نی‌نی سایت: مجتبی ابراهیمی/ همه ما دوست داریم برای افراد سالمندی که در کنارمان زندگی می‌کنند شرایط بهتر و راحت‌تری فراهم کنیم و حدالامکان از آنها مراقبت و مواظبت کنیم. اما اصول این مراقبت و نگهداری چیست؟ در چه شرایط محیطی شما می‌توانید به سلامت سالمندان کمک کنید. شاید ما به قصد دلسوزی و برای مراقبت از سالمندان گاهی روش‌هایی را به کار بگیریم که نادانسته به ضعف بدن آنها منجر شود. در این مطلب قصد داریم هر بار یه یکی از عوامل محیطی که می‌تواند به سلامت سالمندان کمک کند، بپردازیم.
نور کافی به جای نور کم
از اولین ملاحظات هنگام طراحی محیط مخصوص سالمندان، اختصاص نور کافی برای کمک به بینایی آنها است. می‌توان شدت نور و طول موج آن را به میزانی تعیین کرد که برای چشمان سالخورده ایده‌آل باشد. هدف در این طراحی نه صرفا افزایش میزان نور یک اتاق، بلکه کاهش ترس افراد مسن از زمین خوردن است و افزایش امکان حرکت آنها با راحتی بیشتر. شاید برخی از ما تصور کنیم که بهتر است افراد سالمند در نور کم‌تر باشند چون برای استراحت آنها لازم است که نور کنترل شود و حتی فکر کنیم که نور زیاد می‌تواند چشم آنها را آزار دهد. اما باید بگوییم که این مساله کاملا نادرست است و نور کافی یکی از فاکتورهای مهم محیطی است که فرد سالمند در آن زندگی می‌کند.
معمولا با ورود به دوران سالخوردگی، عدسی چشم ضخیم‌تر و مردمک کوچکتر می‌شود. به همین دلیل افراد مسن بسیار بیشتر از دیگران به نور نیاز دارند. چشم فرد سالخورده ممکن است برای داشتن دید واضح، تا پنج برابر چشم یک جوان به نور احتیاج داشته باشد. همچنین مردمک چشم به مرور خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. بنابراین چشم در سنین بالا به کندی با تغییر نور محیط تطبیق می‌یابد. این مشکل هنگام ورود سالمندان از فضای خارج به محیط کم‌نور داخل، بسیار به چشم می‌آید.
از این‌رو می‌توان نور روز را در ورود به ساختمان کنترل کرد. در نظر گرفتن یک محوطه‌ی گذار در طراحی ساختمان می‌تواند کمک کند تا تطبیق با نور محیط داخلی به تدریج و به سهولت انجام شود. پنجره‌های مرتفع و نزدیک سقف و همچنین سقف‌های شیشه‌ای در راهروهای ورودی ساختمان برای همین منظور به کار می‌روند. نور فلورسنت غیرمستقیم به همراه انواع کلیدهای مخصوص کم کردن تدریجی و درجاتیِ نور برای حفظ تعادل نور داخل و خارج ساختمان کاربرد دارد.
نور و نورپردازی علاوه بر کمک به ضعف بینایی، از نظر تأثیر بر سیستم اعصاب و غدد و نیز ساخت ویتامین دی(D) اهمیت دارد. معمولاً سالمندانی که نور کافی دریافت نمی‌کنند دچار مشکلاتی از جمله اختلالات خواب، افسردگی و جذب پایین کلسیم می‌شوند. همچنین عدم دریافت نور به میزان لازم، باعث ساخت ویتامین دی(D) و سوخت و ساز کلسیم شده که در نتیجه استحکام استخوان‌ها کاهش یافته و هنگام زمین خوردن ریسک شکستگی بیشتر می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد با افزایش کیفیت نور در محلی که سالمند نگهداری می‌شود، فاکتورهای سنجش کیفیت زندگی او بهبود می‌یابد. اشتها، وضعیت فیزیکی، تنهایی، اعتماد به نفس، خلق و خو، اضطراب و سلامت کلّی از جمله فاکتورهایی است که با بهبود کیفیت نور افزایش می‌یابد.
از اولین ملاحظات هنگام طراحی محیط مخصوص سالمندان، اختصاص نور کافی برای کمک به بینایی آنها است. می‌توان شدت نور و طول موج آن را به میزانی تعیین کرد که برای چشمان سالخورده ایده‌آل باشد. هدف در این طراحی نه صرفا افزایش میزان نور یک اتاق، بلکه کاهش ترس افراد مسن از زمین خوردن است و افزایش امکان حرکت آنها با راحتی بیشتر. شاید برخی از ما تصور کنیم که بهتر است افراد سالمند در نور کم‌تر باشند چون برای استراحت آنها لازم است که نور کنترل شود و حتی فکر کنیم که نور زیاد می‌تواند چشم آنها را آزار دهد. اما باید بگوییم که این مساله کاملا نادرست است و نور کافی یکی از فاکتورهای مهم محیطی است که فرد سالمند در آن زندگی می‌کند.
معمولا با ورود به دوران سالخوردگی، عدسی چشم ضخیم‌تر و مردمک کوچکتر می‌شود. به همین دلیل افراد مسن بسیار بیشتر از دیگران به نور نیاز دارند. چشم فرد سالخورده ممکن است برای داشتن دید واضح، تا پنج برابر چشم یک جوان به نور احتیاج داشته باشد. همچنین مردمک چشم به مرور خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. بنابراین چشم در سنین بالا به کندی با تغییر نور محیط تطبیق می‌یابد. این مشکل هنگام ورود سالمندان از فضای خارج به محیط کم‌نور داخل، بسیار به چشم می‌آید.
از این‌رو می‌توان نور روز را در ورود به ساختمان کنترل کرد. در نظر گرفتن یک محوطه‌ی گذار در طراحی ساختمان می‌تواند کمک کند تا تطبیق با نور محیط داخلی به تدریج و به سهولت انجام شود. پنجره‌های مرتفع و نزدیک سقف و همچنین سقف‌های شیشه‌ای در راهروهای ورودی ساختمان برای همین منظور به کار می‌روند. نور فلورسنت غیرمستقیم به همراه انواع کلیدهای مخصوص کم کردن تدریجی و درجاتیِ نور برای حفظ تعادل نور داخل و خارج ساختمان کاربرد دارد.
نور و نورپردازی علاوه بر کمک به ضعف بینایی، از نظر تأثیر بر سیستم اعصاب و غدد و نیز ساخت ویتامین دی(D) اهمیت دارد. معمولاً سالمندانی که نور کافی دریافت نمی‌کنند دچار مشکلاتی از جمله اختلالات خواب، افسردگی و جذب پایین کلسیم می‌شوند. همچنین عدم دریافت نور به میزان لازم، باعث ساخت ویتامین دی(D) و سوخت و ساز کلسیم شده که در نتیجه استحکام استخوان‌ها کاهش یافته و هنگام زمین خوردن ریسک شکستگی بیشتر می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد با افزایش کیفیت نور در محلی که سالمند نگهداری می‌شود، فاکتورهای سنجش کیفیت زندگی او بهبود می‌یابد. اشتها، وضعیت فیزیکی، تنهایی، اعتماد به نفس، خلق و خو، اضطراب و سلامت کلّی از جمله فاکتورهایی است که با بهبود کیفیت نور افزایش می‌یابد.
