برنامه غذای کمکی نوزاد از ۶ تا ۱۲ ماهگی
از ۶ ماهگی به بعد، نوزاد کم‌کم آماده می‌شه که غیر از شیر مادر یا شیر خشک، غذاهای دیگه‌ای رو هم امتحان کنه. تو این سن، بدنش به مواد مغذی بیشتری نیاز داره تا رشدش کامل باشه. اما خیلی از والدین نمی‌دونن چطور باید یه برنامه غذایی مناسب برای نوزاد ۶ تا ۱۲ ماهه تنظیم کنن؟ در این مقاله، قراره همه چیز رو درباره تغذیه نوزاد در این دوره توضیح بدیم تا بتونی غذاهای کمکیِ سالم و مقوی رو به درستی برای نوزادت انتخاب کنی.
سن شروع غذای کمکی کودک
تا ۶ ماهگی، شیر مادر یا شیر خشک همه نیازهای نوزاد رو تأمین می‌کنه، اما بعد از این سن، ذخایر آهن بدنش کم می‌شه و برای اینکه رشد خوبی داشته باشه، باید کم‌کم غذاهای متنوع‌تری بخوره. علاوه بر این، شروع تغذیه کمکی باعث می‌شه مهارت جویدن و بلعیدن رو یاد بگیره و آماده بشه که در یک سالگی، غذای سفره رو هم امتحان کنه.
چطوری یک برنامه غذایی مناسب برای نوزادم تنظیم کنم؟
آگاهی از نحوه شروع درست غذای کمکی نوزاد برای همه‌ی مادران ضروریه. برای اینکه یه برنامه غذایی درست و حسابی برای نوزاد داشته باشی، باید چند تا نکته مهم رو رعایت کنی:
۱. غذاهای آهن دار رو حتما در برنامه غذایی نوزاد قرار بده
بعد از ۶ ماهگی، نوزاد به آهن بیشتری نیاز داره، پس بهتره غذاهای آهن‌دار رو در رژیم غذایی بگنجونی. مثلا:
- گوشت مرغ، بوقلمون، گوسفند و گاو (کاملاً پخته و نرم‌شده)
- تخم‌مرغ (حتماً تخم‌مرغ رو کامل بپز)
- حبوبات مثل عدس، لوبیا و نخود
- غلات غنی‌شده با آهن مثل سرلاک برنج یا جو دوسر
اما چطور باید این مواد رو به نوزاد بدم؟
می‌تونی گوشت رو خیلی ریز کنی و با پوره سیب‌زمینی مخلوط کنی، یا عدس رو خوب بپزی و له کنی تا راحت‌تر بخوره.
۲. کم‌کم غذاهای جدید رو به نوزاد معرفی کن
نوزاد باید کم‌کم با طعم‌های جدید آشنا بشه، ولی بهتره هر غذای جدید رو یکی یکی و با فاصله ۳ تا ۵ روزه بهش بدی تا مطمئن بشی که به چیزی حساسیت نداره.
- ابتدا با پوره سبزیجات مثل هویج، کدوحلوایی یا سیب‌زمینی شروع کن.
- در مرحله‌ی بعد، سراغ میوه‌هایی مثل موز، سیب، گلابی و هلو برو.
- بعد از اینکه سبزیجات و میوه‌ها رو خوب قبول کرد، کم‌کم پروتئین مثل مرغ و حبوبات رو به رژیم غذایی نوزادت اضافه کن.
۳. به بافت غذاها دقت کن
نوزاد در این سن هنوز دندون نداره یا تازه درآورده، پس باید غذاهای نرم بهش بدی. مثلا:
- سبزیجات و میوه‌های سفت مثل سیب یا هویج رو رنده یا بخارپز کن.
- گوشت رو کاملاً بپز و له کن.
- نون و بیسکوییت مخصوص نوزاد که توی دهن آب می‌شه، گزینه خوبی برای تمرین جویدنه.
- تخم‌مرغ رو کامل بپز و زرده رو با یه کم آب یا شیر له کن.
۴. تعداد وعده های غذایی رو تنظیم کن
در ۶ تا ۸ ماهگی، ۲ تا ۳ وعده غذای اصلی + ۱ تا ۲ میان‌وعده و در ۹ تا ۱۲ ماهگی، ۳ وعده غذای اصلی + ۲ تا ۳ میان‌وعده تعداد وعده‌های غذایی مناسب برای نوزاد شما است.
یک نمونه برنامه غذایی روزانه:
- صبحانه: سرلاک جو دوسر + موز له شده
- میان‌وعده: ماست پرچرب + هلو
- ناهار: مرغ پوره شده + پوره سیب‌زمینی
- میان‌وعده: پنیر رنده شده + نون نرم
- شام: عدسی
۵. مراقب غذاهای حساسیت‌زا باش
برخی از غذاها ممکنه باعث حساسیت بشن، پس وقتی می‌خوای یه غذای جدید برای نوزاد شروع کنی، چند روز صبر کن و واکنش بدنش رو بررسی کن. غذاهای حساسیت‌زا مثل:
- تخم‌مرغ
- شیر گاو
- کره بادام‌زمینی
- توت‌فرنگی
- غذاهای دریایی
اگر دیدی که بعد از خوردن غذا، پوست نوزاد کهیر زد، صورتش ورم کرد یا سخت نفس کشید، سریع به پزشک مراجعه کن.
۶. به مقدار شیر مادر یا شیر خشک توجه کن
حتی وقتی غذای کمکی رو شروع می‌کنی، باز هم شیر مادر یا شیر خشک باید بخش اصلی تغذیه نوزاد باشه. پس:
۶ تا ۸ ماهگی: روزانه ۵ تا ۶ بار شیر بده.
۹ تا ۱۲ ماهگی: روزانه ۳ تا ۴ بار شیر بده.
۷. غذاهای ممنوعه قبل از یک سالگی کودک
بعضی از غذاها برای نوزاد ممنوع هستن و نباید در برنامه غذایی نوزاد باشن، مثل:
- عسل (چون ممکنه باعث بوتولیسم بشه)
- شیر گاو (قبل از یک سالگی نباید جایگزین شیر مادر یا شیر خشک بشه)
- نمک و شکر (بهتره نوزاد رو به طعم طبیعی غذاها عادت بدی)
- مغزها و آجیل (ممکنه باعث خفگی بشه)
- غذاهای صنعتی و فرآوری‌شده (مواد افزودنی دارن و برای نوزاد مناسب نیستن)
حرف آخر
برنامه غذایی نوزاد ۶ تا ۱۲ ماهه باید متنوع، مغذی و متناسب با نیازهای بدنش باشه. برای شروع، بهتره از غذاهای ساده و پوره شده استفاده کنی و کم‌کم غذاهای جدید رو وارد رژیم غذایی نوزاد کنی. دقت کن که هر غذای جدید رو با فاصله به نوزاد بدی تا مطمئن بشی که حساسیت نداره. همچنین، تا یک سالگی، شیر مادر یا شیر خشک همچنان بخش اصلی تغذیه نوزاده، پس نباید اون رو حذف کنی. با رعایت این نکات، می‌تونی یه تغذیه سالم و مناسب برای نوزادت داشته باشی و به رشد بهترش کمک کنی.
