فیبروئیدها یا میوم‌ها تومورهای خوش خیمی از سلولهای عضلاتی دیواره رحم هستند که در داخل و روی رحم رشد می‌کنند. آنها شایع‌ترین تومورهای دستگاه تناسلی زنان هستند. برخی مطالعات نشان می‌دهد تا حدود 80 درصد زنان میوم را در طول سن باروری دارند هرچند علائم و نشانه‌ها را تشخیص ندهند. در ادامه راجع به میوم بیشتر می‌خوانید.
اندازه میوم چقدر است؟
نام‌های مختلفی برای فیبروم وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به لیومیوم، مایوموس، میوم رحم، فیبروما یا فیبرومیوم اشاره کرد.
این تورموها در تعداد و اندازه‌های متفاوت هستند. برخی خانم‌ها ممکن است خوشه‌های فیبروئیدی داشته باشند در حالی که برخی دیگر تنها یک فیبروم دارند. این فیبروم‌ها میتوانند به اندازه دانه‌های کنجد کوچک باشند یا به اندازه یک گریپ فروت رشد کنند. به ندرت ممکن است فیبروم آنقدر بزرگ باشد که کل حفره شکمی را اشغال کند.
در بیش از 99 درصد موارد فیبروم‌ها خوش خیم هستند به این معنی که سرطانی نیستند. متخصصان می‌گویند داشتن فیبروم رحم احتمال ابتلا به سرطان را در طولانی مدت افزایش نمی‌دهد.
انواع میوم کدام است؟
در بسیاری از موارد علت بروز فیبروم یا میوم مشخص نیست. اما استعداد ژنتیکی و عوامل هورمونی استروئیدی می‌تواند در ایجاد و رشد فیبروم‌ها نقش مهمی دارد. انواع مختلفی از فیبروم‌ها بسته به محل قرارگیری آنها وجود دارد:
- اینترامولار فیبروئید: شایع‌ترین نوع میوم‌ها هستند و در دیواره رحم رشد می‌کنند.
- ساب سروزال فیبروئید: بیرون از رحم رشد می‌کنند.
- ساب موکوسال فیبروئید: در زیر لایه رحمی رشد می‌کند و می‌تواند در حفره رحم نیز نفوذ کرده و منجر به خونریزی شدید شود.
- فیبروئید ساقه‌دار: به صورت ساقه‌ای در دیواره رحم رشد می‌کند و می‌تواند ساب موکوسال یا ساب سروزال باشد.
دلیل ایجاد میوم یا فیبروم چیست؟
همانطور که گفته شد علت بروز فیبروم ناشناخته است. یکی از نظریاتی که در مورد بروز فیبروم وجود دارد این است که سلولهای عضلانی رحم به علت هورمون‌های استروئیدی رشد غیرطبیعی پیدا می‌کنند. این هورمون‌ها شامل استروژن و پروژسترون است.
هورمون‌ها باعث رشد میوم‌ها می‌شوند. این به آن معناست که زنان باردار بیشتر از زنان غیرباردار رشد فیبروم را تجربه می‌کنند. سطح بالای استروژن و پروژسترون در دوران بارداری اغلب باعث افزایش رشد فیبروم میشود. این موضوع می‌تواند تا حدودی درست باشد زیرا بعد از یائسگی فیبروم‌ها کاهش پیدا می‌کنند.
به نظر می‌رسد عامل ژنتیک نیز در رشد فیبروم موثر است. خانم‌هایی که مادر، مادربزرگ یا خواهرشان فیبروم داشته باشد احتمال بروز فیبروم در آنها بیشتر است.
سرعت رشد فیبروم چگونه است؟
عواملی که باعث رشد فیبروم‌ها میشود عبارت است از:
- سن: فیبروم یا میوم در زنان بین 30 تا 40 سال یافت میشود. به نظر می‌رسد رشد آن در زنان زیر 35 سال بیشتر است.
- نژاد: زنان سیاهپوست بیشتر احتمال ابتلا به فیبروم دارند. میزان فیبروم در زنان سیاهپوست رشد بیشتری هم دارد.
- بارداری: فیبروم‌ها در زنان باردار به علت افزایش استروژن و پروژسترون به ویژه در سه ماهه اول بارداری رشد بیشتری دارند.
- وزن: زنان دارای اضافه وزن یا چاق بیشتر احتمال دارد که مبتلا به فیبروم شوند و احتمال رشد سریع آن بیشتر است.
یک مطالعه نشان داد میانگین رشد فیبروم‌ها در طول 6 ماه 9 درصد است. حتی ممکن است خانمی فیبروم‌های متعددی داشته باشد که به نسبت متفاوتی رشد کنند.
چطور بفهمید میوم دارید؟
بسیاری از زنان مبتلا به فیبروم‌های رحمی هرگز نشانه ای از خود نشان نمی‌دهند و آنها هم متوجه این فیبروم‌ها نمی‌شوند. علائم و نشانه‌هایی که ممکن است تجربه کنید عبارتند از:
- خونریزی شدید قاعدگی
- درد زیاد در طول دوره
- خونریزی شدید بین سیکل‌های قاعدگی
- علائم قاعدگی که بیش از یک هفته طول بکشد
- درد و فشار لگن یا ناحیه پایین کمر
- تکرر ادرار
- یبوست
- درد هنگام رابطه جنسی
- احساس پری در شکم
- تورم شکم
- وجود توده سفت در شکم
گاهی اوقات خانمی به دلایل دیگری آزمایش‌هایی انجام داده و متوجه فیبروم شکم میشود. اگر میوم علائمی نداشته باشد و بزرگ هم نباشد، پزشک احتمالا هیچ اقدام درمانی انجام نمی‌دهد.
فیبروم چطور تشخیص داده میشود؟
اگر علائم دارید بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. گاهی اوقات پزشک در حین معاینه لگنی متوجه توده فیبروم میشود و برای تایید آزمایش انجام می‌دهد. به طور کلی آزمایش‌هایی که برای تایید فیبروم انجام میشود عبارت است از:
- سونوگرافی ترانس واژینال
- ام آر آی لگن
- تصویربرداری اشعه ایکس
- هیستروسالپینگوگرافی
- هیستروسکوپی
درمان فیبروم یا میوم چگونه است؟
برای زنان مبتلا به فیبروم گزینه‌های مختلفی برای درمان وجود دارد. در مواردی که فیبروم کوچک و بدون علامت است، پزشک درمانی انجام نمی‌دهد و فقط آن را رصد می‌کند تا بداند فیبروم رشد کرده است یا نه. از آنجا که فیبروم‌ها بعد از یائسگی کوچک شده و سرطانی نیستند اغلب تهدیدی برای سلامت زنان به شمار نمی‌آیند.
زنان مبتلا به فیبروم علامت‌دار نیاز به مداخله پزشکی دارند. پزشک براساس فاکتورهایی از قبیل تاریخچه خانوادگی، سن، اندازه فیبروم، تعداد فیبروم، نوع و محل آن و برنامه‌ریزی برای بارداری گزینه‌های درمانی زیر را در نظر می‌گیرد:
- میومکتومی: عمل خارج کردن فیبروم بدون آنکه رحم برداشته شود.
- هیسترکتومی: عمل برداشتن رحم
- میولیزیز: عمل لاپاراسکوپی از بین بردن بافت فیبروم
- امبولیزاسیون: این روش با تزریق به عروق رحمی انجام میشود.
- هورمون آزاد کننده گنادوتروپین: داروهایی که تولید استروژن و پروژسترون را متوقف کرده و فرد دچار یائسگی موقت شده و در نتیجه فیبروم کوچک میشود.
میوم و بارداری
وقتی باردارید و فیبروم دارید ممکن است نگران شوید. خوشبختانه بسیاری از زنان مبتلا به فیبروم در طول بارداری هیچ عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند اما با این حال تا 30 درصد از زنان ممکن است عوارضی نشان دهند، به ویژه اگر فیبروم بزرگتر از 5 سانتیمتر باشد. شایع‌ترین مشکلات زنان مبتلا به فیبروم عبارت است از:
- محدودیت رشد جنین
- انقباض پلاستیکی
- سزارین
- زایمان زودرس
- پیچ خوردگی فیبروم
- خونریزی بعد از زایمان
اگر فیبروم دارید و در تلاش برای باردار شدن هستید با پزشک صحبت کنید. فیبروم‌ها به ندرت روی باروری تاثیر می‌گذارند.
