قبل از اینکه ادامه متن را بخوانید این نکته را در نظر بگیرید: اگر فکر می‌کنید بعضی از این فعالیت‌ها برای فرزندتان مناسب نیست و کودکتان در حال حاضر ازلحاظ جسمی آمادگی لازم را ندارد، یکی دو ماه دیگر برای رسیدن به شرایط بهتر صبر کنید. علاوه بر این امکان دارد فرزندتان بعضی از فعالیت‌هایی را که اینجا معرفی می‌کنیم، دوست نداشته باشد که البته این امری طبیعی است. چیزهای مختلف را امتحان کنید تا نهایتاً هم شما و هم کودکتان از فعالیتی که انجام میدهید احساس رضایت داشته باشید.
قبل از یک‌ماهگی: تاب‌بازی
مطمئن باشید منظورمان آن نوع تاب‌بازی که بچه‌ها در پارک‌ها بازی می‌کنند، نیست. تا زمانی که نوزاد کنترل مناسبی روی سرش پیدا کند، بهتر است یک ملحفه یا روتختی را تا کنید، آن را روی زمین پهن کنید و کودک را وسط آن قرار دهید. دو نفر در دو طرف روتختی بایستید و بااحتیاط انتهای آن را بگیرید و بلند کنید. مطمئن باشید که نوزاد در امن‌وامان وسط آن در حال استراحت است. اطمینان حاصل کنید که بخشی از ملافه یا روتختی روی صورت نوزاد نباشد و بینی و دهانش را نگرفته باشد. در این بازی با بچه ها خیلی آرام نوزاد را تاب دهید و با دقت ببینید که واکنش نوزاد چطور است. اگر فرزندتان لذت می‌برد می‌توانید به همراه تاب خوردن، لالایی هم برایش بخوانید تا با آرامش بیشتری از تاب خوردنش لذت ببرد.
نکته مهم:
این فعالیت برای استخوان‌ها و عضلات نوزاد خوب است و آن‌ها را قوی می‌کند. یکی دیگر از مزایای این فعالیت این است که نوزادانی که زیاد گریه می‌کنند با این روش آرام شده و به خواب می‌روند. فقط نوزاد خیلی به‌آرامی و بااحتیاط تکان دهید. دقت کنید که فاصله ملحفه با زمین زیاد نباشد.
یک‌ماهگی: آغوشی
نوزادان عاشق این هستند که بغلشان کنیم؛ اما مطمئناً شرایط زندگی‌تان طوری نیست که کل روز او را در آغوش بگیرید. به همین دلیل آغوشی می‌تواند هم برای شما و هم برای فرزندتان گزینه خیلی خوبی باشد؛ چون درعین‌حال که او احساس بودن در آغوش شما را دارد، شما نیز با آزاد بودن دست‌هایتان می‌توانید به کارهایتان برسید.نکته مهم:
ازآنجایی‌که نوزادان کنترل کمی روی حرکات سرشان دارند، بهتر است به‌جای استفاده از آغوشی‌هایی که رو به بیرون است، از آغوشی‌هایی استفاده کنید که روی نوزاد به سمت شما باشد، در این حالت سر نوزاد در وضعیت بهتری قرار خواهد گرفت. نکته دیگر اینکه مطمئن باشید که نوزاد از فضای لازم برای نفس کشیدن برخوردار است.
دوماهگی: نقاشی
رنگ‌های متضاد نوزادان را به خودشان جذب می‌کنند. چند شکل ساده با ماژیک سیاه بر روی کاغذ سفید بکشید و آن را بالای تخت نوزاد بیاویزید و یا آن‌ها را بر روی دیواری که در زاویه دید نوزاد قرار دارد، بچسبانید.نکته مهم:
زمان تولد، دید نوزاد محدود است؛ به همین دلیل دقیق شدن روی چیزهایی که فاصله زیادی از صورتش دارند برایش سخت است. قرار دادن چیزهایی جذاب در زاویه دیدش او را تشویق می‌کند تا بر روی این چیزها متمرکز شود و همین تمرکز، باعث تقویت بینایی‌اش خواهد شد. یکی از جذاب‌ترین چیزها برای کودک، صورت شماست پس زمان‌های زیادی در طول روز می‌توانید به صورت او نزدیک شوید تا او تمرکز و دقت بیشتری پیدا کند.
سه‌ماهگی: توپ بازی
نوزادان در این سن نیاز دارند برای تقویت عضلات کمر، گردن و شکم زمانی را در وضعیت دمر قرار بگیرند؛ اما خیلی از آن‌ها دوست ندارند که صورتشان به سمت زمین قرار بگیرد. به‌جای آن سعی کنید بدن کودک را در همان حالت بر روی یک توپ فوتبال قرار دهید. خیلی بااحتیاط کودک را روی توپ پیلاتس قرار دهید و آرام به سمت عقب و جلو حرکت دهید. می‌توانید یک اسباب‌بازی یا آینه جلوی او بگذارید تا تشویق شود به آن سمت حرکت کند.نکته مهم: مطمئن شوید که زمین زیر توپ نرم باشد.
چهارماهگی: حرف زدن
در چهارماهگی کودکان صداهای متفاوت و جدیدی را ابداع می‌کنند و دوست دارند آن‌ها را تکرار کنند. پس ایده خوبی است که در این سن این صداها را مرکز توجه قرار دهیم. یکی از صداهایی را که کودکتان تکرار می‌کند، انتخاب کنید و آن را در طول روز هنگام حرف زدن با او به کار ببرید. مثلاً اگر کودک حرف «ب» را تکرار می‌کند، عکس پدرش را به او نشان دهید و کلمه «بابا» را تکرار کنید. این کار باعث می‌شود گوش کودک با واژه‌های جدید آشنا شود و آن‌ها را تکرار کند.نکته مهم:
تقلید صدای کودک و تکرار واژه‌هایی که می‌گوید او را تشویق می‌کند تا آن‌ها را تکرار کند. زمانی که کودک صدای شما را می‌شنود، ترغیب می‌شود تا آواهای جدید را با آواهایی که از قبل تکرار می‌کرده، ترکیب کند.
پنج‌ماهگی: هواپیما بازی
بچه‌ها عاشق این بازی هستند. در ضمن این بازی با بچه ها ورزش خوبی نیز برای عضلات پای خودتان است. روی زمین درحالی‌که زانوها را به سمت جلو خم کرده‌اید و کف پا روی زمین و جلوی شما قرار دارد بنشینید. کودک را به‌صورت دمر روی ساق پا قرار دهید. در این حالت وقتی به پشت روی زمین دراز می‌کشید کودکتان مثل هواپیما به سمت بالا می‌آید. وقتی پایتان را بالا و پایین می‌برید، کودک نیز بالا پایین می‌رود.نکته مهم:
وضعیت دمر باعث تقویت عضلات مرکزی کودک می‌شود.
شش‌ماهگی: زبان اشاره
کودکان، کلمات را خیلی قبل از آنکه بتوانند ادا کنند، می‌فهمند. تقریباً در همین زمان، فرزند شما می‌آموزد چطور با استفاده از حرکاتش، به شما چیزی بگوید. این حرکات نشان می‌دهد او مشتاق است به هر طریق ممکن، ارتباط برقرار کند. بچه‌ها در این سن می‌توانند زبان اشاره را یاد بگیرند. درواقع این سن، زمان ایده آلی برای یادگیری این زبان است. ازجمله نشانه‌های زبان اشاره در کودکان می‌توان به تکان دادن دست در هنگام خداحافظی یا سلام اشاره کرد. همچنین او ممکن است وقتی بخواهد بغل شود، بازوانش را باز کند و یا به شی‌ء موردعلاقه‌اش اشاره کند. شما نیز می‌توانید با زبان اشاره با او ارتباط برقرار کنید و چیزهای جدیدی به او یاد دهید.
هفت‌ماهگی: علت و معلول
آیا متوجه شده‌اید که در این سن بچه‌ها دوست دارند چیزها را از بالای صندلی به پایین پرت کنند؟ یکی از دلایلی که آن‌ها دوست دارند این بازی را انجام دهند (اگرچه برای شما این کار اصلاً شکل بازی ندارد و امکان دارد عصبانی‌تان کند) این است که می‌خواهند ببینند زمانی که چیزها به اطراف پرت می‌شوند، چه اتفاقی برایشان می‌افتد. از شش‌ماهگی تا یک‌سالگی بچه‌ها شروع به درک این می‌کنند که کنش‌هایشان چه واکنشی را به همراه خواهد داشت. در این سن کودکان مدت‌ها مشغول بازی با چیزهای خیلی ساده می‌شوند تا راز آن‌ها را کشف کنند.
هشت‌ماهگی: موسیقی
بچه‌ها عاشق تجربه کردن صداهای مختلف هستند. یک روز را که اعصابتان آرام است، انتخاب کنید و تعدادی دیگ و تابه و بشقاب را از آشپزخانه بیاورید و کنار کودکتان بگذارید. سپس به دستش یک قاشق چوبی یا یک ملاقه پلاستیکی دهید و بگذارید هنرنمایی کند. وقتی کودک روی اشیای مختلف می‌کوبد صداهای تولیدشده، برایش خیلی جذاب است و از شنیدنش لذت می‌برد. در حین این بازی با نوزاد می‌توانید برای فرزندتان موزیک بگذارید؛ بچه‌ها دوست دارند هم‌زمان با نوازندگی‌شان موزیک بشنوند و خودشان را همراه با آن تکان دهند.
نکته مهم:
می‌توانید لوبیا و برنج خام را در ظرف‌های درب دار پلاستیکی متفاوت بریزید و در آن‌ها را به‌طور کامل ببندید و اجازه دهید فرزندتان تا با تکان دادن آن‌ها از صدایی که تولید می‌کند، لذت ببرد. فقط مطمئن شوید که در ظرف‌ها را محکم کرده باشید.
نه‌ماهگی: عروسک بازی
بچه‌ها در این سن دوست دارند با عروسک بازی کنند. خود عروسک‌ها زیاد مهم نیستند؛ بلکه تصویرسازی و تخیلی که بچه‌ها هنگام بازی با این عروسک‌ها به کار می‌برند، مهم است. در این سن آن‌ها دوست دارند به عروسک‌هایشان غذا دهند و از آن‌ها مراقبت کنند. همچنین بچه‌ها در 9 ماهگی دوست دارند وانمود کنند در حال صحبت کردن با تلفن هستند.
نکته مهم:
شاید این نوع بازی کردن بچه‌ها برایتان عجیب باشد؛ اما همین تصویرسازی و تخیل برای رشد فکری کودک ضروری است. وقتی آن‌ها مشغول این بازی‌های تخیلی هستند در حقیقت مشغول تقویت مهارت حل مشکل، ارتباطات اجتماعی، اعتمادبه‌نفس و مهارت‌های کلامی هستند.
ده‌ماهگی: شمردن
در این سن می‌توانید شمردن را به‌عنوان یک بازی با بچه ها تمرین کنید. شروع به شمردن چیزها کنید؛ هر چیزی در هرکجا را بشمارید. می‌توانید تعداد ماشین‌ها، توپ، بچه‌ها، سیب و پله‌ها را بشمارید. چیزی که می‌شمارید اصلاً مهم نیست، مهم این است که فرزند شما، «شمارش یک‌به‌یک» را که یک مفهوم بسیار مهم ریاضی است، یاد بگیرد.
نکته مهم:
شمارش یک‌به‌یک یک به معنای تطبیق یک عدد با یک شی است. شاید برای ما این موضوعی پیش‌پاافتاده باشد؛ اما بچه‌ها این مفاهیم را درک نمی‌کنند و ممکن است برای آن‌ها کمی دشوار و زمان‌بر باشد.
یازده‌ماهگی: لباس بازی
این میل بچه‌ها به بازی کردن با لباس‌ها و سرک کشیدن در کمد شاید برایتان عجیب به نظر برسد؛ اما بچه‌ها عاشق هر چیزی هستند که در ارتباط با لباس باشد. اگر در خانه سبد بزرگ لباس دارید، اجازه دهید کودک با نظارت خودتان داخل سبد برود و لباس‌ها را بررسی کند. اگر به دنبال سرگرمی بیشتری هستید می‌توانید او را داخل سبد بزرگ لباس‌ها بگذارید و دور اتاق روی زمین بکشید.
نکته مهم:
لمس کردن لباس‌ها و بررسی آن‌ها کمک می‌کند تا محرک‌های لمسی کودکتان تحریک و تقویت شود.
دوازده‌ماهگی: جورچین
در این سن جورچین‌های آسانِ چوبی می‌تواند گزینه خوبی برای بازی با بچه ها باشد. این جورچین‌ها مهارت هماهنگی بین دست و چشم کودکان را بالا می‌برند و همچنین مهارت درک ابعاد و فضا را در آن‌ها تقویت می‌کند. بهتر است با جورچین‌های خیلی ساده و قطعات خیلی کم شروع کنید. جورچین‌های چوبی برای بچه‌ها مناسب‌تر هستند.
