روزه داری کودکان
روزه برای کودکان از سن بلوغ شرعی واجب می‌شود. اما این وجوب به شرط توانایی جسمی و روحی کودک است. برای روزه کودکان در ماه رمضان نمیشه یک قانون کلی مطرح کرد. این مسئله کاملاً به شرایط اختصاصی هر کودک بستگی داره. ما در این مطلب ابتدا کمی درباره سن تکلیف دختران و سن تکلیف پسران در اسلام صحبت می‌کنیم. سپس در مورد شرایط وجوب روزه برای کودکان و تشخیص سن مناسب برای شروع روزه‌داری کودکان و آموزش روزه به کودکان نکاتی رو مطرح می‌کنیم.
سن تکلیف دختران و پسران
یکی از مهمترین مسائل در تعیین بهترین سن روزه برای کودکان آگاهی از سن تکلیف دختران و پسران در اسلام است. یک اشتباه رایج در این مورد هست که خیلی‌ها فکر می‌کنن در اسلام یک سن دقیق به عنوان سن تکلیف تعیین شده در حالی که اینطور نیست. در واقع طبق احکام اسلام سن تکلیف دختران حداقل ۹ سال تمام قمری و سن تکلیف پسران حداکثر ۱۵ سال تمام قمری هست. به عبارت ساده‌تر از نظر اسلام بیشتر دخترها از سن ۹ سالگی توانایی جسمی و عقلی یک زن بالغ رو دارند. اما اگر دختری به هر دلیلی این توانایی جسمی و ذهنی رو نداشته باشه تکلیفی هم نداره. در مورد سن تکلیف پسرها هم سه نشانه برای رسیدن به بلوغ در پسرها تعیین شده که یکی از اونا سن ۱۵ سالگیه. هریک از اون سه نشانه در پسری دیده بشه حتی اگر به سن ۱۵ سالگی نرسیده باشه اون پسر بالغه و به سن تکلیف رسیده. همه پسرها هم حداکثر تا سن ۱۵ سالگی به بلوغ می‌رسند.
بنابراین رشد و توانایی جسمی کودک و نوجوان مهمترین نکته در تشخیص سن تکلیف است. به همون اندازه که اجبار کودک ۹ ساله برای ادای تکالیف دینی اشتباهه اصرار به ناتوانی کودک ۹ ساله هم غلطه. میشه گفت توانایی جسمی و ذهنی همه دخترا در سن ۹ سالگی و پسرا در ۱۲-۱۳ سالگی به اندازه یک فرد بالغ هست. پس بهتره با درک فلسفه روزه برای تمرین روزه داری در کنار فرزند خود باشیم و تصمیم برای روزه گرفتن یا نگرفتن رو به خودش واگذار کنیم.
احکام روزه کودکان
احکام روزه کودکان با روزه بزرگسالان فرقی نداره. شرط اولیه واجب شدن روزه نداشتن ضرر برای سلامتیه. بنابراین روزه برای کودکان و نوجوانان هم در شرایطی واجب میشه که سلامتی فرد به خطر نیوفته. در طول روز هم هر زمانی نوجوان احساس کنه توانایی ادامه روزه داری رو نداره باید روزه‌اش رو بخوره. برای قضای روزه هم تا زمانی که فرد توانایی روزه گرفتن نداشته باشه پرداخت کفاره کفایت میکنه.
آموزش روزه برای کودکان
آموزش روزه برای کودکان مانند نماز بهتره از چند سال قبل از سن تکلیف شروع بشه. چون عمل به تکلیف الهی باید به عنوان یک عادت خوب پذیرفته بشه. برای دختران حدود ۷ سالگی و برای پسران حدود ۹ سالگی سن مناسبی برای شروع آموزش روزه داریه. یادمون باشه هدف روزه تحمل گرسنگی و تشنگی نیست. در این آموزش باید کودک با فلسفه روزه داری و ارزش صبر برای رضای خدا آشنا بشه. شاید بهتر باشه قبلش خودمون در مورد فواید روزه برای سلامتی هم مطالعه کنیم.
نکات روزه داری کودکان
- آشنایی با روزه برای کودکان باید از چند سال قبل از بلوغ شروع بشه. چیزی که ما در فرهنگ خودمون به عنوان روزه کله گنجشکی می‌شناسیم بهترین کاره. اینکه کودک هرچقدر میتونه و تا جایی که زیاد بهش فشار نیاد گرسنگی و تشنگی رو تحمل کنه.
- در تعیین سن واجب شدن روزه بر پسران و دختران، علاوه بر سن تکلیف و علائم بلوغ حتماً باید توانایی جسمانی نوجوان هم در نظر گرفته بشه.
- اگر روزه برای دختری که تازه به سن تکلیف رسیده ضرر داشته باشه روزه گرفتن براش واجب نیست. این ضرر قطعی میتونه با تمرین روزه داری یا مشورت با پزشک متخصص اثبات بشه.
- تغذیه کودکان روزه دار اهمیت بسیار زیادی داره. حتماً در برنامه غذایی سحر و افطار نوجوان باید تمام گروه‌های مواد غذایی وجود داشته باشه. استفاده از قندهای طبیعی، مصرف آب کافی، مصرف آجیل و سبزیجات برای نوجوانان ضروریه.
روزه برای کودکان و نوجوانان خوبه؟
بله؛ روزه کودکان و نوجوانان در واقع یک تمرین برای تقویت جسم و روح کودک و قرارگیری در مسیر رشده. اگه اصول تغذیه سالم در سحر و افطار برای کودکان رعایت بشه اونا به راحتی میتونن از فواید روزه بهره‌مند بشن. تحمل گرسنگی و تشنگی قدرت بدنی و روحی فرد رو افزایش میده و او رو برای تحمل مشکلات در آینده آماده میکنه. اگر هنوز در مورد روزه کودکان تردید دارید می‌تونید مطلب روزه داری از چه سنی برای کودکان خطر ندارد؟ رو هم مطالعه کنید.
