نی نی سایت: چاقی علاوه بر اینکه در بین مردم و به‌ویژه در بین خانم‌ها صفت خیلی بدی محسوب می‌شود، در بارداری هم خطرات بسیار زیادی برای مادر و جنین دارد. اگر خانم‌های باردار بر میزان چربی‌های دریافتی‌شان کنترلی نداشته باشند، هم در بارداری و هم در زمان زایمان دچار مشکلاتی می‌شوند که سلامتی جنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابر‌این ما در گفتگو با زهرا محسن‌پور قاضی جهانی، کارشناس مامایی، از او درباره چاقی پرخطر و میزان چربی دریافتی در دوران بارداری پرسیدیم.
محسن‌پور درباره چربی‌هایی که در دوران بارداری برای خانم‌ها مضر است، می‌گوید: چربی‌ها یکی از گروه‌های غذایی مورد نیاز خانم‌های باردار هستند و باید در رژیم‌غذایی او گنجانده شوند. چربی‌ها انرژی مصرفی بدن را می‌رسانند و مانند سوخت عمل می‌کنند به همین دلیل کمبود آنها سبب مشکلات در بدن می‌شود. چربی‌ها 20 تا 25 درصد وزن خشک بدن را شامل می‌شوند و برای ساخت هورمون‌ها لازم هستند. از طرفی گروهی از ویتامین‌ها (A، D و E) تنها در صورت محلول بودن با چربی‌ها برای بدن قابل استفاده هستند. همچنین چربی‌ها در حفاظت از اندام‌های بدن بسیار موثرند و سبب محافظت از بیمار می‌شوند. پس وجود چربی در بدن و خون در حد تعادل و تناسب لازم و ضروری است.
کدام چربی‌ها در بارداری مضرند؟
محسن‌پور با بیان اینکه چربی‌ها به دو گروه عمده اشباع و غیر‌اشباع تقسیم‌بندی می‌شوند، آنها را نام برده و درباره آنها توضیح می‌دهد:
1- نوع اشباع آن که کبد را تحریک می‌کند تا کلسترول بد تولید کند، مانند چربی‌های موجود در گوشت قرمز و گوشت چرخ‌کرده. البته کمترین چربی‌اشباع‌شده در گوشت مرغ و ماهی و میگو وجود دارد. در شیر و ماست و پنیر پر‌چرب هم روغن اشباع‌شده وجود دارد و جالب است بدانید که لبنیات پر چرب 3 برابر نوع کم‌چرب، چربی دارند.
2- چربی های غیر‌اشباع: این نوع چربی‌ها گیاهی هستند و در خوراک‌های دریایی هم وجود دارند که باعث کاهش کلسترول بدن می‌شوند مانند تخمه آفتابگردان، هسته انگور، جوانه گندم، سویا، ذرت، پنبه‌دانه، کنجد، دانه‌های روغنی و حتی در بعضی سبزیجات مانند اسفناج. در زیتون، کانولا، بادام، پسته و فندق هم حاوی چربی‌های غیر اشباع هستند اما تأکید می‌شود که خانم‌ها باید در مصرف این چربی‌ها تعادل را رعایت کنند.
البته روغن‌های غیر‌اشباعی هم وجود دارد که سبب افزایش کلسترول بد و سرطان می‌شود مانند روغن‌های نباتی جامد و مارگارین، سرخ کردنی‌ها، فست‌فود‌ها، چیپس و پفک.
آیا نوع چربی‌های دریافتی شیر مادر بر جنین اثر می‌گذارد؟
100درصد مصرف زیاد چربی‌باعث چاقی، چربی‌خون بالا، فشار خون بالا، تصلب شرایین و در نتیجه مشکلات قلبی و عروقی و سکته‌های مغزی و قلبی و سرطان می‌شود. به همین دلیل محسن‌پور می‌گوید: در بارداری عواقب ناشی از دریافت زیاد چربی بدتر می‌شود و می‌تواند سبب بروز دیابت و فشار خون بارداری شود که به شدت روی جنین موثر است. چون چربی زیاد سبب چاقی جنین می‌شود و همچنین می‌تواند باعث شود که مادر زایمانی سخت و طولانی را تجربه کند.
در زایمان سخت، حرکت جنین در کانال زایمان به سختی انجام می‌گیرد و علاوه بر اینکه احتمال گیر کردن شانه‌های او در کانال وجود دارد، ممکن است برای نوزاد مشکل دیستوشی شانه بالا را ایجاد کند. بر همین اساس محسن‌پور می‌گوید: به دنبال این اتفاق ماما یا پزشک مجبور می‌شود مانور‌های خاصی را برای رهایی جنین اعمال کند که ممکن است سبب شکستگی‌های استخوانی و آسیب‌های عصبی بازویی شود یا به دلیل طولانی شدن زایمان، جنین دچار هایپوکسی (کاهش اکسیژن) و مشکلات مغزی پایدار شود. از طرفی در این مواقع به برش (اپیزیوتومی) پرینه بزرگ‌تری برای خروج جنین نیاز است که ترمیم آن طولانی‌تر و درد و ناراحتی آن برای مادر بسیار بیشتر خواهد بود. همچنین اگر جنین بسیار درشت باشد باید سزارین شود که خودش عوارض بسیاری برای مادر و نوزاد دارد.
چربی زیاد مادری می‌تواند سبب بروز بیماری‌های قلبی- عروقی در جنین شود و حتی احتمال بروز نواقص لوله عصبی در جنین افزایش یابد و عملکرد مغزی جنین را هم تحت‌تأثیر قرار دهد. همچنین می‌تواند به جفت صدمه بزند و مانع خون‌رسانی مناسب به جنین و اختلالات ناشی از آن شود. چربی خون بالا احتمال ایجاد لخته در طی بارداری و زایمان را بالا می‌برد به‌طوری که در مواردی در چاقی‌های بالا، مرگ جنین هم دیده شده است.
