بی‌شک افزایش هوش کودک یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین عصر حاضر است. آرزوی داشتن فرزندی که بتواند در میان همسالان خود در عرصه‌های مختلف بدرخشد، بخش مهمی از خواسته‌ی والدین تلقی می‌شود. به همین‌خاطر، تبلیغات پکیج افزایش هوش کودک چون پکیج‌های لاغری، تمام رسانه‌ها را در مشت خود گرفته است. از این‌رو ممکن است والدین منابع زیادی را صرف خرید پکیج متخصصان کنند تا بتوانند هوش فرزندشان را افزایش دهند و از قافله عقب نمانند.
کلاس‌های گران‌قیمت و پیچیده، پکیج‌های مدعی و... تماما باعث شده‌اند که تصورات والدین از افزایش هوش کودکشان شکلی تجملاتی و پیچیده به خود بگیرد. حتی گاهی ممکن است والدین فکر کنند که بخاطر ناتوانی در فراهم کردن آن شرایط برای کودک، از داشتن کودکی باهوش محروم می‌شوند. درصورتی که برای افزایش هوش می‌شود قدم‌هایی ساده اما موثری برداشت. اگر شما نیز در دسته‌ی والدین نگرانی هستید که می‌خواهید کودکانی باهوش داشته باشید، این مقاله راهنمای خوبی برای شما خواهد بود. در این مقاله 6 روش ساده اما علمی و کارآمد را برای افزایش هوش کودک معرفی خواهیم کرد.
هوش و باورهای رایج غلط درمورد آن!
قبل از اینکه وارد مبحث افزایش هوش شویم، لازم است که با یک‌سری از باورهای رایج غلط در این زمینه آشنا شویم. اولین و رایج‌ترین باور غلط درمورد هوش که در ذهن افراد نقش بسته، این است که هوش مقوله‌ای مربوط به ریاضیات یا هنر است. درصورتی که طبق نظر روانشناس معروف، گاردنر، هوش شامل نُه مهارت خاص می‌شود که عبارتند از: هوش تصویری فضایی، کلامی زبانی، ریاضی منطقی، درون‌فردی، بین‌فردی، حرکتی، برونگرا، طبیعت‌گرا، موسیقی.
افزایش هوش، ابعاد گسترده‌ای را شامل می‌شود.
دومین باور مهم درمورد هوش، به امکان تغییر آن مربوط می‌شود. بسیاری از والدین نمی‌دانند که آیا هوش فرزندشان واقعا قابل تغییر هست یا نیست؟ در جواب این سوال باید گفت، هوش سازه‌ای است که به ژنتیک فرد و محیط وی بستگی دارد. درست است که نمی‌توان در بخش ارثی هوش تغییری ایجاد کرد اما با فراهم کردن یک محیط غنی، می‌توان تاحدی شاهد افزایش هوش کودک بود.
درضمن برخلاف باورهای غلط رایج نیاز نیست که برای افزایش هوش کودک متحمل آموزشات یا کارهای گران و پیچیده شد. در واقع می‌شود با انجام یک‌سری روش‌های ساده ولی موثر به این مقوله دست یافت. در ادامه قرار است شما را با شش مورد از این راهکارهای طلایی آشنا سازیم.
رحم مادر، اولین محیطی که می‌تواند روی افزایش هوش کودک اثر بگذارد!
بسیاری از مادرها به نقش حیاتی بارداری و شرایط رحم در افزایش هوش توجه نمی‌کنند. این در صورتی است که شرایط بارداری و رحم مادر بسیار ارتباط مستقیمی با وضعیت هوشی جنین دارد. متاسفانه بسیاری از عقب‌ماندگی‌‌های نوزادان و بهره‌ی هوشی پایین به دوران بارداری مادر بازمی‌گردد.
اگر مادر نسبت به تغذیه خود در بارداری بی‌توجه باشد و ویتامین‌های مورد نیاز بدن را تامین نکند، معمولا رشد و تحول مغز کودک از حالت نرمال عقب می‌ماند. اگر مادر در این دوران دست به مصرف الکل، دخانیات و... بزند که ریسک عقب‌ماندگی ذهنی نیز بالا می‌رود. پس اگر مادر خواهان افزایش هوش کودک است، در قدم اول نیاز است که رژیم غذایی کامل و سالمی در بارداری داشته باشد.
داشتن یک رژیم غذایی غنی در بارداری، گامی موثر در جهت افزایش هوش کودک محسوب می‌شود.
تامین نیازهای کودک، اهرمی باورنکردنی در افزایش هوش تلقی می‌شود.
یکی از راهکارهای حیاتی برای افزایش هوش کودک، تامین نیازهای وی از بدو تولد است. تحقیقات نشان داده‌اند، زمانی که نیازهای فیزیولوژیک و جسمانی، همچنین هیجانی و عاطفی کودک تامین شود، هوش در ابعاد مختلف افزایش می‌یابد.
هرچقدر محیطی که کودک در آن رشد می‌یابد محروم‌کننده باشد، آهنگ رشد هوش کودک و خلاقیتش کاهش پیدا می‌کند. از این‌رو بسیار مهم است که نیازهای کودک را در هرلحظه شناسایی و پاسخدهی کنید. کودک انسان هر چقدر هم که کوچک باشد، توانایی درک بالایی دارد و هرگونه احساس محرومیت و بی‌توجهی می‌تواند صدمات زیادی را به او وارد کند. از این‌رو برای افزایش هوش کودک، نیاز است پایگاه امن و مهربان باشید.
توجه به نیازهای کودک باعث افزایش هوش می‌شود.
به کودک خود از اعماق وجودتان گوش کنید، واقعا گوش کنید!
یکی از روش‌های مهمی که سبب افزایش هوش کودک می‌شود، توجه به کودک و سوالات ذهنی اوست. کودکان معمولا از همان ابتدای تولد با روحیه‌‌ی پرسشگری و اکتشاف متولد می‌شوند. درواقع کودک مانند لوح سفیدی است که با پتانسیل‌های اعجاب‌انگیزی به شما تحویل داده می‌شود. این والدین هستند که با فراهم کردن محیط غنی و توجه کافی، می‌توانند این پتانسیل‌ها را ارتقاء دهند و سبب افزایش هوش کودک بشوند.
برای داشتن کودک باهوش، باید هرلحظه شمع پرسشگری را در او روشن نگه دارید. به هرسوالش با حوصله جواب بدهید و او را به کنجکاوی ترغیب کنید.
برای افزایش هوش کودک، حواس او را تحریک کنید.
تحریک حواس پنجگانه‌ی کودک، یکی از مهم‌ترین گام‌هایی است که باید والدین در جهت توسعه و رشد مسیرهای مغزی که لازمه‌ی افزایش هوش است بردارند. تحقیقات علمی، سال‌های زیادی است که تحریک حواس را متغیری مهم برای افزایش هوش معرفی می‌کنند. بی‌شک قرار دادن کودکان در محیط‌هایی که از لحاظ تحریکی در سطح پایینی قرار دارد، فرصت رشد و پیشرفته شدن مسیرهای مغزی را از بین می‌برد.
اجازه‌ی آزمون و خطا، قدمی موثر در جهت افزایش هوش کودک محسوب می‌شود.
بیشتر اوقات کودکان برای بسط و گسترش دانش خود از محیط پیرامون، چون دانشمندان دست به آزمایش محیط می‌زنند. مثلا ممکن است کل یک نمکدان را روی غذایشان خالی کنند تا طعم احتمالی را کشف کنند. در این مواقع سعی کنید به تلاش آنها برای کسب اطلاعات احترام بگذارید و با صحبت درمورد عمل‌شان به آنها اطلاعات دهید. حفظ آرامش و دعوا نکردن آنها باعث افزایش هوش و دانش شناختی آنها می‌شود.
کودکان باهوش از همان ابتدا چون دانشمندان، در پی آزمون و خطای محیط پیرامون هستند.
مطمئن شوید کودک به اندازه‌ی کافی بازی می‌کند.
یکی از طلایی‌ترین راهکارهایی که معمولا افراد اهمیت آن را در افزایش هوش کودک نادیده می‌گیرند، بازی کردن است. متاسفانه امروزه مفهوم بازی در میان سایر راه‌های لاکچری و گران‌قیمت افزایش هوش آنچنان دیده نمی‌شود. با این همه از قدیم‌الایام، کودکان باهوش معمولا بیشتر وقت خود را به بازی‌گذرانده‌اند.
بازی کردن یکی از مهم‌ترین ابزاری است که می‌تواند در راستای افزایش هوش استفاده شود. طبق نظر روانشناس مطرحی چون فروید، بازی کردن یکی از موثرترین ابزار برای حل تعارضات کودک به حساب می‌آید و نقش مهمی در سلامت روانی بازی می‌کند. بازی و تحرک می‌تواند هوش حرکتی و جسمانی کودک را بهبود بخشیده و با قرار دادن او در شرایط آزمون و خطا، ابعاد شناختی را اتقاء دهد. از این‌رو فرصتی بی‌نظیر برای افزایش هوش محسوب می‌شود.
یکی از موارد مهمی که یک بازی مکتشفانه و کارآمد را می‌سازد، اسباب بازی مورد استفاده است. از این‌رو ملاک‌های مهمی برای انتخاب اسباب‌بازی وجود دارند که باعث افزایش هوش کودک می‌شوند. یک اسباب‌بازی خوب با تحریک حواس کودک و ترغیب او به اکتشاف، می‌تواند باعث افزایش هوش کودک در بسیاری از ابعاد شود.
اسباب‌بازی‌های باغبانی، بازی‌های شگفت‌انگیزی را در دل طبیعت به کودک هدیه می‌کنند.
اسباب‌بازی‌های استفاده شده در بازی‌ها، باید دربرگیرنده اسباب بازی دخترانه و پسرانه باشد تا امکان بازی مبتنی بر نقش و جنسیت را فراهم کند.
در آخر باید گفت، اگر به دنبال تربیت کودکانی باهوش هستید می‌توانید از بازی به‌عنوان مهم‌ترین اهرم استفاده کنید. کافی است که از کوچکترین فرصت‌های کودک، برای بازی بهره ببرید و امکان آن را برایش رقم بزنید.
منابع:
https://www.psychologytoday.com/us/blog/going-beyond-intelligence/202107/how-raise-intelligent-kids
https://www.psychologytoday.com/us/blog/exploring-intelligence/201302/improving-intelligence
