زردی نوزاد وضعیت پزشکی است که معمولاً در اوایل زندگی نوزادان به وجود می‌آید. این مشکل، به دلیل تجمع بیش از حد ماده‌ای بنام بیلی روبین است که باعث افزایش دانه‌های زرد رنگ در پوست و سایر بافت‌های بدن نوزاد می‌شود. زردی نوزاد معمولاً نیاز به تشخیص فوری و درمان دارد زیرا می‌تواند علامتی از وجود مشکلات جدی در جهت عملکرد کبد یا سیستم صفراوی نوزاد باشد.
در طول سال‌ها، روش‌های مختلفی برای درمان زردی نوزاد وجود داشته است. اما با پیشرفت علم و تخصص پزشکی، بهبود روش‌های درمانی و کاهش عوارض جانبی آنها امکان یافته است. در این مقاله، روش‌های درمان و بهترین راه درمان زردی نوزاد مورد بررسی و بحث قرار خواهند گرفت. هدف ما این است که با معرفی و بررسی روش‌های مختلف به والدین اطلاعاتی جامع و جدید درباره درمان سریع زردی نوزاد ارائه دهیم.
در این مقاله، ابتدا به دلایل و علت‌های زردی نوزاد پرداخته و سپس به روش‌های تشخیصی برای تشخیص و شناسایی زردی نوزاد می‌پردازیم. سپس، بهترین روش‌های درمانی که در حال حاضر موجود و مورد استفاده قرار می‌گیرند را بررسی خواهیم کرد. همچنین، به توضیحات مرتبط با هر روش درمانی خواهیم پرداخت تا والدین بتوانند تصمیمات بهتری در رابطه با درمان زردی نوزاد بگیرند.
با توجه به اهمیت این مسئله، مطالعه و آگاهی از بهترین راههای درمان زردی نوزاد برای بهبود بهتر و سلامتی نوزادان ضروری است. امیدواریم که این مقاله بتواند به والدین و سایر افراد مرتبط در این حوزه اطلاعاتی راهنمایی کند و آنها را با آخرین پیشرفت‌ها در درمان زردی نوزاد آشنا کند.
زردی نوزاد چیست؟
آیا پوست یا چشمان نوزاد شما زرد رنگ شده است؟ آیا فرزند تازه متولد شده شما به شدت خسته است و نمی‌خواهد غذا بخورد؟ این رفتارها می‌تواند نشانه‌ای از زردی نوزاد باشد.
زردی نوزاد زمانی اتفاق می‌افتد که در سطح خون نوزاد شما ماده‌ای بنام بیلی روبین جمع می‌شود. این رنگ‌دانه زرد در طی بازیافت طبیعی گلبول‌های قرمز قدیمی در بدن ایجاد می‌شود. کبد به تجزیه بیلی روبین کمک میکند تا بتوان آن را با مدفوع از بدن نوزاد خارج کند.
درست پس از تولد نوزاد، کبد کار دفع بیلی روبین را بر عهده می‌گیرد، اما ممکن است زمان گیر باشد. اکثر نوزادان به طور طبیعی مقدار کمی زردی دارند که معمولاً بین روز دوم و سوم پس از تولد ظاهر می‌شود. اغلب بر روی نوزادان در 24 ساعت اول زندگی آزمایش غربالگری انجام می‌شود تا احتمال ابتلا به زردی توسط متخصص پیش‌بینی شود.
علائم زردی نوزاد چیست؟
به نقل از زردی گرام، متخصص درمان زردی نوزادان، یرقان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. هر علامتی که نوزادتان دارد ممکن است به سرعت بدتر شدن وضعیت و زردی آن بستگی داشته باشد. علائم شناخته شده یرقان، زرد شدن پوست چشم است. اما موارد دیگری نیز وجود دارد که باید مراقب آنها بود، از جمله:
- بی حالی نوزاد (به سختی از خواب بیدار می‌شود).
- نوزاد بد تغذیه میکند یا از شیر خوردن خودداری میکند.
- نوزاد در حال کاهش وزن است.
- نوزاد اسهال آبکی دارد.
در صورت مشاهده هرکدام از این علائم باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از صحت و سلامتی فرزند خود مطمئن شوید.
راههای پایین آوردن زردی نوزاد
برای درمان یرقان باید از روش‌ها و راههای پایین آوردن زردی نوزاد مانند تغذیه مناسب، طب سنتی، فتوتراپی و قطره زردی نوزاد استفاده کنیم که در ادامه برخی از مهم‌ترین آنها را برای شما معرفی کرده‌ایم.
تغذیه مناسب نوزاد: تغذیه تقویت شده برای جلوگیری از کاهش وزن نوزاد، عامل مهمی برای سلامتی و رشد نوزاد است و به دفع مواد زائد و بیلی روبین اضافه خون نوزاد کمک بسیاری میکند.
همچنین با شیردهی مداوم به نوزاد از کم آبی و خشک شدن پوست آن جلوگیری می‌شود.
درمان زردی نوزاد با طب سنتی: یکی از روش‌هایی که از قدیم مورد استفاده عموم مردم قرار گرفته است، استفاده از طب سنتی برای درمان زردی نوزاد است.
در این روش‌ها با استفاده از گیاهان دارویی و خواصی که دارند؛ مانند استفاده از ترنجبین برای زردی نوزاد، یرقان کاهش میابد.
استفاده از قطره درمان زردی نوزاد: قطره بیلی ناستر که فراورده‌ای از شیرخشت است، با استفاده از آن کمک زیادی به دفع بیلی روبین و بهبود درمان زردی نوزاد میکند.
ایمونوگلوبولین وریدی (IVIg): زردی نوزاد ممکن است به دلیل تفاوت گروه خونی مادر و نوزاد به وجود بیاید. این وضعیت باعث می‌شود که کودک آنتی‌بادی‌هایی را از مادر حمل کند که به تجزیه سریع گلبول‌های قرمز نوزاد کمک میکند. تزریق داخل وریدی یک ایمونوگلوبولین پروتئین خون که می‌تواند سطح آنتی‌بادی‌ها را کاهش دهد، زردی را درمان میکند.
تبادل خون نوزاد: زمانی که درجه زردی نوزاد افزایش یابد، درمان‌های دیگر احتمالاً پاسخ گوی نوزاد نیستند و ممکن است نوزاد نیاز به تعویض خون داشته باشد. این نوع درمان شامل برداشت مکرر مقادیر کمی از خون و جایگزینی آن با خون اهداکننده است که باعث دفع بیلی روبین خون نوزاد و جایگزینی آن با خون بدون بیلی روبین می‌شود.
سریع ترین راه درمان زردی نوزاد، اجاره دستگاه فتوتراپی
استفاده از دستگاه زردی نوزاد (فتوتراپی) بهترین راه درمان زردی نوزاد است!
در این روش نوزاد شما زیر دستگاهی مخصوص که لامپ‌های ویژه‌ای دارد قرار می‌گیرد. این لامپ‌ها نورهایی در طیف سبز آبی ساطع میکند. این نورهای مخصوص با طول موج ویژه‌ای که دارند شکل و ساختار مولکول‌های بیلی روبین را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که می‌توانند هم از طریق ادرار و هم از طریق مدفوع دفع شوند. در طول درمان و استفاده از دستگاه زردی نوزاد، کودک شما فقط از پوشک و چشم بندهای محافظ چشم استفاده میکند.
اگر فرزند شما مبتلا به زردی شده است شما می‌توانید با مشاوره از تیم با تجربه زردی گرام نسبت به اجاره دستگاه زردی نوزاد اطلاعات کافی کسب کنید تا هرچه سریع‌تر درمان زردی نوزاد خود را آغاز و به بهبود سلامتی او کمک بسیاری کنید.
زمانی که سطح بیلی روبین نوزاد به اندازه کافی پایین بیاید می‌توان درمان را متوقف کرد؛ ولی باید نوزاد 24 ساعت پس از توقف درمان در مطب پزشک بررسی شود تا مطمئن شوید که سطح آن دوباره افزایش نمی‌یابد.
عوارض جانبی احتمالی فتوتراپی اسهال آبکی و کم آبی بدن است که پس از توقف درمان از بین خواهند رفت.
برای جلوگیری از زردی نوزاد چکار کنیم؟
برای جلوگیری از زردی نوزاد بهتر است که مادر در دوران بارداری از تغذیه مناسب استفاده کند.
تغذیه مادر برای زردی نوزاد یکی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از یرقان است؛ زیرا با خورد و خوراک مناسب مادر، نوزاد می‌تواند بهتر رشد کند و از تولد زودرس آن که موجب نارسایی و نا کارآمدی کبد نوزاد می‌شود، جلوگیری کند.
استفاده از غذاهای چرب مانند غذاهای سرخ کردنی، غذاهای نشاسته دار و پر ادویه در دوران بارداری مادر ممنوع است و بجای آنها مادر باردار باید از مکمل‌هایی مانند شیر، خرما و مواد مقوی استفاده کند.
نتیجه گیری
اگر نوزاد شما دچار زردی شد، باید با پزشک یا فرد متخصص درمان زردی صحبت کنید و مشاوره بگیرید. آنها می‌توانند ارزیابی کنند که آیا نیاز به درمان زردی نوزاد است یا خیر.
درمان زردی نوزاد معمولاً در صورتی لازم است که کودک شما دارای سطح بالایی از ماده‌ای به نام بیلی روبین در خون خود باشد، بنابراین برای بررسی این موضوع باید آزمایشاتی انجام شود.
اکثر نوزادان مبتلا به زردی نیازی به درمان ندارند؛ زیرا سطح بیلی روبین در خون آنها پایین است.
اگر نیازی به درمان یرقان نبود، باید به شیردهی منظم کودک خود ادامه دهید.
زمانی که زردی نوزاد به‌مرورزمان بهبود نیافت و سطح بیلی روبین خون او افزایش پیدا کرد باید از راههای پایین آوردن زردی نوزاد مانند طب سنتی، قطره بیلی ناستر برای زردی نوزاد، فتوتراپی، تبادل خون و غیره استفاده کرد.
از آنجایی که سریع‌ترین و بهترین راه درمان زردی نوزاد، اجاره دستگاه فتوتراپی (نوردرمانی) است، این روش درمانی به والدینی که نگران فرزند خود هستند پیشنهاد می‌شود.
سطح بیلی روبین هر 4 تا 6 ساعت پس از شروع فتوتراپی آزمایش می‌شود تا بررسی شود که آیا درمان مؤثر است یا خیر. معمولاً یک الی دو روز طول می‌کشد تا سطح بیلی روبین کودک شما تثبیت و کاهش پیدا کند و آن موقع می‌توان درمان را متوقف کرد.
فتوتراپی به طور کلی برای درمان زردی نوزاد بسیار مؤثر است و عوارض جانبی کمی دارد.
اگر نوزاد شما سطح بسیار بالایی از بیلی روبین در خون خود داشته باشد یا فتوتراپی مؤثر نبوده است، ممکن است نوزاد نیاز به تزریق کامل خون داشته باشد که به عنوان تبادل خون نوزاد شناخته می‌شود. از آنجایی که خون جدید نوزاد حاوی بیلی روبین نیست، سطح کلی بیلی روبین در خون کودک شما به سرعت کاهش می‌یابد و درمان زردی نوزاد صورت می‌گیرد.
