهی تازه را ندارد می تواند از تن ماهی استفاده کند.
مراقب این دو مورد باشید!
تنها دو نکته در مورد مصرف ماهی تن باید مد نظر قرار گیرد. نکته اول در مورد کسانی است که دچار چربی خون بالا یا مشکلات قلبی و عروقی هستند. برای این دسته از افراد استفاده از روغن موجود در تن ماهی توصیه نمی شود. بهتر است که اگر این افراد می خواهند از تن ماهی استفاده کنند از محصولاتی که با روغن زیتون آماده سازی شده اند استفاده شود یا اینکه تن ماهی را در سبد آبکشی بریزند تا روغن آن به خوبی خارج شود و سپس استفاده کنند.
نکته بعدی مربوط به میزان نمک موجود در تن ماهی است که کمی بالاست و بهتر است برای افرادی که دچار مشکلات فشار خون هستند در مصرف آن احتیاط کنند و قبل از خوردن گوشت تن را بشویند تا نمک اضافی آن خارج شود.
زنان باردار و کودکان تن ماهی نخورند
تن ماهی را می توان هفته ای دو بار به جای ماهی تازه مصرف کرد اما در مورد دو گروه از افراد هنوز هم منع مصرف وجود دارد. یکی خانم های باردار و دیگری کودکان.
تنها نگرانی در مورد مصرف تن ماهی این است که ماهی های با جثه بزرگ به صورت تن آماده می شوند که این ماهی ها به خاطر عمر طولانی تر در آب ها و اندازه بزرگ تر میزان جیوه و آرسنیک بیشتری در بدن آنها رسوب کرده است. بنابراین خانم های باردار از مصرف تن ماهی نیز مانند سایر مواد غذایی کنسروی باید اجتناب کنند. آنها حتی در مصرف ماهی های تازه که حاوی میزان بالای جیوه است نیز باید احتیاط کنند. ماهی هایی همچون: کوسه‌ماهی، مارلین، اره‌ماهی، بلوفیش، نیزه‌ماهی و ماهی تن. کودکان هم از گروه های حساس هستند که چون سیستم ایمنی بدن آنها کامل و قوی نیست ممکن است این مواد روی آنها تاثیر بگذارد.
