نی‌نی سایت: دکتر سهیلا جلالی، روانشناس و مشاور خانواده- این روزها خواندن کتاب‌های تربیت کودک به ویژه میان مادران جوان و تحصیل کرده حسابی باب شده و افرادی که دستی در بازار چنین کتاب‌هایی دارند هم این موضوع را خیلی خوب فهمیده‌اند زیرا هر سال صدها کتاب با مضامین مختلف تربیتی چاپ می‌شوند که اتفاقا فروش خوبی هم دارند. آیا این کتاب‌ها آنطور که باید و شاید تاثیرگذارند؟
مدتی پیش من در بین مراجعانم با آقایی روبرو شدم که به دنبال کتاب‌هایی با موضوع روانشناسی نوجوانان و چگونگی رفتار با این گروه سنی می‌گشت و وقتی علت را جویا شدم گفت: «من دو فرزند 2 و 10 ساله دارم دارم و امروز به درخواست همسرم به مطب شما آمده‌ام تا درباره روانشناسی کودک و نوجوان چند تا کتاب خوب معرفی کنید.» جالب اینکه وقتی از او می‌پرسم چرا به جای چند جلسه مشاوره با یک روانپزشک کودک و نوجوان، کتاب خریدن را انتخاب کرده‌اید، پاسخ داد: «ما به دنبال یک سری توصیه کلی هستیم و مشکل خیلی مهمی با فرزندانمان نداریم. اگر هم مشکلی پیش بیاید از طریق توصیه‌های این کتاب ها قابل حل است زیرا اغلب نویسنده‌های این کتاب ها، متخصص و روان درمانگر هستند و به جای اینکه هزینه‌های مشاوره‌های گران قیمت روان شناس‌ها را بپردازیم، بسیار کمتر هزینه می‌کنیم و همان جواب را می‌گیریم.» بد نیست بدانید کتاب‌های تربیتی به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند.
بسیاری از کتاب‌هایی که با طرح جلد شکیل و تیترهای چشمگیر و پرمدعا منتشر می‌شوند، بدون برنامه، اندیشه و نظارت کارشناسان از آن سوی مرزها وارد ایران می‌شوند و نیاز به بومی سازی دارند تا خانواده‌ها نتیجه مطلوبی را بگیرند پس چندان کمک‌کننده نیستند در حالی که برخی دیگر نوشته متخصصان ایرانی هستند و میتوان به کمک توصیه‌ها و روش‌های تربیتی آنها نقش مهمی در پرورش بچه‌ها ایفا کرد اما در این بازار داغ که روز به روز بر تعداد محصولات آن افزوده می‌شود به جای رفع این نیازها برای مخاطبان یک سری مطالب کلی به همراه دارند. چه کسی است که نخواهد کودک باهوشی داشته باشد یا اطلاعات لازم درباره تغذیه کودکش را نخواهد؟ فراموش نکنید کتاب‌های روانشناسی و تربیتی کودک و نوجوان مانند رمان نیستند که بتوان با نگاه کردن به تیتر و سرفصل‌های کتاب از محتوای آن با خبر شد بلکه باید همه کتاب را بخوانی تا بفهمی کتاب چه می‌گوید اما آنقدر کتاب در زمینه‌های مشابه وجود دارد که خوانندگان نمی‌دانند کدام کتاب را انتخاب کنند. از طرف دیگر، کتابی که با مجوز ارشاد به بازار می‌آید حتما باید مطالب آن تایید شده باشد اما بعضی از کتاب‌ها روش‌هایی توصیه می‌کنند که مناسب با شرایط حال حاضر و نسل جدید نیستند و در بسیاری از مواقع هم فقط کلی گویی می‌کنند.
بنابراین نمی‌توان به چنین کتاب‌هایی با دید فست فود نگاه کرد و خیلی سریع دست به انتخاب و مصرف زد و به دنبال نتیجه ایده‌آل بود؛ مگر از روانشناسان، روانپزشکان و مترجمان شناخته شده. همچنین عنوان کتاب نباید فریبنده باشد. اگر مشکل کودک شما حاد است مثلا احساس می‌کنید افسردگی دارد یا حتی در آستانه یک بحران عاطفی هستید، نباید به جای روانپزشک یا روانشناس سراغ کتاب بروید و منتظر جادوی درمان باشید اما در صورتی که مشکل مهمی ندارید و می‌خواهید یک سری مشاوره و توصیه کلی بگیرید و دنبال کسب مهارت‌های زندگی هستید، کتاب های روانشناسی گزینه‌های چندان بدی نیستند. البته توقع تان را بالا نبرید و واقع‌نگر باشید. به عبارتی برای جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی و پول باید یادتان باشد که اولا قرار نیست کتاب شما را به والدین همه چیز تمام تدیل کند و تغییراتی که قرار است در طولانی مدت ایجاد شوند، یک شبه و به این راحتی‌ها به دست نمی‌آیند.
