سرطان پوست یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در ایران، اولین بین مردان و دومین بین زنان است.
سرطان پوست با اینکه خیلی خاموش و آهسته پیشروی می‌کند، اما اگر زود شناخته شود، می‌توان آن را درمان کرد.
سرطان پوست چگونه است؟
سرطان پوست در قسمتهایی از بدن که با نور خورشید و به خصوص اشعه فرابنفش در تماس هستند دیده می‌شود، البته در قسمتهای دیگر بدن هم که در معرض نور خورشید نیستند هم می‌توان آن را مشاهده کرد. با اینکه سرطان پوست بیماری خطرناکی است، اما اگر زود تشخیص داده شود می‌توان آن را درمان کرد. به همین دلیل زمان در تشخیص و درمان سرطان پوست بسیار مهم است و این بیماری در کوتاه ترین زمان ممکن باید شناسایی و درمان شود. مهمترین انواع سرطان پوست به شرح زیر است:
یکی از خطرناکترین انواع سرطان پوست ملانوماست. این نوع سرطان در زنان بیشتر در پاها بروز پیدا می‌کند، اما در مردان روی کمر و سینه و سر و گردن ظاهر می شود. البته احتمال بروز ملانوما در قسمتهای دیگر بدن حتی چشمها هم وجود دارد. اندازه خالهای سرطانی ملانوما معمولا بیشتر از ۶ میلی متر است. خالهای سرطانی ملانوما متقارن نیستند، یعنی دو طرف خال با هم کاملا متفاوت هستند. همچنین خالهای سرطانی سطحی ناصاف و برجسته دارند و رنگهایشان هم متفاوت و متغیر است. معمولا خالهای غیر سرطانی رنگهای یک دست و یکنواختی دارند، اما خالهای سرطانی به رنگهای، آبی، قرمز سفید، سیاه، صورتی، قهوه ای هم دیده می‌شود.
این نوع سرطان پوست در قسمتهایی از پوست که در معرض نور مستقیم خورشید هستند بروز پیدا می کند. وجود زخمهای باز که پوسته پوسته می‌شوند و خونریزی می‌کنند، لکه‌های زبر و قرمز ، ضایعات کوچک که مرکز آنها خونریزی می‌کند، و درمان آنها طول می‌کشد، زگیلهای ریز که مدام پوسته پوسته می‌شوند و از سر آنها خون جاری می‌شود از نشانه‌های سرطان سلول سنگفرشی است.
این نوع سرطان با ضایعات پوستی به صورت ناهموار و سخت خودش را نشان می‌دهد. در سرطان آکتینیک کراتوز زخمها و مشکلات پوستی خیلی ریز هستند و ممکن است با چشم دیده نشوند و فقط با لمس پوست می‌توان آن را حس کرد. در این نوع سرطان سطح پوست زبر و سمباده‌ای می‌شود. رنگ ضایعات در این نوع سرطان قرمز است، اما ممکن است صورتی و قرمز و حتی زرد هم باشند. این نوع سرطان هم باید خیلی سریع تشخیص داده و درمان شود.
منشا این سرطان سلولهای پایه‌ایی است که زیر اپیدرم قرار دارند. نشانه‌های این سرطان لکه‌های قرمز روی پوست با خارش و درد و پوسته پوسته شدن مدوام است. در سرطان سلول پایه‌ای زخمهای بدن بعد از گذشت ۱۰ روز هیچ نشانه ای از بهبود ندارند. این سرطان در قسمتهایی از پوست که در معرض مستقیم نور خورشید است، بیشتر دیده می‌شود. سرطان پایه‌ای رشد آرامی دارد و اگر زود و به موقع تشخیص داده شود، می‌توان جلوی پیشروی آن گرفت.
سرطان پوست چگونه درمان می‌شود؟
پزشک متخصص با بررسی نوع و مرحله سرطان درمان مناسب را انتخاب می‌کند. اگر سرطان پیشرفت کرده باشد، پزشک حتما از شیمی درمانی یا عمل جراحی یا پرتو درمانی استفاده می‌کند،اما اگر سرطان پیشرفت نکرده باشد و زود تشخیص داده شود، می‌توان با این روشها آن را درمان کرد:
در این روش جراحی پزشک متخصص ضایعه پوستی و اطراف آن را با تیغ جراحی بر می‌دارد. بعد از جراحی قسمت مورد نظر را آزمایش می‌کنند، اگر سلول سرطانی در این قسمت وجود داشته باشد به تشخیص پزشک جراحی دوباره تکرار می‌شود.
در روش کرایوسرجری ضایعه پوستی را در معرض مایع نیتروژن قرار می‌دهند تا زخم یا جوش یا زگیل کوچک شود و از بین برود.
در این روش پزشک متخصص ضایعات را توسط وسیله‌ای بر می‌دارد و با یک سوزن و انرژی الکتریک آن را می‌سوزاند.
آیا می‌توان از سرطان پوست پیشگیری کرد؟
سرطان پوست جزو سرطانهایی است که می‌توان جلوی بروز آن را گرفت. کارشناسان معتقدند با رعایت این نکات می‌توان از این سرطان پیشگیری کرد:
- بررسی و آزمایش ماهیانه: مثل سرطان سینه که می‌توان با آزمایشها و بررسی‌های ماهیانه جلوی آن را گرفت، پزشکان متخصص معتقدند با بررسی هر ماهه پوست هم می‌توان به تشخیص و درمان آن کمک زیادی کرد. توصیه می‌شود هر ماه بدن خود را بررسی کنید و هر جوش و خال و جوشهای نامتعارف و زخمهای عجیب را جدی بگیرید.
- کسانی که زیر نور مستقیم خورشید کار می‌کنند ،بیشتر از بقیه در خطر ابتلا به سرطان پوست هستند به همین دلیل حتما باید از کرمهای ضد آفتاب و کلاه آفتاب گیر استفاده کنند.
- برنزه شدن هرگز: محققان معتقدند برنزه شدن هم به صورت طبیعی که باید زمان زیادی زیر نور مستقیم گذراند و هم به صورت غیر طبیعی و با استفاده از دستگاههای برنزه کننده می‌تواند زمینه بروز سرطان پوست را مهیا کند.
- رژیم غذایی مدیترانه‌ای: کارشناسان معتقدند رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، کلم بروکلی، چغندر، کدو حلوایی، هویج و غلات سبوس دار، روغن زیتون و ماهی مقاومت بدن را در مقابل سرطان پوست بالا می‌برد.
